Memlekettik organdar mıllıardtaǵan qarjyny qaıda jumsaǵandaryn ashyq kórsetpeıdi
QR Prezıdenti Ákimshiliginiń strategııalyq ázirlemeler jáne taldaý ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary Oljas Joraevtyń aıtýynsha, osy saladaǵy mańyzdy máselelerdiń biri - resmı aqparattyń tapshylyǵy. Memlekettik organdar ashyq málimetterdi áli kúnge deıin tolyq jarııalamaıdy. Al resmı aqparat bolmasa, saraptamany jasaý qıyn.
«Mysaly, bilim salasy boıynsha qazaqstandyq ǵalymdardyń dıssertatsııalary jarııalanbaıdy. Olar ózderiniń ǵylymı dárejelerin osy jerde qorǵady. Biraq ǵylymı jumystardy ashyq resýrstardan taba almaısyń. Qazaqstanda qandaı taqyryptar zertteledi? Ǵalymdar qaı baǵytta jumys istep jatyr? Naqty usynystar men keńester qandaı? Men osy suraqtarǵa jaýap tappaı júrmin. Sosyn ýnıversıtet túlekteriniń sany týraly aqparat qupııa málimetke jatady. Oǵan da tańqaldym. Statıstıka komıteti ol aqparatty jınaıdy, biraq ashyq jarııalamaıdy», - dedi O.Joraev Astanada ótken konferentsııada.
Onyń sózine qaraǵanda, memlekettik organdar qandaı saraptamaǵa tapsyrys bergenderin de ashyq kórsetpeıdi. Alaıda jyl saıyn ondaı zertteýlerge respýblıkalyq bıýdjetten 2,5-3,5 mıllıard teńge bólinip turady.
«Qyrýar qarjy bólinedi. Biraq zertteýlerdiń nátıjesin eshkim kórip otyrǵan joq. Tipti, biz (Prezıdent Ákimshiligi - avt.) de bilmeı otyramyz. Endi, qazir Ádilet mınıstrligi arnaıy bazany qurdy. Oǵan sońǵy 20 jylda jasalǵan eki myńǵa jýyq zertteýler júkteldi. Biraq ony tek memlekettik organdardyń ózderi ǵana kóre alady. Menińshe, ol aqparat barlyǵyna birdeı ashyq bolýy qajet. Sonyń nátıjesinde qoǵamdyq baqylaý kúsheıip, qosymsha usynystar túsetin edi», - dep atap kórsetti O.Joraev.
Al Dasco Concultihg Group basqarýshy áriptesi Dármen Sádýaqasovtyń oıynsha, sapaly saraptamany memlekettik salada emes, kvazımemlekettik salada jasaýǵa bolady. Sebebi ol jerde resýrstar kóp. Memlekettik organdardyń bıýdjeti shekteýli. Al ulttyq kompanııalar saraptamaǵa aqshany aıamaıdy. Basty talap - naqty nátıje. Sondyqtan memlekettik salada júrgen kásibı sarapshyǵa jaqsy jalaqy usynsa, ony op-ońaı kvazımemlekettik salaǵa tartyp alýǵa bolady.
«Menińshe, ondaı úrderister bolýy qajet. Sarapshy memlekettik saladan kvazımemlekettik salaǵa aýyssa, odan keıin jekemenshik ortalyqtarda istep kórse, sarapshylar arasyndaǵy baılanys kúsheıedi. Oǵan qosa, jekemenshik salada naqty klıenttermen jumys isteý kerek. Qashyqtan jumys isteı almaısyń. Osylaısha, otandyq sarapshylardyń kásibı deńgeıin kóterýge bolady. Sheteldiń qymbat konsaltıngin alǵansha ózimizdiń konsaltıngimizdi alǵan durys qoı. Men ózim strategııalyq konsaltıngti 100 mıllıon dollarǵa baǵalaıtyn edim. Bul - bir jyldyq qarjy. Biraq ol qarjynyń 90 protsenti sheteldik kompanııalarǵa beriledi», - deıdi D.Sádýaqasov.
Sarapshy memlekettik tapsyrys aıasyndaǵy qarjy ýaqytynda bólinbeıdi dep otyr. Al konsaltıngtik kompanııalar, kóp jaǵdaıda, bárin óz qarjysyna jasaıdy. Sosyn jyldyń sońyna túsetin memlekettiń qarajatyn kútip otyrady.
Ekonomıst Merýert Maxmutova da sheteldik sarapshylarǵa kóp sene bermeýge keńes berip otyr.
«Menińshe, xalyqaralyq konsýltanttar keledi de, ketedi. Biz bolsaq, osynda qalamyz. Biz ǵana óz elimizdiń damýyna múddeli bolyp otyrmyz. Árıne, táýelsiz saraptamany damytý qajet», - dep atap kórsetti M.Maxmutova.
Aıta keteıik, búgin Astanada «Qazaqstannyń saraptamalyq ortalyqtary - jańǵyrtýdyń ıntellektýaldyq resýrsy» taqyrybynda ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa ótti. Atalǵan shara QR Tuńǵysh Prezıdentiniń qory janyndaǵy Álemdik ekonomıka jáne saıasat ınstıtýtynyń 15 jyldyǵyna arnaldy.