Kebek eksportyna tyıym salý jemazyq máselesin sheshpeıdi – SQO kásipkerleri

PETROPAVL. QazAqparat – Soltústik Qazaqstan oblysy bıdaı, maıly daqyldarmen qatar kebekti de eksportqa shyǵaryp keldi. Jemazyq jetispeýshiligine qatysty bıyl ony shetelge satýǵa tyıym salynýy óńir kásipkerleriniń narazylyǵyn týdyryp jatyr, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

SQO kásipkerler palatasy baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, kásipkerler palatasynda ótken jıynda óńirdiń aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshiler men óńdeýshiler óz máselelerin ortaǵa saldy. Sonyń biri – kebek eksportyna shekteý qoıý.

Óńir kásipkerleriniń pikirinshe, jemazyq jetispeýshiligi máselesi, bıylǵy qýańshylyqtan emes, odan erte – jeltoqsan aıynda týǵan. Sol ýaqytta kebektiń tonnasy 70 myń teńgege deıin jetken. Al qysta búkil respýblıka boıynsha dıirmenderdiń jumysy báseńdegen ýaqytta bul ónimniń baǵasy eselep artty.

«Búginde jemazyq jetispeýshiligi máselesi jáne azyq-túliktiń qymbattaýy – bıdaıdy qaıta óńdeýshilerdiń ǵana emes, elimizdiń ár turǵynynyń máselesi bolýy kerek. Úkimet shıkizattyń baǵasyn turaqtandyrýǵa tyrysýy qajet. Óıtkeni shıkizat arzan bolǵan jaǵdaıda ǵana halyqty arzan áleýmettik mańyzdy taýarlarmen jáne jemazyqpen qamtýǵa bolady. Máseleniń basqy sebebimen kúresken jón. Úkimettiń kebekti jemazyqtyń qataryna qosyp, eksporttaýǵa tyıym salýy durys emes. Kebek – óndiristiń janama ónimi. Ol iri qara maldyń jemazyq quramynda nebary 8-10% ǵana qamtıdy. Al qus ósirýshiler ony tipten qoldanbaıdy. Joǵary proteındi aqýyzy bar jem, ıaǵnı 4-5 klasty bıdaıdy qoldanady», - deıdi Qazaqstannyń bıdaı óńdeýshiler odaǵynyń ókili Taısııa Kolegova.

Bıdaı óńdeýshilerdiń aıtýynsha, óńirde kebek boıynsha tapshylyq joq. Soltústikqazaqstandyq kásiporyndar bul ónimniń negizgi bóligin ishki naryqta satady, sondaı-aq eldiń ońtústiginen kelip áketedi eken. Buǵan deıin kebekti negizinen Ózbekstan men Qytaı alyp kelgen. Alaıda bıyl suranys tómendep otyr. Óıtkeni Ózbekstan qazaqstandyq 3,5 mln tonna bıdaıdy ózderi úgip, kebekpen ishki suranysty tolyq qamtamasyz etip otyr. Qytaıǵa satý temirjoldaǵy keptelisterge baılanysty tıimsiz bolǵan.

«Kebekti eksportqa shyǵarýǵa tyıym salý jemazyq jetispeýshiligi máselesin sheshpeıdi. Bul bizdiń jumysymyzǵa kedergi keltiredi. Kebek jeńil bolǵanymen, kóp oryn alady. Al dıirmenderde olardy saqtaıtyn arnaıy oryn qarastyrylmaǵan. Sol sebepti eki aptadan artyq kebek satylmaı jınalyp qalsa, un qoıatyn jer bolmaı, kásiporyndarǵa jumysyn toqtatýǵa týra keledi», - deıdi Taısııa Kolegova.

Kásipkerlerdiń pikirinshe, jaǵdaıdy turaqtandyrý úshin kebek eksportyna emes, shıkizatty, ıaǵnı bıdaıdy shetelge satýǵa shekteý qoıý qajet.

«Eger osylaı jalǵasa berse aldaǵy qysta jemazyqtan bólek, azyq-túliksiz qalamyz. Kebek shyǵaratyn shıkizat bolmaıdy. Bul máseleni sheshýdiń jalǵyz joly – shıkizat eksportyna memlekettik baj engizý. Osylaısha jemazyq máselesin de sheshemiz, jumys oryndaryn da saqtap qalamyz, kásiporyndar da jumysyn toqtatpaıdy», -deıdi Tımırıazev un-úgý kombınatynyń dırektory Isa Allahıarov.

SQO kásipkerler palatasynyń dırektory Álibek Áshmetov jıyndaǵy barlyq usynys odan ári qaralyp, sheshim qabyldaý úshin «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasynyń ortalyq apparatyna jiberiletinin aıtty.