Kishi Donald Tramp Grenlandııaǵa barady
ASTANA. KAZINFORM - Ol bul saparǵa ákesi, AQSh-tyń jańadan saılanǵan prezıdenti D.Tramptyń áleýmettik jelide rezonans týdyrǵan málimdemelerine baılanysty barady.
Politico basylymy kishi Tramptyń seısenbi kúni aralǵa sapary kezinde Grenlandııa sheneýnikterimen kezdesýdi josparlamaǵanyn, biraq AQSh-tyń jańa saılanǵan prezıdenti soǵan qaramastan bul sapardy áleýmettik jelidegi ambıtsııalarymen baılanystyrdy dep jazdy.
- Grenlandııa - keremet jer jáne ol bizdiń eldiń bir bóligi bolǵan kezde adamdar kóp paıda kóretin bolady. Biz qatygez syrtqy álemnen qorǵaımyz. Grenlandııany qaıtadan uly el etemiz! - dedi Tramp.
Ótken aıda Tramp óziniń birinshi prezıdenttik merzimindegi Danııadan aýmaqty alý áreketin qaıta jandandyryp, AQSh-tyń ulttyq qaýipsizdigi úshin «Grenlandııaǵa ıelik etý men baqylaýdy absolıýtti qajettilik» dep atady.
Danııanyń premer-mınıstri Mette Frederıksen Tramptyń 2019 jylǵy bul josparyn «absýrd» dep atady.
Tramptyń Grenlandııaǵa qaıtadan nazar aýdarýy AQSh-tyń qazirgi jáne burynǵy ulttyq qaýipsizdik sheneýnikteriniń ártúrli reaktsııalaryna ushyrady. Keıbireýler araldyń satylmaıtynyn jáne aýmaqty alý týraly áńgime Grenlandııa men Danııany sol jerde áskerı bazasy bar AQSh-pen tyǵyz yntymaqtastyqtan bas tartýy múmkin ekenin atap ótti.
Bul sheneýnikter Grenlandııanyń strategııalyq ornalasýy Vashıngton úshin artyqshylyq ekenin jáne Amerıka Qurama Shtattary bul aýmaqpen baılanysty tereńdetý úshin jumys isteýi kerek ekenin atap ótti. Grenlandııa - álemdegi eń úlken aral jáne tabıǵı resýrstarǵa baı.
Grenlandııanyń premer-mınıstri Mýte Egede Danııadan táýelsizdik alǵysy keletinin ashyq aıtty, biraq sonymen birge onyń aýmaǵy Tramptyń usynystaryna sáıkes satylmaıtynyn qaıtalady. 2009 jylǵy kelisimge sáıkes, Grenlandııa búkil aýmaqtyq referendýmnan keıin táýelsizdigin jarııalaı alady.
Buǵan deıin jańadan saılanǵan prezıdent Donald Tramp aralǵa ıelik etý Qurama Shtattar úshin «absolıýtti qajettilik» ekenin aıtqan. Osydan keıin Danııa Grenlandııanyń qorǵanysyn kúsheıtti.
Tramp sonymen qatar amerıkalyq sottarǵa ádilettilik kórsetilmese, Panama kanalyn AQSh menshigine qaıtarýdy talap etý ıdeıasyn alǵa tartty.