Qytaılyq BAQ: Qazaqstannyń energetıka salasyndaǵy aýqymdy reformalary
Búgin Qytaıdyń áıgili «thepaper» aqparat agenttigi arnaıy maqala jarııalap, Qazaqstannyń energetıka salasyndaǵy aýqymdy reformalary týraly jazdy, dep habarlaıdy Kazinform.
Maqalada Qazaqstannyń energetıkalyq túrlendirýdiń bolmaı qoımaıtynyn burynnan túsingeni baıandalǵan.
Atap aıtqanda, 2009 jyly Qazaqstan úkimetiniń «Jańartylatyn energııa kózderin paıdalanýdy qoldaý týraly» zańy qabyldanǵany, 2012 jyly qabyldanǵan 2050 jylǵa deıingi damý strategııasynda elektr qýatyn óndirýdiń jalpy qýatyn 2015 jylǵy 91 mıllıard kılovatt saǵattan 150 mıllıard kılovattqa deıin ulǵaıtý kózdelgeni tilge tıek etilgen.
Sondaı-aq Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Joldaýynda usynǵan energetıkalyq reformanyń ártaraptandyrylǵan maqsattary tanystyrylyp, Qytaıdyń Qazaqstandaǵy Elshisi Chjan Sıaonyń «Qytaı men Qazaqstan energetıkalyq yntymaqtastyǵy resýrstar men naryqtardyń birin-biri tolyqtyratyn orasan zor artyqshylyqtaryna ıe» degen sózi mysalǵa arqaý boldy.
China Power Kazakhstan Energy Investment Co., Ltd. kompanııasynyń derekterine sáıkes, 2022 jyldyń aıaǵynda Qytaı kompanııalary Qazaqstanǵa salǵan jáne jańartylatyn energııa kózderi boıynsha birqatar jobanyń jalpy belgilengen qýaty 1 000 megavatttan asty. Bıyl mamyr aıynda Qytaı men Qazaqstan memleketiniń basshylary birlesip qol qoıǵan málimdemesinde eki el munaı, tabıǵı gaz, tabıǵı ýran jáne basqa da salalardaǵy yntymaqtastyqty odan ári tereńdetip, jel energetıkasy, fotoelektrlik, kún jylýy jáne atom energetıkasy sııaqty taza energetıka salalaryna erekshe den qoıatynyn aıtqan.
Sonymen qatar Qazaqstannyń energetıkalyq nysandarynyń eskirý problemasy sóz bolyp, Qazaqstan úkimetiniń osyǵan baılanysty ınfraqurylymdy jańartýdy qarqyndy túrde jaqsartyp jatqany atap ótildi.
Maqalada ıadrolyq energetıkany damytý jaıy baıandala kele, Qazaqstan óziniń ıadrolyq qarý arsenalynan bas tartqan el retinde halyqaralyq qoǵamdastyqta ıadrolyq emes qarýdy jaqtaýshylardyń biri ekeni jazylǵan. Degenmen, el atom energııasyn azamattyq maqsatta paıdalaný nusqasynan tolyq bas tartqan joq. Kerisinshe, energııany ártaraptandyrýdy arttyrý maqsatynda Qazaqstan atom elektr stansasyn salýdy josparlap otyr. Al Qytaı atom elektr stantsııalaryn salý tehnologııasynyń balamaly jetkizýshileriniń biri sanalady.
Atalǵan saraptamada energııany túrlendirýdi júzege asyrý úkimettiń, kásiporyndardyń jáne qoǵamnyń birlesken kúsh-jigerin talap etetin kúrdeli jáne uzaq merzimdi protsess ekeni sóz boldy. Halyqaralyq energetıkalyq saladaǵy ózgeristeri jáne energetıka ǵylymy men tehnologııasynyń qarqyndy damýy aıasynda Qytaı men Qazaqstan jańa energetıka salasyndaǵy baılanysty arttyryp jatyr. Eki el jel energııasy, kún energııasy jáne ıadrolyq energııa sııaqty taza energetıka salalaryndaǵy yntymaqtastyqty belsendi túrde keńeıtýde.
Qytaılyq ınvestorlar Qazaqstannyń taza energııa naryǵyna kóbirek nazar aýdaryp, ınvestıtsııalyq josparlaryn jasap keledi. Qazaqstan úkimeti 2019 jyly jarııalaǵan Qytaımen 55 ınvestıtsııalyq jobanyń tiziminde energetıkalyq jobalarǵa salynǵan ınvestıtsııa shamamen 2,384 mıllıard AQSh dollaryn qurady, onyń basym bóligi jel jáne kún elektr stantsııalary boldy.
Qoryta aıtqanda, «thepaper» aqparat agenttigi energetıkalyq qurylymdy transformatsııalaýdyń mańyzdy kezeńinde turǵan Qazaqstan Qytaımen yntymaqtastyq arqyly alǵa qoıǵan maqsattaryna qol jetkize alatynyn jetkizgen.
