Qyzylordada AES salý máselesi boıynsha jarııa talqylaý ótti
QYZYLORDA. KAZINFORM - 30 shildede Qyzylordada Qazaqstanda atom elektr stantsııasyn salý máselesi boıynsha jarııa talqylaý ótti.
ÚEU óńirlik Alıansy men oblystyq Qoǵamdyq keńes uıymdastyrǵan is-sharaǵa memlekettik mekemelerdiń, qoǵamdyq keńestiń, úkimettik emes uıymdardyń ókilderi, qoǵam qaıratkerleri, eńbek ardagerleri, ekologtar, saıası partııalardyń, buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi, oblys turǵyndary qatysty.
Talqylanatyn taqyryp boıynsha kezdesýde QR Energetıka mınıstrliginiń, «QR Ulttyq ıadrolyq ortalyǵy» RMK, «Qazaqstandyq atom elektr stantsııalary» JShS, «ıAdrolyq fızıka ınstıtýty» RMK ókilderi sóz sóıledi. Olar atom elektr stantsııalaryn salýdyń artyqshylyqtary, jumys prıntsıpteri jáne atom stantsııalarynyń qorshaǵan ortaǵa jáne adamdardyń densaýlyǵyna áser etý deńgeıi týraly aıtty. Sondaı-aq, mamandar Qazaqstannyń atom energetıkasyn damytýdaǵy tehnıkalyq aspektileri, áleýeti jáne AES salý kezindegi eldiń damý perspektıvalary týraly egjeı-tegjeıli habardar etti.
Talqylaý barysynda qatysýshylar ózderin tolǵandyratyn suraqtar qoıdy. Olar birinshi kezekte AES qaýipsizdigine, ony paıdalanýǵa, jobany qarjylandyrýǵa, kadrlar daıarlaýǵa, sondaı-aq qazirgi jaǵdaıǵa jáne otandyq energetıkalyq keshenniń damý boljamyna qatysty boldy. Oblys ardagerleri men qoǵam belsendileri jobany iske asyrý kezinde barlyq kezeńderde ashyqtyqty, sheshim qabyldaýǵa jurtshylyqtyń keńinen qatysýyn qamtamasyz etý mańyzdy ekenin atap ótti.
Kezdesý qorytyndysy boıynsha qatysýshylar AES qurylysynyń mańyzdylyǵyn atap ótip, onyń eldiń odan ári áleýmettik-ekonomıkalyq damýy úshin, onyń ishinde energetıkalyq keshendi ulǵaıtý, adamdardyń ómir súrý sapasyn arttyrý úshin mańyzdylyǵyn atap ótti.
Qyzylordalyqtardyń pikirinshe, aýqymdy joba týraly jurtshylyqty keńinen habardar etý qajet. Ony júzege asyrýda barlyq qazaqstandyqtardy qoldaý mańyzdy.
Senatorlar keńesiniń múshesi, saıası ǵylymdarynyń doktory, professor Murat Baqtııaruly: «Elimizde atom elektr stansasyn salý máselesi kópten beri kóterilip keledi. Men Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń osy másele boıynsha referendým ótkizý týraly bastamasyn tolyq qoldaımyn. Bul durys, óıtkeni mundaı mańyzdy mindetti sheshý úshin halyqtyń pikiri qajet. Men kóptegen elderde boldym, qazir respýblıkamyzda atom elektr stantsııasyn salý qajet ekenine kózim jetti. Birinshiden, Qazaqstanda elektr qýatynyń tapshylyǵy artyp keledi. Biz ýran óndirýden álemde birinshi oryndamyz. Al bul salany odan ári damytýda bizde qıyndyqtar bolmaıdy dep oılaımyn. Ekinshiden, jańa energetıkalyq joba ǵylymı-tehnıkalyq progreske serpin beredi. Úshinshiden, kóptegen jetekshi elderde atom elektr stantsııalary bar, sonyń ishinde Eýropa, Qytaı, Reseı, AQSh, Japonııa. Al Qazaqstan da álemdik derjavalarǵa ilese otyryp, zaman talabyna saı bolýy kerek. Taǵy bir másele atom elektr stantsııalaryn kim jáne qaıda salady. Bul máselelerde álemdik tájirıbeni qoldaný mańyzdy. Halqymyz referendýmda elimiz úshin sonshalyqty mańyzdy ári qajetti atom elektr stantsııasynyń qurylysyn qoldaıdy dep oılaımyn»,-dedi.
I.Ábdikárimov atyndaǵy Qyzylorda agrarlyq-tehnıkalyq joǵary kolledjiniń dırektory Baqytjan Ábdikárimov: «Búgin otyrysqa qatysýshylar eń mańyzdy úsh taqyryp – AES salý qajettiligi, onyń qaýipsizdigi jáne halyqqa AES qandaı paıda ákeletinin talqylady. Qaýipsizdik týraly aıtqanda, qaýipsizdik sharalary saqtalmaǵan Chernobyl AES-indegi qaıǵyly oqıǵa jurtshylyqtyń sanasynda kúsheıe túskeni anyq. Osyǵan qaramastan, búginde Ýkraınada bes atom elektr stantsııasy jumys isteıdi. Al Japonııada Fýkýsıma atom elektr stantsııasyndaǵy apatqa qaramastan, adamdar atom energııasynan bas tartqan joq, qazir bul elde 21 reaktor jumys isteıdi. Búgingi tańda álemniń 18 eli 57 GVt elektr energııasyn óndiredi. Qazir energııaǵa úlken qajettilik bar. Atom elektr stantsııalary jańa qýat, zor qýat kózi ekeni anyq. Jerdiń baılyǵyn, qazynasyn halyq ıgiligine jumsaýymyz kerek. Sondyqtan biz óz elimizde atom elektr stantsııasyn salýǵa tıispiz» -dedi.
Uıymdastyrýshylardyń aıtýynsha, jobany odan ári ilgeriletýde barlyq aıtylǵan pikirler men usynystar eskeriletin bolady.
Eske salaıyq, bıylǵy jyldyń maýsym aıynda Memleket basshysy referendýmnyń osy kúzde ótetinin málimdegen bolatyn. Memleket basshysy atap ótkendeı, bizdiń elimizde shyn máninde atom energetıkasyn damytý úshin zor múmkindikter bar. Olardy durys jáne tıimdi paıdalaný mańyzdy. Bul másele boıynsha túpkilikti sheshimdi halyq qabyldaıdy.
