Memleket basshysy Qazaqstannyń 2029 jylǵa deıingi ulttyq damý josparyn bekitti
ASTANA. KAZINFORM – Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan Respýblıkasynyń 2029 jylǵa deıingi ulttyq damý josparyn bekitti.
Qujatta 2023 jyly Memleket basshysy óziniń Qazaqstan halqyna Joldaýynda ornyqty, sapaly jáne ınklıýzıvti ósý traektorııasyna shyǵý maqsatynda ekonomıkalyq damýdyń jańa paradıgmasyn iske asyrý qajettigin belgilep bergeni atap ótilgen.
«Ortasha tabys tuzaǵynan» qutylý jáne Qazaqstannyń tabysy joǵary elder qataryna ornyǵýy úshin berik ınstıtýtsıonaldyq jáne áleýmettik- ekonomıkalyq negizderdi qalyptastyrý – orta merzimdi kezeńge arnalǵan damýdyń negizgi maqsattary. Jahandyq ekonomıkalyq, klımattyq jáne tehnologııalyq megatrendterdiń artyp kele jatqan qysymy, sondaı-aq áleýmettik-ekonomıkalyq salada jınaqtalǵan teńgerimsizdikterdiń qaýipti deńgeıi jaǵdaılarynda qoıylǵan mindetke qol jetkizý mindetterge basymdyq berýdi jáne eldi damytýdyń jańartylǵan orta merzimdi josparyn qalyptastyrýdy talap etedi», - delingen qujat mátininde.
Protektsıonızm men shekteý sharalarynyń kúsheıýi aıasynda qatar bastalǵan jahandyq tizbekter men saýda-ekonomıkalyq baılanystardy qaıta qurý úrdisi álemdik ekonomıkanyń ósý áleýetiniń tómendeýine, joǵary ınflıatsııanyń uzaq tsıkline jáne ınvestıtsııalar úshin joǵary básekelestiktiń bolýyna ákeldi. Mundaı jaǵdaılarda Qazaqstan ekonomıkasynyń eksporttyq-shıkizat modeli bıýdjet kiristerin qalyptastyrý jáne ony ártaraptandyrýǵa ınvestıtsııa salý múmkindigi turǵysynan shekteledi.
«2014 jyldan bastap ulttyq ekonomıkanyń ortasha jyldyq ósý qarqyny baıaýlady jáne búginde 5%-dan az. Asa jetkiliksiz ınvestıtsııalaý, ınnovatsııanyń jáne ekonomıka ónimdiliginiń tómen deńgeıleri aıasynda bul joıylyp bara jatqan negizgi qorlardy damytý ári ornyn toltyrý úshin jetkiliksiz. Bul rette, 2022 jyly JІÓ-niń 15%-dan astamy jáne Qazaqstan eksportynyń 70%-y mıneraldyq shıkizatpen baılanysty salalarǵa tıesili boldy. Sonymen birge, qazba otyndaryna álemdik suranystyń sharyqtaý shegi jaqyndaǵan saıyn jáne resýrstyq bazanyń sarqylýymen ekonomıkadaǵy qurylymdyq ózgeristerdiń, sondaı-aq memlekettik qarjy salasynda teńgerimdi saıasat júrgizýdiń qajettiligi artady», - dep jazylǵan qujatta.
Sonymen qatar, 10 jyl ishinde qomaqty qarajat jumsaý arqyly ekonomıkany damytýǵa arnalǵan bıýdjet úlesi tómendedi. Bul rette, halyqtyń kirister qurylymyndaǵy memlekettik qoldaýdyń úlesi 2010 jylǵy 14%-dan 2022 jyly 23%-ǵa deıin ósti.
«Ótken onjyldyqtardaǵy Qazaqstannyń ekonomıkalyq ósýi qorshaǵan ortanyń jaı-kúıine eleýli áser etýmen qatar júrdi, ol jahandyq ekologııalyq faktorlarmen birge ekologııalyq jaǵdaıdy ýshyqtyrdy. Qazaqstan parnıktik gazdar shyǵaryndylary boıynsha top-20 eldiń qataryna kiredi, al el halqynyń 20%-dan astamy turatyn jerlerdiń úshten ekisine qurǵaqshylyq qaýpi tónip tur. Bul máselelerdi sheshý 2060 jylǵa qaraı kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizý boıynsha el qabyldaǵan mindettemelerge sáıkes shuǵyl áreket etýdi talap etedi», - dep atalym ótken qujatta.
Munymen qosa, Qazaqstannyń serpindi tehnologııalardyń jahandyq kúrt damý úrdisine qatysý áleýeti joǵary. Atalǵan syn-qaterlerdi eskere otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń 2029 jylǵa deıingi ulttyq damý jospary ázirlendi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2029 jylǵa deıingi ulttyq damý jospary sheńberinde ekonomıkalyq qaıta qurýlardyń negizinde jatqan bes birizdi qaǵıdat aıqyndaldy:
- Jahandyq básekege qabilettilikti arttyrý jáne taýarlar men qyzmetterdiń sapasyn jaqsartý úshin básekelestikti yryqtandyrý ári yntalandyrý;
- Kásipkerlikti qorǵaý jáne damytý, sondaı-aq ekonomıkanyń ósýi úshin ony jetkilikti ınvestıtsııalarmen qamtamasyz etýge múmkindik beretin ınvestorlar úshin túsinikti, boljamdy jáne tartymdy ekonomıkalyq saıasat;
- Sapaly bilim berýdi qamtamasyz etýge jáne kásipkerlik pen shyǵarmashylyq bastamany qoldaýǵa basa nazar aýdara otyryp, qazaqstandyqtardyń áleýetin ashý;
- Innovatsııalyq belsendilikti keńeıtý, salalar men kásiporyndardy jańǵyrtý jáne tsıfrlandyrý arqyly ekonomıkanyń ónimdiligi men kúrdeliligin arttyrýǵa basa nazar aýdarý;
- Óńirlerdiń damýynda asa úlken alshaqtyqqa jol bermeý jáne óńirlerdiń óz áleýetin ári úlken ekonomıkalyq derbestigin iske asyrýy úshin jaǵdaı jasaý.
Atap aıtqanda, osy Jarlyq qol qoıylǵan kúnnen bastap qoldanysqa engiziledi.
