Májilis Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly zań jobasyn maquldady
ASTANA. KAZINFORM – Májilis depýtattary Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly zań jobasynyń jańa redaktsııasyn jáne oǵan ilespe zań jobasyn maquldady.
Zań jobasyn ázirleý kezinde TMD elderiniń, sondaı-aq Germanııa, Polsha, Túrkııa jáne basqa da elderdiń tájirıbesi zerttelip, birqatar novellalar usynylǵan.
«Azamattyq-quqyqtyq tutynýshylyq daýlardy sheshý tártibi kóp satydan eki satyǵa deıin jeńildetiledi. Ekinshiden, tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly zańnyń bazalyq qaǵıdattary salalyq retteý men osy saladaǵy tıisti memlekettik organdardyń quzyretin saqtaı otyryp, qarjylyq qyzmetterden basqa barlyq qyzmet kórsetý salalaryna qoldanylady. Nátıjesinde ýákiletti organ tutynýshy quqyqtaryn qorǵaý máseleleri boıynsha memlekettik organdardyń qyzmetin salaaralyq úılestirý jónindegi óz fýnktsııasyn tolyq iske asyra alady», - dedi Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Arman Shaqqalıev Májilistiń jalpy otyrysynda.
Úshinshiden, zań jobasynda tutynýshylardyń belgilengen jáne belgilenbegen toby týraly uǵymdar bólingen. EAEO birqatar elderimen uqsastyǵy boıynsha Ombýdsmen men tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi qoǵamdyq birlestikter tutynýshylardyń belgilenbegen tobyna qatysty sotqa talap qoıý quqyǵyna ıe bolady.
Tórtinshiden, eger sotqa deıingi kezeńde kásipkerge júgingen sátten tutynýshynyń buzylǵan quqyqtary qalpyna keltirilmese, azamattyq protseste tutynýshynyń paıdasyna sot óndirip alatyn aıyppul túrinde kásipkerdiń azamattyq quqyqtyq jaýapkershiligi engiziledi.
«Bul quqyqtyq qural kásipkerlerdi tutynýshylarmen azamattyq daýdy sotqa deıin sheshýge yntalandyrýǵa baǵyttalǵan. Shet elderdiń osyndaı tájirıbesi sotqa ótinishterdiń aıtarlyqtaı tómendeýine ákelgen. Besinshiden, onlaın saýdada tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaýdy kúsheıtý boıynsha túzetýler usynylady», - dep tolyqtyrdy mınıstr.
Altynshydan, tutynýshylar qaýymdastyǵy aıtqan quqyqtyq kemshilikter joıyldy. Atap aıtqanda:
• kásipkerlik sýbektilerdiń «E-tutynushy» aqparattyq júıesine mindetti emes tirkelý týraly normasy alynyp tastaldy;
• qaıtarýǵa jatpaıtyn taýarlar tiziminen medıtsınalyq buıymdar, uıaly baılanystyń abonenttik qurylǵylary alynyp tastaldy;
• avıabıletterdi satyp alý jáne týrıstik qyzmet kórsetý týraly sharttar boıynsha 100% qaıtarylmaıdy degen uǵym alynyp tastaldy;
• tutynýshylardyń qoǵamdyq birlestikterine taýarlar men qyzmetterdi baqylaý satyp alý múmkindigi berildi;
• nesıege satyp alǵan taýarlardy qaıtarý sharttary belgilendi.
Sonymen birge, kásipkerlerdiń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi Ombýdsmen ınstıtýtyna uqsas tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi Ombýdsmen ınstıtýty engiziledi.
Іlespe zań jobasynda negizgi zań jobasyna sáıkes keltirý maqsatynda eki kodekske: QR Azamattyq jáne Azamattyq is júrgizý, sondaı-aq: Kólik, Týrıstik qyzmet, Saýda qyzmetin retteý, Aqparatqa qol jetkizý, Tabıǵı monopolııalar týraly 5 zańǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engiziledi.
Zań jobalary barlyq memlekettik organdarmen, sonyń ishinde Bas prokýratýramen jáne Joǵarǵy Sotpen kelisilgen. Zań jobalary Májilistiń barlyq jeti komıtetinde qaralyp, qoldaý tapty.
Aıta keteıik, sońǵy eki jylda elimizde elektrondy saýdadaǵy shaǵymdar 290% ósken. Tutynýshylar quqyqtaryn qorǵaý týraly zańǵa sońǵy túzetýler 4 jyldan astam buryn engizilgen. Biraq quqyq qoldaný tájirıbesi onyń qazirgi ýaqyt talabyna saı kelmeıtinin kórsetken.
