Qazaqtyń dombyrasynyń únin patentteýimiz kerek – petropavldyq sheber
PETROPAVL. KAZINFORM – Petropavl turǵyny Bolat Qanafın qazaqtyń qara dombyrasyn jetildirip, onyń zamanaýı úlgisin jasap shyqty.
Óner tabysyn Bolat Qataýuly dombyra-sıntezator dep ataǵan. Qazir shaǵyn sheberhanasynda mýzykalyq aspaptyń tórteýi tur. Sońǵysy aldyńǵylarynan áldeqaıda sapaly. Biraq mýzykant-sheber munymen toqtap qalmaq emes.
- Myna dombyra-sıntezatordyń boıynda 32 dybys generatory men túrlendirgishter bar, olar 120 fýnktsııa atqarady. ıAǵnı bul aspaptan tek dombyra úni ǵana emes, qazaqtyń basqa da ulttyq aspaptarynyń, sondaı-aq fortepıano, skrıpka sııaqty kóptegen basqa da, sonyń ishinde soqpaly mýzykalyq aspaptardy oınap, estýge bolady, - deıdi Bolat Qanafın.
Erekshe mýzykalyq aspapty jasap shyǵarýdy bala kezinen armandaǵan ol, bul armanyn júzege asyrýǵa zeınet demalysyna shyqqannan keıin kirisedi. Bul kezde qajetti bilim men tájirıbe jetkilikti edi.
- 13 jasymda men organ-sıntezatordy kórdim. Sonyń úni maǵan keremet unady. Úırengim kelip, anama qolqa saldym, «meni mektepke ber, úırenemin fortepıanony» dep. Biraq ta, meni onda almady, anama aıtypty «balańyzdyń saýsaqtary qysqa, oınaı almaıdy» dep. Anamnyń esimi Gúljazıra, ol ónerge jaqyn, dombyra tartyp, dástúrli ándi keremet oryndaıtyn. Aıtýymen, dombyrany meńgerip aldym. Keıin gıtarany da úırendim. Al elektronıkany bastan-aıaq maǵan arnaıy bilimi bar Janbota aǵam úıretti.
Ózim kezinde Týlanyń mýzykalyq mektebin skrıpkashy klasynda támamdadym. Keıin Petropavldaǵy pedınstıtýtqa túsip, mýzyka pániniń muǵalimi bolyp shyqtym, aspırantýrada oqydym. Sondyqtan bastapqyda qorqynysh bolǵanymen iske kirisip kettim, - deıdi mýzykant-sheber.
Aǵylshyn tilin jetik meńgergen Bolat Qataýuly qajetti elektronıkany Japonııanyń iri korporatsııalarynyń resmı saıttarynan tapqan.
- Japonııanyń keremeti – olardyń elektronıkasy sapaly, baǵasy qoljetimdi. Dombyranyń ishi túgel ıAmahanyki. Biraq, bizde Qazaqstanda Japonııamen jumys isteıtin resmı dıller kompanııa joq. Sol sebepti Reseı arqyly alyp otyrmyn, al olar baǵany eki ese qymbattatyp jiberedi. Amal joq, alýǵa týra keledi. Sońǵy dombyrany jetildirip, damytýǵa, eksperımentaldy jumystar ǵoı – 8-9 aı ketti. Men keńes kezinde oqyǵan adammyn. Kádimgi qaryndash, óshirgish jáne syzǵyshty qoldanyp, syzba jasaımyn. Túgel tujyrymdama daıyn bolǵanda kompıýterge salýǵa mamandar nemese balam kómektesedi, - deıdi Bolat Qanafın.
Bir dombyra-sıntezatordyń ózindik quny, ortasha alǵanda 240 myń teńge shamasynda. Sheberdiń aıtýynsha, jelige qoıyp, jasaǵan kezde baǵasyn eki ese arzandatýǵa bolady. Qazirgi ýaqytta, sheberdiń aıtýynsha, túrli usynystar túsip jatyr.
- Eń aldymen Japonııaǵa baryp kelýim kerek. Basty másele - dombyranyń úni qazaqtyń ulttyq qazynasy retinde patenttelmegen. Jalpy ulttyq aspaptardyń eshqaısysynyń úni patenttelmegen. Osy jumysty isteý kerek, ony istemesek bul dombyra da qymyzdyń kúıin keshedi, - deıdi Bolat Qanafın.
Mýzykant bul aspapty negizinen balalarǵa arnap jasaǵanyn aıtady. Qazir dombyra-sıntezatordy kenjesi Islam synaqtan ótkizip júr. Ol – daryndy balalarǵa arnalǵan mýzyka mektebiniń dombyra jáne dástúrli ánshi synybynda bilim alyp jatyr.
Buǵan deıin SQO-daǵy turmysy jylqymen bite qaınasqan Mahatovtar otbasy týraly jazǵan edik.
