«Marstyqtar qazaq úıde tura ma?» - baspasózge sholý
***
«Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory Otan soǵysy ardagerlerin qoldaý maqsatynda sońǵy jyldary este qalar jobalarymen erekshelenip júr. Árıne, erekshe jobalardyń baǵasy da bólekshe bolady. Mysaly, ótken jyly soǵys ardagerlerin qoldaýǵa 130 mln teńge qarjy bólgen Qor bıyl bul maqsatqa 600 mln teńge jumsady. «Aıqyn» gazetiniń jazýysha, bul jóninde Qordyń Buqaramen baılanys jónindegi bas dırektory Darhan Qaletaev jarııa etken. «Qor ótkizetin sharalar jospary úkimettik baǵdarlamalardy qaıtalamaıdy. Sonymen qatar, sharalar jospary Qazaqstannyń «Ardagerler uıymy» ortalyq keńesimen kelisilgen. Bastysy, bul sharalar bir kezeńmen nemese 9 mamyrmen ǵana shekteletin kampanııa emes, jyl sońyna deıin de, keler jyly da jalǵasady», - dedi D.Qaletaev. Al «Samuryq-qazyna» ulttyq ál-aýqat qorynyń Áleýmettik seriktestik ortalyǵynyń bas dırektory Nurlan Erimbetov «Qajettilikter kartasy» jobasy týraly aıtyp berdi. «Qor búgingi kúni óziniń seriktesterimen birge «Qajettilikter kartasy» dep atalatyn jobany iske qosady. ıAǵnı, kez kelgen qazaqstandyq, kez kelgen azamat búginde uıaly telefon arqyly ardagerlerge ataýly kómek kórsete alady. Kcell jáne K-Mobile nómirleri úshin 1945 degen qysqa nómirin terip, habarlama jiberesiz. Sonda sizdiń shotyńyzdan 250 teńge alynady. Bul - búkil el bolyp qatysatyn shara», - deıdi ol. Maqala «Ardagerler úshin 600 mln teńge jumsady» degen taqyryppen berilgen.
«Uly Otan soǵysynyń ardageri Jarmuhambet Ótkelbaev aqsaqal 92 jasynda 2010 jyly Almatyda qaıtys bolǵan-dy. Alataýdyń eteginde eńbeginiń zeınetin kórip, baqı dúnıege attanǵan bataly qarııanyń ǵıbratqa toly ǵumyry urpaqqa úlgi bolarlyq ulaǵatqa toly», - dep jazady «Aıqyn» gazeti «Úsh maıdanda soǵysqan ushqysh» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazynsha, fındermen soǵysqa úsh jarym aı qatysyp, on eki ret áýege kóterilgen ol áskerı tapsyrmalardy minsiz oryndap shyǵady. Sol eńbegi úshin «KSRO Áýe qarýly kúshteriniń úzdigi» tósbelgisine ıe bolady. Al 1941 jyly kezekti jaýyngerlik tapsyrmany oryndaý kezinde ol mingen áýe kemesine oq tıip, ushaq jana bastaıdy. Parashıýtpen sekirgenmen, jaý tylyna túsken Jarmuhambet aýyr jaralanǵanyna baılanysty, júrýge jaramaı, jaý qolyna túsedi. Aldymen, Belarýs jerinde, sosyn Polshada eki jyldaı eriksiz tutqynda bolyp, aýyr azap shegedi. Amalyn taýyp lagerden qashyp shyqqannan keıin ol keńes áskeri sapyna qaıta qosylyp, 135-atqyshtar dıvızııasy quraynda soǵystyń sońyna deıin qatysady. Eń sońynda Halkın Gol shaıqasyna qatysyp, 1946 jyly 10 mamyrda elge aman-esen oralady.
***
«Atyraýda sport juldyzdary alleıasy paıda bolady», dep jazady «Vremıa» «Rostkı pamıatı» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, Jeńis kúnin merekeleý aıasynda tanymal sportshylar qala aýdandarynyń birinde birneshe júz aǵash kóshetin otyrǵyzǵan. Osylaısha, «Geolog» shaǵyn aýdanynda teregi men qaıyńy, úıeńkisi men shaǵany jaıqalǵan alleıa paıda bolǵan. Tal otyrǵyzǵandardyń qatarynda 2008 jylǵy Beıjiń Olımpıadasynyń qola júldegeri Arman Shylmanov, 2013 jylǵy kıkboksıngten álem chempıony Arman Júsipov jáne 2013 jylǵy sambodan álem chempıony Amanbaı Qyzdarbaev bar.
***
«Bir jyldan astam ýaqyt boıy barsha álem ǵalymdary qazaqtyń kıiz úıine uqsas Marsta tabylǵan nysannyń ne ekendigin taba almaı bas qatyrýda», - dep jazady «Ekspress K» gazeti «Marsıane jıvýt v ıýrtah?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, dál osy sýret Qyzyl ǵalamshardaǵy tirshiliktiń bar ekendigin dáleldeıtin eń basty aıǵaq bolyp otyr. Bul sýret alǵash ret ǵarysh taqyrybyna arnalǵan amerıkandyq portaldardyń birinde jarııa etilgen bolatyn. Bul sýretti jarııa etken ǵalamtor paıdaanýshy atalǵan nysannyń qazaq úıge qatty uqsaıtyndyǵyn jazǵan edi.
«Sál ýaqyttan keıin qazaq úıge uqsas bul nysan joq bolyp ketti. Men munyń syryn bilmeımin. Múmkin marstyqtar sý izdep únemi kóship-qonatyn shyǵar. Sondyqtan da men qyzyl ǵalamsharǵa attanatn ekspedıtsııanyń quramynda mindetti túrde qazaqstandyqtar bolýy kerek», - deıdi elordalyq ýfolog Ádil Qorzabaev.
