Los-Andjeles Olımpıadasyna daıyndyqty qazirden bastaý kerek – Qudyret Shámıev
ASTANA. KAZINFORM - Qazaqstan WT taekvondo federatsııasynyń prezıdenti Qudyret Shámıev Kazinform tilshisine arnaıy suhbat berip, jańadan jasaqtalǵan otandyq federatsııanyń az ǵana merzimde istegen jumystaryna baǵa berdi.
Sondaı-aq, uıym basshysy otandyq taekvondonyń kókjıegin keńeıtip, qazaq sportshylaryn álemdik deńgeıde tanytý úshin qandaı jumystar istelip jatqanyn aıtty. Bul týraly ol Qazaqstan ulttyq quramasynyń birlesken jattyǵý jıynyna kelgende málimdedi.
- Qudyret myrza, federatsııa jańadan qurylǵaly qandaı ózgerister bolyp jatyr? Atletterdiń aıaq alysyn qalaı baqylap otyrsyz?
- Federatsııanyń qaıta jasaqtalǵanyna 5-6 aıdyń júzi boldy. Osy ýaqyt aralyǵynda biz uıymǵa tolyqtaı reforma jasap, komandany qaıta jasaqtap, ulttyq quramaǵa bas bapker taǵaıyndadyq. Odan bólek, otandyq taekvondonyń atasy Mustafa Óztúrik atyndaǵy týrnırdi oıdaǵydaı ótkizdik.
Qazir federatsııa, bapkereler quramy men tóreshiler alqasynyń quramy tolyqtaı ózgerdi. Bul bizdiń jumystyń bastamasy ǵana.
Negizgi strategııamyzdy qurǵan kezde, aldaǵy jıyrma jyldy qamtydyq. Árıne, bul qyzmetti qansha ýaqyt atqaratynymyz belgisiz. Dese de, biz naqty jospar quryp, ózimizden keıin keletin komandaǵa daıyn jobany tapsyrǵymyz keledi. Búginde Los-Andjeles Olımpıadasyna daıyndyq tsıkli bastalyp ketti. Jańadan taǵaıyndalǵan bas bapker Esbol Sultanovtan nátıjeli jumys kútemiz. Al federatsııa basshysy retinde, men sportshylardy tolyq qoldaýǵa daıynmyn. Áıelder komandasynda tájirıbeli bapker Sáýle Sardarova, Irannan kelgen óte bilikti maman Fatıma Safarpýr jumys istep jatyr.
Shetelden bapker aldyratyn kezde de biz jaqsy zertteý jasadyq. Fatıma hanym uzaq jyl boıy Irannyń jastar quramasyn jattyqtyryp, álemdik jarystarda úzdik nátıje kórsetken. Federatsııa retinde sportshylarǵa jaǵdaı jasaý – bizge mindet. Massaj jasaıtyn maman, dáriger, psıholog bolsyn, bárimen jumys istelip jatyr. Qajetti nárseniń barlyǵyn qamtyp, budan da úlken dárejege kóterýge tyrysamyz. Sheteldik mamandardy shaqyrýǵa, olarmen keńes qurýǵa, tájirıbe almasýǵa nıettimiz. Ázirge olarmen kelisim júrgizilip jatyr.
- Sheteldik mamandar týraly aıtqanda, bizde oryndy suraq týyndaıdy. Buǵan deıin taekvondodan Qazaqstan quramasyn koreıalyq bapker jattyqtyrdy. Eki olımpıadalyq tsıkl boıy tizgindi eshkimge bermegen, dese de, aıtarlyqtaı nátıje kórsetpegen mamannyń qalaı tańdalǵany bizge jumbaq. Jalpy, shetelden bapker nemese tóreshi shaqyrar kezde qandaıda bir mindettemeler qoıasyzdar ma?
- Álbette, biz kez kelgen azamatty shaqyrmas buryn qanshalyqty myqty maman ekenine, onyń biliktiligine, jetistiginiń qandaı dárejede bolǵanyn qaraýǵa mindettimiz. Bul da bir úlken bir amanat. Negizi, ustazdyq etý ońaı emes, ekiniń biriniń qolynan kele bermeıdi. Bilgenińdi úıretý de ońaı emes, ony jan jaqty saraptap qaraý kerek. Máselen, bizge kelgen Fatıma hanym – Irandaǵy úzdik bapkerlerdiń biri. Biz ol kisini sol nátıjesine qarap, shaqyrdyq. Jol ortadan qosylǵan adamdarǵa senim artyp, sportshylardyń da, bapkerlerdiń de ýaqyt almaǵany durys. Buǵan deıin qalaı sheshim qabyldanǵanyn aıta almaımyz. Óıtkeni quram tolyqtaı jańa. Eski quramnan eshkim qalmady.
- Fatıma hanymmen sóılesýdiń reti keldi me? Qandaı qateliktermen jumys isteý keregin, qyzdardyń áleýetin aıtty ma?
- «Ár eldiń salty basqa, ıtteri qara qasqa» demekshi, olardyń óz tásili, bizdiń óz tásilimiz bar. Onyń ústine, ár tásildiń de óz artyqshylyǵy men kemshiligi kezdesedi. Fatıma hanym bizdiń jaqtan aıtarlyqtaı úlken qatelikterdi kórsetken joq. Ol kisiniń óz jospar-baǵyty qalyptasty. Jalpy, bizdiń qyzdar jaman emes. Olardy baǵyttap, bir jolǵa qoıyp jiberse, nátıje kóp kúttirmeıdi dep oılaımyn.
- Shyny kerek, otandyq taekvondodaǵy keıbir kıkiljińder el ishine keńinen taralyp ketti. Keı sátterde máseleniń qatty ýshyqqanyn da baıqadyq. Komandany qaıta jasaqtaý kezinde bul problemalar tolyq sheshildi me?
– «Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keledi. Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy ketedi» degendeı, bizdegi eń úlken maqsat – komandada birlik ornatý edi. Taekondodaǵy qanshama talanttyń baǵy janbaı, baıqalmaı jatty. Qazir ol nárse júz paıyzǵa bolmasa da, 99 paıyzǵa toqtady. Eshkimmen baılanysy joq, eshkimge kesiri tımegen azamattardy jınaqtaýǵa tyrystyq. Oǵan qosa, sport salasynda ózindik bilimi-ilimi bar, tájirıbeli jandardy qatarǵa qostyq. Árıne bárin birdeı alyp tastaý múmkin emes. Keıbireýine múmkindik berýimiz kerek. «Súrinbeıtin tuıaq, jańylmaıtyn jaq joq». Barlyq adam qatelesedi. Olarmen sóılesip, ózimizdiń josparymyzben bólisip, baǵyt-baǵdarymyzdy aıtqan soń bapkerler, qalalyq federatsııalar, ata-analar bolsyn, kóbiniń beti beri qarady. Qazir suraǵy jaýapsyz qalǵan adam joq. Federatsııa tynysh. Endi osy birlik, berekeni ustap qalý – maqsat. Osylaı jalǵasa berse bári jaqsy bolady dep senemin.
– Elimizdiń qaı aımaqtarynda taekvondo kenjelep qaldy dep aıta alasyz?
– Búgingi statıstıka boıynsha taekvondomen aınalysatyn sportshylardyń sany – 24 myń. Alaıda, óńirlerge barǵanda sol kórsetkishtiń naqty emestigine kóz jetti. Taraz, Túrkistan, Shymkent, Almaty, Qyzylorda sekildi qalalar jaqsy nátıje berip jatyr. Atyraý oblysy, Mańǵystaý oblysy, Pavlodar oblysy da jaman emes. Áıtkenmen, taekvondomen aınalysatyndar sany onǵa da jetpeıtin óńirler bar. Bul aımaqtardy biz jaqsy bilemiz. Biraq olar taekvondoǵa qatysýshylar sanyn 250-300 dep kórsetip qoıady. Anyǵyna kelegende ol san on ese, júz ese az bolyp jatady. Qazirgi maqsat – sol óńirlermen qoıan-qoltyq jumys isteý. Taekvondo qazaqtyń mentalıtetine saı keletindikten, odan ári órkendetip, órbitýimiz kerek. Mınıstrlik óz tarapynan sportshylarǵa kómektesip, jaǵdaıyn jasap, qarqyndy jumys istep jatyr.
Onyń ústine federatsııa tarapynan kelisilgen strategııa bar. Sonyń ishinde óńirdegi bapkerlermen jumys isteý qolǵa alynbaq. Mysaly, Esbol Sultan 3 aıda bir ret óńirlerdegi bapkerlerdi jınap, basyn qosyp, kishigirim semınar ótkizip, tájirıbe almasyp, biliktiligin arttyrmaq. Tóreshilermen de osylaı jumys isteý oıda bar.
Aıta ketelik, taekvondodan Qazaqstan ulttyq quramasy búgin Bolgarııada ótetin halyqaralyq týrnırge attanady. Bul Esbol Sultanovtyń bas bapker retindegi alǵashqy jarysy.
Eske salsaq Qudyret Shámıev Qazaqstan taekvondodan álem chempıonatyn ótkizýge daıyn degen edi.