Qys qashan qaharyna minedi: Qazgıdromet boljamy
Jeltoqsan aıynda aýanyń ortasha aılyq temperatýrasy Kaspııdiń shyǵys jaǵalaýynda 1°S-qa deıin joǵary bolady. Mundaı derekti Qazgıdromet usyndy, dep habarlaıdy Kazinform.
«Jeltoqan aıynda eń uzaq tún jáne eń qysqa kún ornyǵady. Aýa temperatýrasynyń tómendeýi jalǵasady. Aýanyń ortasha aılyq temperatýrasy Kaspııdiń shyǵys jaǵalaýynda 1°S-qa deıin joǵary, al respýblıkanyń qalǵan aımaqtarynda ol ońtústik-batystan jáne ońtústikten 0-5°S-tan soltústikke jáne shyǵysqa qaraı -13-18°S-qa deıin tómendeıdi. Aýanyń eń tómengi ortasha aılyq temperatýrasy Shyǵys Qazaqstan oblysynyń soltústik-shyǵysynda mınýs -20-24°S-qa deıin bolady», – dep atap ótedi Qazgıdrometten.
Mekeme málimetinshe, óte sýyq jyldary aýanyń ortasha aılyq temperatýrasy mólsherden 6-14°S-qa aýytqıdy jáne respýblıkanyń soltústigi men shyǵysynda -25-27°S-qa, oblystyń ońtústiginde -7-12°S-qa deıin jetedi.
Aýa temperatýrasynyń absolıýtti mınımýmy eldiń batysynda -37-39°S, soltústiginde -44-48°S, shyǵysynda -50-51°S, ońtústiginde jáne ońtústikshyǵysynda -41-47°S, qıyr ońtústiginde -25-37°S quraıdy.
Tótenshe jyly jyldary aýanyń ortasha aılyq temperatýrasy normadan 4-10° ese asyp, soltústik oblystarda -8-10°S, qıyr ońtústikte - 3-6°S-qa deıin jetti.
Absolıýtti maksımým Qazaqstannyń soltústik bóliginde +8+10°S-qa, shyǵysta, batysta jáne ortalyqta +11+14°S-qa, ońtústikte, ońtústik-shyǵysta jáne ońtústik-batysta +19+25°S-qa, respýblıkanyń qıyr ońtústiginde +24+25°S-qa deıin bardy.
Jeltoqsan aıynda aýanyń ortasha táýliktik temperatýrasynyń aýytqýy qarashaǵa qaraǵanda az jáne orta eseppen 8-9°S, ońtústiginde 6- 11°S quraıdy. Aýanyń ortasha táýliktik temperatýrasynyń 0°S arqyly teris shamaǵa ótýi respýblıkanyń ońtústiginde – birinshi onkúndikte, al qıyr ońtústikte úshinshi onkúndikte baıqalady.
Qazaqstannyń soltústik jartysynda qarashadan jeltoqsanǵa ótkende jaýyn-shashynnyń mólsheri azaıady, al ońtústiginde kerisinshe, kóbeıedi jáne ońtústik, ońtústik-shyǵys pen shyǵystyń taý irgeles aýdandarynda – 25- 50 mm, shyǵys jáne ońtústiktiń taýlarynda – 51-200 mm, oblystyń basym bóliginde – 10-24 mm, batysynda – 32 mm-ge deıin. Soltústik oblystarda jaýyn-shashyn negizinen qar túrinde bolady, jańbyrdyń bolýy sırek qubylys (10 jylda 2-3 ret). Ońtústik oblystarda jıi bolýy múmkin – aıyna 1-4 ret, jańbyr jáne qar aıyna 1-3 ret.
Qar jamylǵysynyń ortasha bıiktigi soltústik oblystarda, ońtústikshyǵystyń taý bókterinde jáne ońtústiktiń taýlarynda jeltoqsannyń aıaǵynda 10-20 sm jetedi. Eń joǵary qar jamylǵysy shyǵystyń taýly aýdandarynda 25-66 sm-ge deıin baıqalady, al Mańǵystaý oblysynyń ońtústiginde qar jamylǵysy bolmaıdy.
Soltústik oblystarda boran men jel orta eseppen aıyna 4-ten 9 táýlikke deıin, al jekelegen aýdandarda (Jarma, Jańǵyztóbe) 10-nan 14 táýlikke deıin belgilenedi. Keıbir jyldary borandy kúnder sany 20-25-ke deıin jetedi. Ońtústik oblystarda borandy kúnder sırek – 10 jylda 1-3 ret bolady.
Tumandy kúnder Qazaqstan aýmaǵynda orta eseppen 3-8 kúndeı, taýly aýdandarda jıileý – 14, keıbir jyldary 24 kúndeı (Almatyda) bolady. Kóktaıǵaq soltústik oblystarda sırek, al ońtústik oblystarda orta eseppen aıyna 1-2 kúndeı baıqalady. Naızaǵaı jeltoqsanda sırek bolatyn qubylys. Túrkistan, Almaty oblystarynda 10 jylda 1-2 kún ǵana bolýy múmkin.
