Májilis Kaspıı teńiziniń quqyqtyq mártebesi týraly qujatty maquldady
«Kaspıı teńizi mártebesiniń rettelýi men halyqaralyq saıası ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyqtyń quqyqtyq rejimin qalyptastyrý - jaǵalaý mańy elderiniń barlyǵy úshin árdaıym strategııalyq mańyzdy baǵyt bolyp sanalady. Osy jyldyń 12 tamyzy Kaspıı bestiginiń tarıhynda mańyzdy kún boldy. Óıtkeni bul kúni Aqtaý qalasynda elderimizdiń basshylary óńirimiz úshin negiz salýshy bolyp sanalatyn halyqaralyq shart - Kaspıı teńiziniń quqyqtyq mártebesi týraly konventsııaǵa qol qoıdy.
Bul qujattyń qol qoıylýyna 25 jylǵa sozylǵan kelissózder sebepshi boldy. Konventsııany ázirleý kezinde álemdik tájirıbe, Kaspıı teńizinde qoldanýǵa bolatyn halyqaralyq teńiz quqyǵynyń normalary, ulttyq sarapshylardyń jeke ózderiniń oılap tapqan ádisteri iske asty. Bul mánmátinde Kaspıı teńiziniń quqyqtyq mártebesine qatysty BUU resmı qujaty retinde taratylǵan.
Qazaqstannyń 1997 jylǵy ustanymnyń durys bolǵanyn, konventsııa erejelerinde ol tolyqtaı kórinis tapqanyn atap óter edim», - dedi QR Syrtqy ister mınıstri Qaırat Ábdirahmanov.
QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Aqtaý sammıtinde sóz sóıleý kezinde konventsııany Kaspıı teńiziniń konstıtýtsııasy dep atap, bul qujat óńirdegi qaýipsizdik, turaqtylyq pen órkendeýdiń kepili dep málimdedi. Qujatta jaǵalaý elderiniń qyzmetiniń negizgi qaǵıdalary bekitilgen. Olardyń ishinde teńizdiń túbin, qoınaýyn, tabıǵı resýstaryn jáne onyń ústindegi aýa keńistigin paıdalanýǵa qatysty taraptardyń quqyqtary men mindetteri, jer qoınaýyna júzip ótýge, balyq aýlaýǵa, teńizde ǵylymı-zertteýler júrgizýge quqyqtardy júzege asyrý tártibi, sondaı-aq qaýipsizdik salasy men teńiz ortasyn qorǵaý salasyndaǵy yntymaqtastyq kórsetilgen.
«Kaspıı teńiziniń quqyqtyq mártebesi boıynsha máseleler taraptardyń aıryqsha quzyretine jatady. Memleketterdiń egemendigin, aýmaqtyq tutastyǵyn, táýelsizdigin, egemendik teńdigin qurmetteý, kúsh nemese kúshpen qorqytýdy qoldanbaý, ózara qurmet, yntymaqtastyq, bir-biriniń ishki isterine aralaspaý sekildi qaǵıdalar negizinde júzege asyralatyn bolady. Kaspıı teńiziniń akvatorııasy ártúrli quqyqtyq rejimderde bolatyn ishki sýlar, aýmaqtyq sýlar, balyq aýlaý aımaqtary jáne ortaq sý keńistigi belgilendi. Aýmaqtyq sýlar eni 15 teńiz mılinen aspaıdy. Al olardyń syrtqy sýlary teńizdegi memlekettik shekaralar bolyp bekitildi», - dedi mınıstr.
Onyń aıtýynsha, Kaspıı teńiziniń túbi men qoınaýyn sektorlarǵa bólý jalpy moıyndalǵan qaǵıdalar men halyqaralyq quqyqtyq normalardy nazarǵa ala otyryp, shekaralas jáne qarama-qarsy ornalasqan memleketterdiń ýaǵdalastyqtary boıynsha, ıaǵnı múddeli memleketterdiń arasyndaǵy jeke kelisimder negizinde júzege asyrylady.
«Kaspııdiń ekologııalyq júıesi men onyń barlyq kompenentteri jan-jaqty qorǵalady jáne saqtalady. Teńizdegi qandaı da bir qyzmet túri teńizdiń qorshaǵan ortasy men bıologııalyq erekshelikterine zaqym keltirmeýi tıis. Konventsııany tıimdi oryndaý maqsatynda turaqty besjaqty arnaıy konsýltatsııalar tetigi bolyp sanalatyn Kaspıı mańy memleketteri Syrtqy ister mınıstrleriniń orynbasarlary, ýákiletti ókilderi deńgeıinde Kaspıı teńizi máseleleri boıynsha joǵary deńgeıdegi jumys toby qurylýda. Bizdegi aqparatqa sáıkes, Kaspıı mańy memleketteriniń barlyǵy konventsııany ratıfıkatsııalaýyna qajetti memleket ishindegi rásimderin oryndaýdy bastaǵan», - dedi Qaırat Ábdirahmanov.