«Keden ashyldy: Kedergi bar ma?» - baspasózge sholý
***
Buryn Atyraý degende aldymen munaı-gaz ónerkásibiniń órkendeýi oıǵa oralýshy edi. Shetel ınvestorlary da, shaǵyn jáne orta bıznes ókilderi de jobalaryn osy salamen baılanystyrýǵa umtylatyn. Sońǵy kezde údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý baǵdarlamasy aıasynda jańa ónimderdi shyǵarýǵa kóńil bóline bastady. Sondaı ónimniń biri talshyqty-optıkalyq kabel. Bul jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi nómirindegi «Kabel: Atyraýda onyń talshyqty-optıkalyq túri shyǵaryla bastady» degen taqyryptaǵy maqalada egjeı-tegjeıli jazylǵan.
Munaıly óńirde buryn bolmaǵan jobany «Bıznestiń jol kartasy» óńirlik ındýstrııalandyrý kartasy aıasynda iske asyrýǵa bet burǵan «PKF Kontınent Ko LTD» JShS bas dırektory Semen Hvannyń aıtýynsha, basty maqsat telekommýnıkatsııa, transport, qurylys jáne munaı-gaz salasyna qajetti talshyqty-optıkalyq kabel shyǵarý óndirisin ıgerý. Jańa ónimdi shyǵarýdy bastaǵan zaýyt qurylysyna 715 mıllıon teńge salynypty. Jalpy quny 1 mıllıonnan asa AQSh dollaryn quraıtyn tehnologııa Qytaıdan satyp alynǵan. «Biz ondaǵan mıllıon dollarǵa baǵalanǵan eýropalyq tehnologııany satyp alýǵa táýekel etpedik. Sebebi, bul saladaǵy jumysty endi bastadyq. Degenmen, zaýytymyzdaǵy qytaılyq tehnologııamen 5 jyl boıy úzdiksiz ónim shyǵarýǵa ábden bolady. Munda eń bastysy sapaly shıkizat bolsa, ónim de soǵan sáıkes keledi», - degen bas dırektordyń aıtýynsha, qazir munda jergilikti mamandar jumysqa qabyldanýda.
***
«Qyrǵyzstannyń EAEO-nyń tolyqqandy múshesi bolýyna baılanysty eki el shekarasyndaǵy taýar jáne kólik quraldaryna kedendik baqylaý rásimderi alyndy», - dep jazady «Aıqyn» gazeti juma kúngi « Keden ashyldy: Kedergi bar ma?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, keıbir sarapshylar Qyrǵyzstannyń EAEO-ǵa qosylýynyń Qazaqstan ekonomıkasyna keri áseri tımeıtindigin, kerisinshe, Qyrǵyzstannyń odaqqa múshe bolýy elimizdegi shaǵyn jáne orta bıznes úshin jańa múmkindikter paıda bolatyndyǵyn, ıaǵnı, qazaqstandyq kompanııalardyń Qyrǵyzstanda kásiporyn ashýyna jol ashylatyndyǵyn alǵa tartýda. Óıtkeni bul eldegi óndiris odaqqa múshe basqa eldermen salystyrǵanda arzanǵa túsedi. Qyrǵyzstanda shıkizat, jumys kúshi, elektr energııasynyń tarıfi, salyq mólsherlemesi, bári tómen. Sondaı-aq kórshiles elde bıznes ashýǵa zańnamalyq turǵydan jaǵdaı jasalǵan. «Alaıda qyrǵyzdardyń da qarap qalmasy belgili. Olar da óz eksporttaryn damytýǵa asyǵyp otyr. Búginde Qyrǵyzstan ekonomıkasynyń 70 paıyzyn shaǵyn jáne orta bıznes quraıdy. Sondyqtan shekaranyń ashylýy aldymen aıyrqalpaqtylar úshin tıimdi. Endi olar taýarlaryn Qyrǵyzstan aýmaǵynan tys jerlerge ońaı eksporttaı alady», - dep jazady maqala avtory.
Jarııalanymǵa tuzdyq retinde ekonomıst Toqtar Esirkepovtiń pikiri berilgen. Ol: «Qyrǵyzstannan bizge kóbine kıim-keshek keledi. EAEO-ǵa kirý arqyly endi Qyrǵyzstan jeńil ónerkásibin jaqsy damytyp alady. Al bizdiń otandyq óndirýshiler úshin bul zııan. Taǵy bir zııany Qyrǵyzstannan keletin taýar tek qana Qazaqstanǵa ǵana kelmeıdi. Ol eń aldymen Reseıge ketedi. Sonda biz ortadaǵy qaqpa sııaqty bolyp qalǵaly turmyz. Mundaı jaǵdaıda da bizge paıdasynan kóri, zııany shash etekten bolǵaly tur», - deıdi.
***
Osy basylymnyń jazýynsha, statıstıkalyq málimetterge sáıkes respýblıkadaǵy alkogoldik ishimdikter jasaý salasynyń óndiris kólemi bıylǵy jyly 1526-dan 1417 dekalıtrge deıin, 9,1 paıyzǵa qysqarypty. Qazaqstanda alkogol ónimderiniń taralýy jyl saıyn qysqaryp keledi. Osy jyldyń birinshi toqsanynda elimizde alkogol ónimderin shyǵaratyn 18 kásiporyn jabylǵan. Sońǵy alynǵan statıstıkalyq málimetterge qaraǵanda, «Kókshetaý mınvody» AQ alkogoldik ónimderdi shyǵarýdy 691,4-ten 525,2 lıtrge deıin (25 paıyzǵa) tómendetipti, al Qostanaı oblysyndaǵy «Lıder-2» JShS óndirisin 21 paıyzǵa qysqartqan. Onyń sebebi burynǵy qarqynmen óndirip jatqan taýarlary ótpeı, araq ónimderi ishilmeı jatyr. «DSU bıylǵy jyly kóptegen elderde alkogoldik ónimderdiń satylýy azaıady degen boljam aıtqan bolatyn. Ondaı elderdiń ishinde salamatty ómir saltyn ustanǵan Qazaqstan da bar. Qazirgi jastar spırtti ishimdikterge asa úıir emes, sondyqtan araq ishetinderdiń qatary jyl saıyn azaıyp keledi. DSU-nyń zertteýlerine qaraǵanda, araq-sharapty eń kóp ishetin halyq belarýstar bolyp shyqty. Árbir belarýs jylyna 17,5 lıtr, al olardan keıingi oryndaǵy moldavandardyń árqaısysy jylyna 16,8 lıtr taza spırt ishedi eken. Úshinshi oryndy 15,4 lıtrdi ishetin lıtvalyqtar ıemdengen. Araqty eń jaqsy ishedi dep sanalatyn orystar tórtinshi orynda tur. Reseı turǵyndary jyl saıyn taza spırttiń 15,1 lıtrin ishýmen shekteledi. Qazaqstan bul tizimde Estonııa, Grekııa jáne Avstrııamen bir deńgeıde, 37-orynda tur. Bul elderdiń árbir azamatyna jyl boıy ishilgen spırt 10,3 lıtrden keledi», - dep jazady avtor. Maqala «Araq ishilmeı jatyr» degen taqyryppen berilgen.
***
Qapshaǵaı sý qoımasynyń jaǵalaýynda "Karas Party 2015" jarysy ótti, dep jazady «Ekspress K» gazeti «Novostı s koles - prıamo s rallı» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń naqtylaı túsýinshe, jol talǵamaıtyn kólikpen jarysty jany súıetin jandar bul básekede tolyq kólemde jan lázzatyn alǵan.
***
ıAltada álemniń 12 eliniń balalarynyń qatysýmen «Detskoı Novoı volny» baıqaýy bastaldy. Bul jaıynda «Lıter» gazetiniń juma kúngi sanyndaǵy «9-letnıaıa almatınka v pervyı den konkýrsa «Detskoı Novoı volny» pokorıla rossııskıh zvezd» degen taqyryptaǵy maqalada baıandalǵan. Basylymnyń jazýynsha, festıvaldiń ashylý saltanatyna Stas Kostıýshkın, Lera Kýdrıavtseva, Domınık Djoker, Pasha Artemov jáne ótken jyldardaǵy baıqaý laýreattary qatysqan. Qazaqstan atynan qatysyp jatqan 9 jastaǵy almatylyq Danelııa Tóleshova alǵashqy kúnnen-aq konkýrs tóreshileriniń júrekterin jaýlap, eń joǵary upaı jınaǵan.
