Qazir ekonomıkany COVID-19 daǵdarysyna deıingi qalpyna keltirý mindeti tur – Ásel Ábenova
«Aldyn ala málimetter boıynsha, 2020 jyldyń sońynda Qazaqstan ekonomıkasyndaǵy quldyraý 2,6% qurady. Kútiletin boljamdyq 3% jáne basqa elderdegi ekonomıkalyq quldyraý kórsetkishterimen salystyrǵanda (Reseı - 3,8%, Qyrǵyzstan - 7,5%, AQSh - 4,3%, Germanııa - 6% jáne t.b.) biz jyldy jaǵymdy deńgeımen aıaqtadyq. Daǵdarysqa qarsy qabyldanǵan sharalarǵa baılanysty, bul jalpy ishki ónimniń shamamen 9% qurady. Soǵan qaramastan quldyraý áli júrip jatyr. Al bul degenimiz – jumys oryndarynyń qysqarýy, turǵyndardyń tabysynyń tómendeýi, tutynýshylar suranysynyń azaıýy jáne ózgesi», - deıdi Á.Áben.
Spıkerdiń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta ulttyq ekonomıkany COVID-19 daǵdarysyna deıingi qalypqa keltirý mindeti tur.
«Sarapshylardyń pikirinshe, qolaıly syrtqy jáne ishki jaǵdaılarda Qazaqstan daǵdarysqa deıingi deńgeıge osy jyldyń aıaǵynda, 2021 jyldyń ekinshi jartysynda oralyp, 2022 jyly qalypty ósý traektorııasyna jete alady. Sonymen, bıyl ekonomıka 3,5-4% deńgeıinde ósedi dep kútilýde, kelesi jyly qalypty ósim 2-2,5% quraıdy», - deıdi ol.
Ásel Áben atap ótkendeı, syrtqy jaǵymdy jaǵdaılar, eń aldymen, munaı men metaldyń turaqty baǵasymen jáne halyqaralyq saýdanyń qalpyna kelýimen baılanysty. Іshki jaǵdaılar úkimet júrgizetin áleýmettik-ekonomıkalyq saıasatqa qatysty qalyptasady.
«Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń jalpy saıasaty ekonomıkanyń ózin-ózi qamtamasyz etýin arttyrýǵa, sapaly ınvestıtsııalardy tartýǵa, kásipkerlikti, ınfraqurylymdy, sapaly tsıfrlandyrýdy damytýǵa, halyqtyń tabysyn arttyrýǵa jáne jumyspen qamtýdy qamtamasyz etýge, sondaı-aq básekege qabiletti adamı kapıtaldy damytýǵa baǵyttalǵan.
Qazirgi ýaqytta QR Úkimeti ekonomıkalyq qyzmetti qoldaýǵa baǵyttalǵan antıtsıkldyq makroekonomıkalyq saıasatty jalǵastyrýǵa nıetti. Ekonomıkaǵa salyqtyq-bıýdjettik qoldaý kórsetý jalǵasady. Salyqtyq jeńildikter men áleýmettik shyǵyndardyń ósýi ishki tutynýdy yntalandyrady. Bıyl 1 mıllıonnan astam bıýdjettik sala qyzmetkerleriniń jalaqysy ósedi.
Úlken mýltıplıkatıvti yqpaly bar qurylys ındýstrııasy ekonomıkanyń qozǵaýshy kúshi bolyp qala beredi. 2,2 trln. teńge kólemindegi ınvestıtsııasynyń arqasynda bıyl 17 mln. sharshy metrdi quraıtyn turǵyn úı paıdalanýǵa berý josparlanyp otyr.
Óndiris salasynda shıkizattyq emes salalardy, shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaý men damytýǵa basa nazar aýdarylady. JІÓ-ge qatysty ShOB úlesin 30%, al 2025 jylǵa qaraı - 35% deıin jetkizýge baǵyttalǵan strategııalyq maqsat qoıyldy. Bul baǵytta «Qarapaıym zattardyń ekonomıkasy» baǵdarlamasyna erekshe nazar aýdarylady, ony iske asyrýǵa byltyr jalpy 1 trıllıon tengeden astam qarajat bólingen. Qarajattardy ıgerý kelesi baǵyttar boıynsha júzege asyrylady – óńdeý ónerkásibi jáne qyzmet kórsetý, agroónerkásiptik keshendegi óndiris jáne qaıta óńdeý. 2021 jyly et, sút óńdeýge, astyq pen maıly daqyldardy tereń óńdeýge jáne t.b. baǵyttarmen baılanysty 40 ınvestıtsııalyq jobany júzege asyrý josparlanyp otyr.
Óziniń jeke jaǵyn óndirisin qurýǵa «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasynyń qatysýymen «Bastaý» baǵdarlamasynan ótken ózin-ózi jumyspen qamtyǵan jáne jumyssyz adamdarǵa jeńildikpen nesıe berý úshin mıkroqarjy uıymdaryn qurý da ońtaıly yqpal etýi kerek. Barlyǵy 1,3 mıllıonnan astam adam túrli jumyspen qamtylatyn bolady», - dedi ol.
Ekonomıka ǵylymdarynyń doktory aıtyp ótkendeı, taǵy bir nazar aýdarylǵan baǵyt – qaıta qalpyna keletin energııa kózderin damytý.
«Jalpy qýaty 391,09 MVt bolatyn 23 qaıta qalpyna keletin energııa nysanyn engizý josparlanǵan. Qazirgi ýaqytta elektr energııasynyń jalpy kóleminde qaıta qalpyna keletin energııa kózderiniń úlesi 2% asty.
Memleket basshysy keńeıtilgen otyrysta Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń aldyna birqatar negizgi mindetterdi qoıdy. Jaqyn bolashaqtyń basty máselesi – halyqty vaktsınatsııalaý. Halyqtyń ómiri men densaýlyǵy, eldegi epıdemıologııalyq jaǵdaıdyń turaqtylyǵy jáne ekonomıkalyq belsendiliktiń qalpyna kelýi osy is-sharanyń saýatty ótkizilýine baılanysty», - dep túıindedi spıker.