Qazaqstannyń qurǵaq saýmaly men shubaty úlken suranysqa ıe – Qytaılyq BAQ
«Maýsym aıynda Qazaqstan saharasy gúlge oranady, alysqa kóz tastasańyz, ushy–qıyrsyz jaıylymdaǵy salqyn samalmen terbelip, qoraly qoı men tabyn–tabyn sıyr, úıir-úıir jylqy kózge shalynady. Osyndaı kórikti jerlerdiń biri Qaraǵandy obylysyndaǵy eldi mekende Saumal jáne Saubota brendterimen tanymal túıeniń jáne jylqynyń qurǵaq sút ónimderin shyǵaratyn «Eýrazııa Invest LTD» kompanııasy ornalasqan», dep jazǵan Qytaıdyń Sınhýa aqparat agenttigi qazaqstandyq ónimniń Qytaı naryǵyna shyǵý barysyna toqtalypty. Qazaqstan Qytaıǵa túıeniń qurǵaq sútiniń birinshi partııasyn maýsym aıynyń basynda jibergen bolatyn.
«Bul jerdegi 35 myń gektar jaıylymda 200-deı túıe men 2 500-den astam jylqy emin–erkin jaıylady. Túıe súti men jylqy sútin qazaqstandyqtar dárýmenge toly asyl sýsyn dep baǵalaıdy. Jaqynda zaýytymyzdan shyqqan túıe sútiniń talqany Qytaı bazaryna sátti kirdi. Jylqy sútiniń untaǵy da Qytaı naryǵyna kiredi degen oıdamyz. Bul jaǵynan da kóptegen jumystar atqarylyp jatyr» - deıdi qytaılyq basylymǵa suhbat bergen zaýyt qyzmetkeri Baıan Elshinuly.
Qaraǵandy oblysynda bıe sútinen untaq óndiretin zaýyt 2014 jyldan beri jumys isteıdi. Ótken jyly kásiporyn túıeniń qurǵaq sútin shyǵarýdy ıgerdi. Jylyna 60 tonna túıe súti talqany men 60 tonna jylqy súti talqanyn óndire alady.
«Ótken jyly biz «Qorǵas» shekaralyq yntymaqtastyq halyqaralyq ortalyǵyna 609 mln teńgege ónimimizdi sattyq. Satylym bıylǵy jyly da artady dep úmittendik. Biraq qańtar aıynda shekara jabyldy, qazirgi kúnge deıin Qorǵastyń saýda alańy jabyq boldy. Sondyqtan, óndiristi sertıfıkattap, ruqsat rásimdep, maýsym aıynyń basynda 7000 qalbyrdaǵy kólemi 3,5 tonnadan asatyn Saubota qurǵaq túıe sútiniń birinshi partııasy Gansý provıntsııasynyń Lanchjoý qalasyna jóneltildi. Osylaısha, qazaqstandyq taýardyń Qytaıǵa eksporttalýynyń resmı bastamasy júzege asyryldy. Osy sátti biz 5 jyl kúttik. Qytaı naryǵyna kirý óte qıyn bolǵandyqtan, úlken jumys júrgizildi», - deıdi «Eýrazııa Invest LTD» JShS bas dırektory Qadyrbek Meırambekov.
Qytaı aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, túıe sútiniń untaǵy Qaraǵandydan 2020 jyldyń 5 maýsymynda jóneltilip, 6 maýsymda Qorǵas portyna kelip, 8 kún ótkennen keıin Lanchjoý keshendi keden aımaǵyna jetkizilgen.
Qytaılyq BAQ túıe sútin «shóldegi altyn» jáne «súttegi qazyna» dep baǵalaǵan. «Túıe súti quramynda allergender joq, S dárýmeni, V dárýmeni, adam aǵzasyna qajet kóptegen qanyqpaǵan maı qyshqyldaryna baı. Túıe súti quramynda joǵary qorektik mazmun men jaqsy dám bar, erekshe ıngredıentter men effektiler ony jańa premıým sýsynǵa aınaldyrady», dep jazady qytaılyq BAQ.
Atalmysh ónimdi QHR-ǵa ımporttaýshy Halyqaralyq saýda shekti seriktestiginiń jaýaptysy Kań Kýeıdiń aıtýynsha, alǵashqy saýda aınalymy pandemııaǵa jáne qujat jumystaryna baılanysty birneshe aıǵa sozylǵan. Alaıda, eki taraptyń jemisti jumysynyń arqasynda barlyq qolaısyzdyqtar eńserilip, úılesimdi aınalym jobasy bekitilgen.
«Qazaqstannan kelgen qurǵaq túıe súti ónimi Qytaıda úlken suranysqa ıe bola bastady. Lanjoýdaǵy tutynýshylar tapsyrys bergen soń 24 saǵat ishinde Qazaqstannan ákelgen túıe súti talqanyn tutyna alady. Gansý ólkesi aýmaǵyndaǵy basqa qalalarǵa birneshe kún ishinde jetkiziledi», - deıdi Kań Kýeı.
Sonymen birge basylym, Qytaı kedendik statıstıka derekterin keltiredi. 2019 jyly Qytaı jalpy 1,36 mln sút talqanyn ımporttaǵan. Bul kólem 2018 jyldaǵymen salystyrǵanda 20,8% artqan. Importtyń jalpy somasy 8,3 mlrd. AQSh dollaryn qurady, jyldyq ósim 15,5%. Іndet órshigen bıylǵy tórt aı ishinde, qurǵaq sút ónimderiniń ımportynyń ósýi jalǵasyp, 3,1 mlrd AQSh dollaryna jetip, sáıkes mezgilmen salystyrǵanda 5,5% artqan.
«Qazaqstandyq sút ındýstrııasynyń Qytaı naryǵyna shyǵý – bul bıznesti damytý úshin úlken múmkindik. Qytaılyq tutynýshylar túıe sútiniń untaǵy týraly biraz biledi jáne naryq damyp keledi. Tekserý men karantın standarttary bolmaǵandyqtan, biz óndiretin jylqy sútiniń untaǵy qazir Qytaıǵa eksporttalmaıdy, biraq biz jylqy sútiniń untaǵy týraly aqparattardy Qytaı naryǵyna belsendi túrde taratyp jatyrmyz», - deıdi «Eýrazııa Invest LTD» JShS bas dırektory Qadyrbek Meırambekov.
Kásipker ónimderiniń Qytaı naryǵyna shyǵý perspektıvasyna tolyq senimdi.
