Matematıka qazaq halqynyń ómirinde de jarqyn kórinis tapqan – qyzylordalyq ustaz
Qyzylordalyq ustaz Muhtar Talǵatulynyń mektep oqýshylary men muǵalimderge arnap jasaǵan matematıkalyq saıty kópshilik arasynda úlken suranysqa ıe bolyp otyr. Qazirgi kúni matematıkalyq saıttyń jahandyq jeli betterinde tanymaldyǵy artyp keledi. Kazinform jańashyl jobany júzege asyrýǵa uıytqy bolǵan ustazben suhbattasty.
– Bul ıdeıa qashan paıda boldy? Oǵan kópshiliktiń qyzyǵýshylyǵyn bilgimiz keledi.
– Men Qyzylorda qalasyndaǵy Nazarbaev zııatkerlik mektebinde qyzmet atqaramyn. Oqýshylar men muǵalimderge arnalǵan qazaqsha matematıkalyq saıt osymen 6-shy jyl jumysyn úzdiksiz jalǵastyryp keledi. Qazirgi tańda turaqty 23 myńnan astam belsendi qoldanýshysy bar. Osylaısha qoldanýshylar kontent mazmuny men qoljetimdiligine joǵary baǵa berip otyr.
Saıt qurý ıdeıasy birneshe jyl buryn paıda boldy. Jahandyq jeli betterinen qazaq tilindegi materıaldardyń jetispeýshiligin baıqadym. Sol arqyly matematıkadan barlyq resýrsty, onyń ishinde elektrondy oqýlyqtar, dıdaktıkalyq materıaldar men testter, sonymen qatar esepter jınaǵyn bir saıtqa jınaqtaýdy qolǵa aldym.
Keıinnen áriptesterdiń keńesi boıynsha onlaın-platformany túrli resýrstar jáne quraldarmen tolyqtyrdym. Saıtta ádistemelik nusqaýlyqtan basqa, qorytyndy emtıhanǵa daıyndalýǵa arnalǵan ártúrli test tapsyrmalary bar. Sondaı-aq pán boıynsha bilimdi tekserýge arnalǵan olımpıadalyq bólim ashylǵan.
– Saıtty jasap shyǵýǵa kimder yqpal etti? Oǵan mektepte bilim alyp jatqan jas órenderdiń qyzyǵýshylyǵy qalaı?
– Saıttyń eń qymbat bóligi – onyń túpki ıdeıasy, kontseptsııasy. Ony jasaı alatyn adamdar kóp bolýy múmkin, biraq túpki ıdeıasyn men jalǵyz otyryp jasaı almas edim. ıAǵnı, áriptesterimniń qosqan ıdeıalarynyń arqasynda tolyqqandy kontentke aınalyp otyr.
Bastapqyda oqýshylarmen komanda qurý arqyly kishigirim jobalar jasaýdan bastalsa, qazirgi tańda respýblıka boıynsha matematıka pán muǵalimderi arasynda komanda quryp, ártúrli jobalardy iske asyrýdamyz. Sonyń ishinde saıt dızaınyn jasaý, teorııalyq bólimder men testter túrleri jáne qurylymy, sol sııaqty esepter sheshimderi sııaqty komandalyq jobalar bar. Mektep oqýshylaryn jobaǵa tartý áli de sátti jalǵasyn tabýda.
Men únemi qoldanýshylardyń pikirimen sanasa otyryp, qaı jobaǵa suranys kóptigine analız jasap otyramyn. Saıtta qazirgi tańda muǵalimderge arnalǵan bólimderi, onyń ishinde Oqýshylardy topqa bólý, Oqýshyny tańdaý, Krossvord qurastyrý, Fıllvord jasaý sııaqty basqa da quraldar bólimine suranys kóp. Bul quraldarǵa beınenusqaýlyq jasap, áleýmettik jelilerde 200 000-nan astam qaralym jınap júrgen muǵalim-blogerlerge alǵysymdy bildirgim keledi. Sonyń arqasynda saıttyń aýdıtorııasy keńeıip, basqa pán muǵalimderi úshin de tanymaldylyqqa ıe boldy.
– Saıttyń qoljetimdiligi týraly aıtyp berińizshi. Barlyq resýrs tegin be?
– Bastapqyda saıt jasaýdaǵy ıdeıa barlyq resýrstardy tegin kórsetý bolatyn. Sondyqtan saıtta eshqandaı jarnama elementteri ornalastyrylmady jáne barlyq resýrsty tegin júktep nemese baspadan shyǵaryp alýǵa bolady.
– Innovatsııalyq joba respýblıkalyq deńgeıdegi is-sharalar barysynda tanystyryldy ma? Ony sala mamandary qalaı baǵalady?
– Alǵashqyda, semınarlarda saıttyń múmkindikteri taqyrybynda sheberlik saǵattaryn ótip júrdim. Keıin 2020 jyly avtorlyq jobamdy respýblıkalyq Pedagogıkalyq ıdeıalar festıvalinde tanystyrdym. Munda sarapshylar saıtty joǵary deńgeıde baǵalady, bul saıystan maǵan bas júlde tabystaldy.
– Matematıka salasynda jetken tabystaryń úshin qandaı marapatqa ıe boldyń?
– Aıta ketý kerek, 2019 jylǵy qorytyndy attestattaýdyń nátıjesi boıynsha meniń shákirtterim matematıka páni boıynsha joǵary ball jınap, 20 zııatkerlik mektep arasynda alǵashqy ondyqtan kórindi. Al bilim berý júıesin damytýǵa qosqan úlesim men pedagogıkalyq qyzmettegi shyǵarmashylyq jetistikterim úshin Bilim jáne Ǵylym mınıstriniń Alǵys hatymen marapattaldym.
– Qazaqtildi qoǵamdy qalyptastyrý úshin ne isteý kerek?
– Qazaqtildi qoǵam qalyptastyrý úshin biz qoldanýshylarǵa barlyq resýrsty qazaq tilinde taýyp bere alýymyz kerek. Bul óte mańyzdy. Sol sebepti áriptesterimdi shyǵarmashylyqpen aınalysýǵa jáne qazaq tildi resýrstar qoryn tolyqtyrýǵa atsalysýǵa shaqyramyn.
– Áńgimeńizge raqmet.
