Mektep túlekteriniń attestatpen birge belgili bir kásip meńgerýine jaǵdaı jasaý qajet - depýtat
ASTANA. KAZINFORM – Bul týraly QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Juldyz Súleımenovanyń Premer-mınıstr Oljas Bektenovke AMANAT partııasy fraktsııasynyń atynan joldaǵan saýalynda aıtylǵan.
AMANAT partııasy fraktsııasynyń depýtattyq saýaly óńirlerdi aralap, halyqpen kezdesý barysyndaǵy eńbek jáne iri óndiris ujymdarynyń usynystary negizinde ázirlendi.
Ondaǵy málimetterge qaraǵanda, 2025 jyldy Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń «Jumysshy mamandyqtarynyń jyly» dep jarııalaýy qarapaıym eńbek adamdary arasynda jumysshy eńbeginiń qoǵamdaǵy bedelin arttyryp, óz ómirin adal eńbekke arnaǵan jumysshylar úshin erekshe senim syılady. Elimizdiń damýynda mańyzy zor eńbek adamynyń róli laıyqty baǵalansa, bolashaq urpaqqa úlgi bolary sózsiz.
Degenmen, kásiptik jáne tehnıkalyq bilim berý júıesin odan ári jetildirý jáne jumysshy mamandyqtardyń bedelin arttyrý úshin keshendi sharalar qajet. Negizgi maqsat – ýaqyt talabyna saı, ekonomıkanyń damýyna yqpal etetin jumysshy mamandardy daıarlaýdyń ıkemdi júıesin qurý. Osyǵan baılanysty kelesi usynystardy engizemiz.
Birinshi. Mektepten kásipke baýlý júıesin damytý shart. AMANAT partııasynyń saılaýaldy baǵdarlamasynda 10-11 synyp oqýshylaryna negizgi oqýmen qatar, kolledjder bazasynda jumysshy biliktiligin alýǵa múmkindik qarastyrylǵan. Joba pılottyq negizde júzege asyrylyp, 2024-2025 oqý jylynda 1062 oqýshy qosymsha kásip meńgergen. Bul mektep túlekteriniń % ǵana. Osy jobany jetildirip, jalpy bilim beretin mektepterde mamandyqqa erte beıimdeý baǵdarlamalaryn júzege asyrý qajet. Mektep túlekteriniń attestatpen birge belgili bir kásip meńgerýine jaǵdaı jasaý, bazalyq bilim men daǵdylardy damytý eńbek naryǵyndaǵy NEET sanatyndaǵy jastar sanyn azaıtýǵa, jumyssyzdyqty aýyzdyqtaýǵa septigin tıgizeri sózsiz.
Ekinshi. Tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berý júıesin jetildirýdiń jańa landshaftyn qalyptastyrý. Bul úshin jumysshy mamandyqtaryn daıarlaıtyn kolledjderdiń bilim berý baǵdarlamalarynyń mazmuny tsıfrlyq tehnologııalarǵa, eńbek naryǵynyń jańa talaptaryna jáne jasandy ıntellekttiń qarqyndy damýyna sáıkes jańartylýy tıis. Bul rette, jasyl ekonomıkaǵa, jasandy ıntellektige negizdelgen kásiptik bilimdi damytý shart. Eńbek naryǵynda talap etiletin bazalyq daǵdylardy tájirıbe júzinde meńgerýge den qoıǵan jón. Osyǵan baılanysty kolledjderdiń iri óndiris oryndarymen dýaldy oqytý modelin keńeıtýdi jáne kásiptik-tehnıkalyq bilim berý uıymdarynda óndiristik tájirıbe kólemin arttyrý usynylady. 2024-2025 oqý jylynda kolledjderdiń 28 % stýdentteri ǵana dýaldy oqytýmen qamtylǵan. Bul rette, iri óndiris oryndarynyń, kásiporyndardyń kolledjderde dýaldy oqytýǵa qatysýyn keńeıtý qajet.
Úshinshi. Tehnıkalyq jáne kásiptik bilim berýdiń jan basyna shaqqandaǵy qarjylandyrý normatıvin ulǵaıtý qajet. Oqý sheberhanalaryn zamanaýı materıaldyq-tehnıkalyq bazamen jabdyqtaý ózekti. Jumysshy mamandyqtaryn daıarlaýǵa zor úles qosyp júrgen óndiris sheberleriniń aılyq jalaqysyn ósirý qajet. Kolledjderde jalpy bilim beretin pánderdiń pedagogtarynyń jalaqysyn mekteptegi pedagogtardyń jalaqysymen teńestirý ózekti. Sonymen qatar, kolledjderde eńbek etetin pedagogtarǵa magıstr, PhD ǵylymı ataqtary úshin ústeme aqy qarastyrý qajet.
Tórtinshi. Jumysshy mamandyqtardy dáripteý jáne qoǵamda jumysshy mamandyqtarǵa degen tartymdylyǵyn arttyrý maqsatynda ulttyq deńgeıde aqparattyq túsindirme jumystaryn uıymdastyrý, úzdik jumysshylardy, ómirin aýyr jumysshy mamandyǵyna arnaǵan otbasylardy yntalandyrý úshin qoǵamdyq marapat júıesin engizý suralady.
Besinshi. Jumysshy mamandyqtarynyń jalaqysyn esepteýdiń jańa metodıkasyn qarastyrý jáne turǵyn úı máselesin sheshý qajet. Jumysshy mamandardyń kópshiligi, ásirese jastar turǵyn úımen qamtamasyz etilmegen, bul olardyń eńbek ónimdiligi men ómir sapasyna áser etedi. Osy rette, «Otbasy» bank jumysshy mamandyqtardy tańdaǵan azamattarǵa arnalǵan arnaıy jeńildikpen ıpotekalyq turǵyn úı baǵdarlamalaryn iske qosýy tıis. Jumysshy mamandyqtardyń mártebesin arttyrý úshin eńbekaqy tóleý ádistemesin zamanaýı talaptarǵa sáıkes jetildirilý qajet. Onyń ishinde, eńbek zańnamasyna sáıkes, saýyqtyrý jáne qosymsha bonýstar qarastyrylýy shart.
Osyǵan deıin depýtat jumys berýshi jańa mamannyń qas-qabaǵyna qaraıtyn zaman kele jatqany týraly aıtqan edi.