Qoǵamdyq baqylaý: Elordadaǵy mektepter men balabaqshalar balalardy qabyldaýǵa qanshalyqty daıyn
«Ótken aptada qala ishindegi mektepter men balabaqshalarǵa monıtorıng pen túsindirý jumysyn júrgizdik. Bizdiń aldymyzǵa qoıylǵan negizgi mindet – oqý oryndaryna qoǵamdyq baqylaý júrgizip, kemshilikter anyqtalǵan jaǵdaıda túsindirý. Jalpy elordadaǵy qoǵamdyq baqylaý toptary kez kelgen mektepke nemese balabaqshaǵa kez kelgen ýaqytta, aldyn ala eskertpeı bara beredi. Qatarymyzdaǵy «Jastar saıasaty» basqarmasynyń ókilderi jáne sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq stantsııa (SES) qyzmetkerleri tekserý jumystaryn bizben birge júrgizedi. SES óz normalary boıynsha tekseredi, ıaǵnı medıtsınalyq kabınetterdi, jýyný oryndary men dárethanalardy qaraıdy. Al biz óz kezegimizde kez kelgen oqý orny búgingi tańda oqýshylardy qanshalyqty qabyldaı alatynyn baǵamdaımyz. Balabaqsha nemese mektep jeke bola ma, memlekettik bola ma – biz bárine de birdeı mán beretinimizdi aıtyp ótkim keledi.
Sonymen qatar monıtorıng barysynda biz eshqashan kez kelgen mekemege aldyn ala eskertpeıtinimizdi aıtyp óteıin. ıAǵnı kemshilikter bolǵan jaǵdaıda birden anyqtaımyz.
- Qoǵamdyq baqylaý ókilderi sonda naqty qandaı talaptardyń saqtalýyn qadaǵalap júr?
- Eń aldymen oqý oryndarynda qaýipsizdik erejeleri qanshalyqty saqtalǵanyn, antıseptıktiń bar-joǵyn, áleýmettik qashyqtyqtyq qanshalyqty saqtalatynyn, dene qyzýyn qarym-qatynassyz ólsheý apparatynyń bar-joǵyn tekseremiz. Mekteptegi kez kelgen kabınetke kirip, oqý protsesi qalaı júrgizilip jatqanyn kóremiz. Dene qyzýyn ólsheýge arnalǵan jýrnalǵa erekshe mán beremiz. Qazir kez kelgen mektepte nemese balabaqshada balalardyń dene qyzýynyń qansha ekeni kórsetiletin jýrnal bolýy kerek. Sodan keıin oqý kabınetterin jeldetý jıiligin de tekseremiz. Ájethanada sabyn men sanıtaızerdiń bar-joǵyn da qaraımyz. Odan bólek kez kelgen ondaı áleýmettik nysanda qosymsha medıtsınalyq maska bolýy kerek. Onyń da bar-joǵy da nazardan tys qalmaıdy. Árbir eki saǵat saıyn balalar maskasyn aýystyryp otyrýy kerek.
Ókinishke qaraı balalardy balabaqshaǵa nemese mektepke alyp keletin ata-analardyń ózderi maskasyz júredi. Amalsyz ata-analardyń ózine de keıde talapty túsindirýge týra keledi. Jalpy biz óz jumysymyzdyń barysynda jazalaý ádisin qoldanbaımyz. Túsindirý, eskertý arqyly nysandardy aralap júrmiz. Qandaı da bir kemshilikti baıqasaq, basshysyna habar berip, tez arada kemshiliktiń joıylýyn talap etemiz.
- Qoǵamdyq baqylaý jumystaryn júrgizý barysynda mektepter men balabaqshalarda kóbinese qandaı kemshilikter anyqtalyp jatady?
- Ókinishke qaraı kemshilikter joq emes. Bir baıqaǵanymyz balabaqshalardan qaraǵanda mektepterde jaǵdaı edáýir jaqsy deýge bolady. Ásirese jekemenshik balabaqshalarda kemshilik jetip artylady. Nur-Sultan qalasynda jekemenshik balabaqsha kóp. Olardyń kóbi tıisti talaptardyń bárin saqtamaı jatady. Máselen ol jerde personaldyń ózi de maskasyz júrýi múmkin. Álbette maskamen demalýdyń ózi qıynǵa ekenin túsinip otyrmyz. Degenmen eń birinshi orynda balalardyń densaýlyǵy turýy kerek. Sol sekildi balalardy tamaqtandyrǵanda aspazdar medıtsınalyq qolǵapty kımeıdi.
Sonymen qatar keıbir mektepter nemese balabaqshalardaǵy terezeler bólmeni jeldetýge múmkindik bermeıtinin kórip otyrmyz. Osy kemshilikterdiń bári joıylýy kerektigi týraly keńesti berdik.
- «Biz eshkimdi jazalaýǵa maqsat tutpaımyz» dep qaldyńyz. Al sizderdiń qoǵamdyq baqylaý jumysyn júrgizetin toptaryńyzda jazalaýǵa mindetti memlekettik organdardyń músheleri joq pa?
- Biz toptarymyzdyń quramynda SES qyzmetkerleri bar. Álbette olar bir kemshilikti kórgen jaǵdaıda alǵashynda eskertý jasaıdy. Al eger sol kemshilik joıylmasa tıisti organdarǵa habar berilip, olar shara qabyldaıdy.
- ıAǵnı sizder bir mektepke nemese balabaqshaǵa keıde ekinshi nemese úshinshi ret te baryp, tekserýlerińiz múmkin be?
- Iá. Álbette. Mindetti túrde solaı baramyz.
- Bilýimshe, kommertsııalyq nysandardy kez kelgen ýaqytta baryp tekserý úshin prokýratýradan ruqsat bolýy kerek. Al sizder osy qoǵamdyq baqylaý jumysy barysynda jekemenshik balabaqshalar men mektepterdiń ıeleri osy zańǵa súıenip, qandaı da bir kelispeýshilik týyndap jatqan joq pa?
- Durys aıtasyz. Degenmen siz aıtyp otyrǵan jekemenshik balabaqsha da, mektep te bilim berý qurylymyna jatady. ıAǵnı ol jerde balalar tárbıelenedi, oqıdy. Bıznesten bólek, qoǵamnyń qaýipsizdigi de turǵanyn umytpaıyq. Meıli ol bıznes bolsyn – oqý protsesiniń barlyq talaptaryna saı bolýy tıis. Biz bıznestiń jaı-kúıin emes, oqý qurylymyn tekserip júrmiz. Álbette ol nysandarǵa prokýratýra men polıtsııa departamentiniń qyzmetkerleri tek shaǵym túsken jaǵdaıda kelip teksere alady.
- Qoǵamdyq baqylaý júrgizetin elordada qansha top bar?
- Qoǵamdyq baqylaý jalpy búkil Qazaqstanda júrip jatyr. Nur-Sultanda birneshe top bar. Onyń biri gýmanıtarlyq júk máselesimen, ekinshisi dárihanalar men medıtsınalyq uıymdardy tekserýi múmkin. Taǵy bir top oqý oryndaryna monıtorıng júrgizedi. Tórtinshisi bazarlar men saýda oryndaryna tekseredi. Tekserýge arnalǵan arnaıy keste bar. ıAǵnı ártúrli baǵyttaǵy ártúrli top bar.
Eger Densaýlyq saqtaý mınıstri máselen oqýshylardyń bári mektepte oqıdy dep sheshim shyǵarsa, bizge taǵy bir ret búkil bilim berý nysandaryn tekserip shyǵýǵa týra keledi. Sebebi mektepterdiń bári de kóp oqýshylardy qabyldaýǵa daıyn nemese daıyn emes ekenin bilýimiz kerek. Osy qoǵamdyq baqylaýdan jınaqtalǵan materıaldardyń bárin de, aılyq bolsyn, aptalyq bolsyn biz Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi men Densaýlyq saqtaý mınıstrligine tapsyramyz.
- Suraqtarǵa jaýap bergenińizge rahmet.
