Maıdanda muz jastanyp, qar jamylsaq ta, ar-namysymyzdy joǵaltpadyq – Rabıǵa Zaınýllına
Onyń aıtýynsha, elge soǵys salǵan aýyrtpalyq az bolǵan joq.
Ata-babasy Qazanda turǵan, din jolyn ustanǵan jandar edi. Taǵdyrdyń aıdaýymen qazaq jerine kelgen óz ákesi Zakır Shafıev ilkide Oral qalasynda tatardyń uly aqyny Ǵabdolla Toqaıdyń qasynda jumys istegen. Aqyn túnimen óleń jazatyn bolǵan. Sol kezde Zakır malaı (tatarlar balany malaı deıdi) retinde onyń qaǵazdaryn jınastyryp, kómektesip júrgen. Keıin Tasqala aýdany Ekinshi Shejin aýylynda baılardyń balalaryn oqytqan bilimdi kisi edi. Osynda bashqurt qyzy Zúbárjat Moldaǵalıevaǵa úılenip, sodan 1923 jyly Rabıǵa dúnıege keledi.
Rabıǵanyń qyzy Roza Іzimqyzynyń sózine qaraǵanda, ákesi Іzim Zaınýllınniń de taǵdyry ońaı bolmaǵan. 1915 jyly Jańaqala aýdanynda dúnıege kelgen ol anasy Baljan jarynan erte aıyrylyp, bes balamen qalǵanda, úıdegilerdiń bas kóterer úlkeni edi. Keıin elden jaman aýrý shyǵyp, odan aman qalǵan otbasy ótken ǵasyrdyń otyzynshy jyldary Tasqala jerine kóship keledi. Chebakov aýylyna turaqtaǵan Іzim 1940 jyly Rabıǵaǵa úılenedi. Bul kezde Rabıǵa Kamen (qazir Tasqala) aýylynan toǵyzynshy synypty bitirip kelip, «Lenın joly» kolhozynda esepshi qyzmetin atqaryp júrgen.
Soǵysqa deıin-aq ásker qatarynda bolǵan Іzim Zaınýllın 1941 jyly birden maıdanǵa attanady. Іnisi Shúkirzada da alynyp, aqyry habar-osharsyz ketti.
Jas jubaılar bir-birimen hat alysyp turdy. Nemis fashısteri basyp alǵan jerlerden evakýatsııalanǵan halyq aǵylyp kelip jatty. Qazaqtarǵa syǵylysyp, olardy óz úılerine turǵyzýyna týra keldi. Peshpen bólingen úıde qaı bir kúı bolsyn. Mine, sol kezde bir hatynda Іzim jaryna ákeńniń úıine baryp tur dep ruqsatyn berdi.
-Bastapqyda soǵysqa baramyn degen oı mende bola qoıǵan joq. Bárine namys túrtki boldy. Men úıdegi úsh qyzdyń úlkeni edim, inim kishkentaı, 11 jasta ǵana. Birde kórshi úıge «qara qaǵaz» kelip, kóńil aıtýǵa bardyq. Qaıǵy jamylyp, kúıingen adam ne aıtpaıdy. Sondaǵy áıeldiń anama: «Sizdiń jylaıtyndaı, maıdanǵa baratyn ulyńyz joq qoı» degeni maǵan aýyr tıdi. Aqyry eshkimge tis jarmaı, áskerı komıssarıatqa baryp, óz erkimmen aryz berdim. Osylaı maıdanǵa attandym, - deıdi Rabıǵa Zaınýllına.
Gýrev (Atyraý) qalasyndaǵy qysqa merzimdi medıtsınalyq kýrsty bitirgennen keıin orys qyzdarymen birge Astrahan arqyly Stalıngrad maıdanyna jiberiledi.
-Nebir qıyndyqty kórdik qoı. Maıdanǵa jetkenshe, jaıaý júrdik. Qardy úńgip qazyp, sonda qystaýǵa týra keldi. Talaı jaraly aldymyzdan ótti. Opat bolǵandary qanshama! – deıdi maıdanger.
Keıin taǵy da oqyp, zenıtshiler bóliminiń pýlemetshisi bolǵan ol Ýkraına maıdanyna aýysyp, Kerch buǵazyndaǵy keskilesken urystarǵa da qatysady. Tómennen bular aspandaǵy nemis fashısteriniń ushaqtaryna oq jaýdyratyn. Al aspanda Sovet Odaǵynyń Batyry Marına Raskova basshylyq etken ataqty ushqysh qyzdar áýe polkynyń (onyń quramynda Halyq qaharmany Hıýaz Dospanovanyń bolǵany belgili) PO-2 túngi ushaqtary jaýmen aıqasyp jatatyn.
Sondaı shaıqastardyń birinde aýyr jaralanǵan Rabıǵa gospıtalda emdelip shyqqannan keıin komendatýraǵa jolyǵyp, óz bólimine jetkisi kelgenimen, ol uzap ketken eken. Sodan keıin 414-Qyzyl týly grýzın Anapa atqyshtar dıvızııasynyń quramynda baılanysshy qyzmetin adal atqaryp, soǵysty 1945 jyly Sımferepol qalasynda aıaqtady.
«Jaýyngerlik eńbegi úshin» medalimen marapattalǵan maıdanger qanquıly soǵys salǵan lańdy kóp aıta bermeıdi.
«Eń bastysy, bizdi jaýdy jeńemiz, elge aman oralamyz degen senim alǵa jeteledi. Jan jarymdy da jıi oılap, qaıta qaýyshatynymyzǵa senimdi boldym. Talaı sumdyqty kórdik, onyń qaısybirin aıtasyń. Áıteýir muz jastanyp, qar jamylsaq ta, ar-namysymyzdy joǵaltqan joqpyz. Ar-namys degennen shyǵady, bólimdegi jalǵyz musylman qyzy men boldym. Sony umytpaı, dońyz eti qosylǵan taǵamdardy basqasyna aýystyryp alatyn edim. Komandırlerimiz de bizderdi suq kózden qorǵap júrdi», deıdi búginde qurmet tórinde otyrǵan «Qurmet» ordeniniń ıegeri.
Qıyr Shyǵystan 1946 jyly aman oralǵan Іzim Zaınýllın de soǵystan shatqaıaqtaǵan sharýashylyqty qalpyna keltirýge jan aıamaı kirisedi.
«Ákemiz damyl tapqan joq, ár jerde sharýashylyq basqardy. Soǵan oraı shanamen kóship júretinimiz esimde. Soǵystaǵy qujattary órtenip ketti. Bireýler kúdiktengesin, keıin Podolskidegi arhıvke habarlasyp, ózi rettep aldy. Ol da «Jaýyngerlik eńbegi úshin» medalimen marapattalǵan eken. 1982 jyly ómirden ozdy. Qazir anammen birge turamyn, tórt bala edik, qazir Toıǵan sińlimiz ekeýmiz ǵanamyz. Soǵystan alǵan kontýzııanyń saldary bolar, anamnyń qulaǵy estirińkimeıdi. Kúnde elimizdiń tynyshtyǵyn tilep otyrady», dedi qos maıdangerdiń qyzy Roza Іzimqyzy.
