Kún raıy qolaısyzdyq týyndatqan bıylǵy maýsymdy sharýalar qalaı eńserdi
Ótip bara jatqan jyl yrzyǵyn egin men maldan, baý-baqshadan taýyp júrgen qazaqstandyqtar úshin ońaı bolǵan joq. Qolaısyz aýa raıy ásirese eginniń ónimdiligine áser etti. Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi osy kúrdeli maýsymdy sharýalar qalaı eńsergeni týraly qorytyndy málimet usynyp otyr, dep habarlaıdy Kazinform.
Mınıstr Aıdarbek Saparovtyń Úkimet otyrysynda aıtqan málimeti boıynsha, ótken 11 aıda aýyl sharýashylyǵy óniminiń jalpy kólemi 8,4 paıyz tómendep, 8,2 trln teńge bolǵan.
«Óndiris kóleminiń tómendeýine ósimdik sharýashylyǵynyń qolaısyz aýa raıy saldarynan azaıýy áser etti. Saldarynan aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń ónimdiligi tómendep, olardyń sapasy nashar boldy. Buǵan qaramastan, dıqandardyń adal eńbeginiń arqasynda 16,6 mln tonna dándi daqyl, 2,1 mln tonna maıly daqyl, 5 mln tonna jemshóp jınaldy. Bul jınalǵan ónim ishki naryqty tolyq qamtamasyz etýge jetkilikti», - deıdi vedomstvo basshysy.
Agroónerkásip salasynyń ishinde mal sharýashylyǵyndaǵy turaqty ósim bıyl da jalǵasqan.
«11 aıda ónim kólemi 3,3 paıyz ósip, 3,8 trln teńgege jetken. Mal men qus sany 3 paıyzdan 9,5 paıyzǵa deıin ósti. Al azyq-túlik óndirisiniń kólemi 1,9 paıyz ósip, 2,9 trln teńge boldy. Jyl basynan beri agroónerkásiptik keshende 207 ınvestıtsııalyq joba iske asyryldy. 11 aıda aýyl sharýashylyǵyna 855 mlrd teńge ınvestıtsııa tartylyp, jyldyq ósim 11%-dy kórsetti. Bir jylda azyq-túlik ónimderin óndirýge 130 mlrd teńge tartyldy», - delingen mınıstrlik málimetinde.
Bıylǵy jaz, ásirese Jambyl óńirindegi dıqandarǵa aýyr boldy. Bul óńirde qýańshylyqtan zardap shekken sharýalarǵa qarjylaı kómek retinde Úkimet rezervinen 3,7 mlrd teńge bólindi. Sondaı-aq, astyq keptirýge jeńildetilgen dızel otyny bólindi.
Úkimet rezervinen Azyq-túlik korporatsııasyna 350 myń tonna kóleminde bıdaıdy tikeleı satyp alýǵa 31 mlrd teńge bólindi. Bul kelesi jyly alqaptarǵa neǵurlym sapaly tuqym sebýge septigin tıgizýi kerek. Atalǵan shara kelesi maýsymǵa 400 myń tonnaǵa jýyq bıdaı tuqymynyń qoryn qalyptastyrýǵa múmkindik berdi.
Sýbsıdııalaý júıesin reformalaý bıyl da jalǵasty. Bıylǵy ózgertýlerdiń kóbi saladaǵy sybaılas jemqorlyqtyń jolyn kesýge baǵyttalǵan. Mınıstrlik bıyl iske qosylǵan Sýbsıdııalaýdyń biryńǵaı memlekettik aqparattyq júıesi osy údeden shyǵatynyna senimdi.
Shaǵyn jáne orta sharýa qojalyqtaryna arnalǵan sýbsıdııaǵa qol jetkizýdiń «kútý paraqtary» engizildi. Bul sýbsıdııa kezeginiń ádildigin qamtamasyz etedi degen esep bar.
Bıyl sút fermalaryn salyp, sút óndirý kólemin arttyrýǵa 100 mıllıard teńge bólindi. 2024 jyly da baǵdarlamaǵa 100 mlrd teńge bólý josparlanǵan.
Al «Aýyl amanaty» baǵdarlamasy aıasynda salaǵa 100 mlrd teńge bólindi. Bul aqsha 17 myń mıkrokredıt retinde úlestiriledi. Ondaǵy maqsat – 18 myńǵa jýyq jumys ornyn qurý.
Prezıdenttiń tapsyrmasyna sáıkes paıdalanylmaı jatqan jáne zańsyz berilgen aýyl sharýashylyǵy jerlerin qaıtarý jumystary jalǵasyp jatyr. Jalpy, 2022 jyldyń basynan beri 10 mln gektar aýyl sharýashylyǵy jerleri memleket menshigine qaıtaryldy.
Mınıstrlik agroónerkásip keshenin damytýdyń 2021-2030 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn qaıta ózekti etpek. Atap aıtsaq, alqaptarǵa sebiletin daqyldardyń túrin ártaraptandyrý, tuqym sapasyn jetildire túsý, tehnıka parkin jańartý, joǵary óńdelgen ónimderdiń úlesin arttyrý máseleleri tur.
