Qazaqstannyń abyroıyn asqaqtatqan Olımpıada chempıondary
Elimizdiń táýelsizdik alǵanyna bıyl 30 jyl toldy. Osy ýaqyt aralyǵynda Qazaqstan sportshylary jazǵy jáne qysqy Olımpıada oıyndaryna qatysyp keledi.
Aıta keteıik, 1988 jylǵa deıin qazaq sportshylary KSRO quramasynyń qatarynda óner kórsetti. Al 1992 jylǵy Jazǵy Olımpıada oıyndarynda elimiz táýelsizdigin jarııalaǵanymen, sportshylarymyz Birikken komanda quramyna endi.
Ózi jeke el retinde qatysýdy tuńǵysh ret 1994 jyly Norvegııanyń Lıllehammer qalasynda ótken XVII qysqy Olımpıadasynan bastady.
Bul baıraqty básekege 67 memleketten 1 737 sportshy qatysty. Olar sporttyń 12 túri boıynsha 61 júlde jıyntyǵyn sarapqa saldy.
Lıllehammerde Qazaqstannyń týy astynda 29 sportshy óner kórsetti. Sol jarysta shańǵyshy Vladımır Smırnov qana jeńis tuǵyryna kóterildi. Ol erler arasyndaǵy 50 shaqyrymdyq jarysta máre syzyǵyn birinshi bolyp qıdy. Bul – táýelsiz Qazaqstannyń tarıhyndaǵy Olımpıada oıyndarynyń birinshi júldesi, azattyqtyń alǵashqy altyny edi.
Kelesi Olımpıada oıyndary eki jyldan keıin, 1996 jyly Amerıkanyń Atlanta qalasynda ótti. Jazǵy Olımpıada oıyndarynda qazaqstandyq sportshylar 11 medaldi jeńip aldy. 3 otandasymyz chempıon atanyp, jeńis tuǵyrynyń eń bıik satysyna kóterildi.
Olar: Vasılıı Jırov - 81 kelige deıingi salmaqta judyryqtasqan boksshy. Olımpıada nátıjesi boıynsha Vel Barker kýbogyna qol jetkizgen alǵashqy otandasymyz. ıÝrıı Melnıchenko - grek-rım kúresinen 57 keli salmaqta óner kórsetip, jeńimpaz atandy. Aleksandr Parygın bessaıystan Olımpıada chempıony boldy. Boksshy Bolat Jumadilovke (51 kelige deıin salmaqta), nysana kózdeýden Sergeı Belıaevke, aýyr atlet Anatolıı Hrapatyıǵa kúmis buıyrdy. Qola medalin bylǵary qolǵap sheberleri Bolat Nııazymbetov (63,5 kelige deıin), Ermahan Ybraıymov enshiledi. Sondaı-aq nysana kózdeýden Vladımır Vohmıanın men erkin kúresten Máýlen Mamyrov aldy.
1998 jyly shańǵyshy Vladımır Smırnov Naganodaǵy (Japonııa) Qysqy Olımpıada oıyndarynda taǵy da erekshelendi.15 shaqyrymǵa erkin stılmen júgirýde ol máre syzyǵyna úshinshi bolyp kelip qola aldy. Ekinshi qola medalin Qazaqstanǵa konkımen júgirýshi Lıýdmıla Prokasheva ákeldi.
Sıdneı Olımpıadasy - 2000 jyl
Sıdneıden de (Avstralııa) jerlesterimiz 3 altyn, 4 kúmis medalmen oraldy. Bekzat Sattarhanov - Olımpıada chempıony, 57 kelige deıingi salmaqta óner kórsetti. Ermahan Ybraıymov - 71 kelide bokstasty. Olga Shıshıgına - kedergilermen 100 m qashyqtyqqa júgirý boıynsha jeńimpaz atandy. Al, boksshylar Bolat Jumadilov (51 kelige deıin) jáne Muhtarhan Dildábekov (+91 keli) jáne erkin kúresten Islam Baıramýkov pen veloshabandoz Aleksandr Vınokýrov kúmis aldy.
2002 jyly Solt-Leık-Sıtıde (AQSh) jáne 2006 jyly Italııada ótken Qysqy Olımpıada oıyndarynda qazaqstandyqtar medalsiz qaldy.
2004 jylǵy Afıny Olımpıadasynda 119 qazaqstandyq 17 sport túrinen óner kórsetti. Tek jalǵyz sportshymyz ǵana jeńis tuǵyrynyń eń bıik satysyna kóterildi. Ol - 69 keli salmaqta óner kórsetken Bahtııar Artaev. Ol sondaı-aq Olımpıada chempıony ataǵymen qosa, Vel Barker kýbogyn da jeńip aldy. Osylaısha Vel Barker kýbogyn ıelengen ekinshi qazaqstandyq boksshy atandy.
Taǵy tórt sportshy kúmis aldy: boksshy Gennadıı Golovkın, aýyr atlet Sergeı Fılımonov, balýandar Georgıı Tsýrtsýmıa jáne Gennadıı Lalıev.
Jeńil atlet Dmıtrıı Karpov, boksshy Serik Eleýov jáne grek-rım kúresinen Mhıtar Manýkıan qola aldy. Nátıjesinde Qazaqstan qorjynyna segiz medal salyndy.
Beıjiń Olımpıadasy - 2008 jyl
Beıjińde 2 otandasymyz jeńis tuǵyrynan qol bulǵady. Onyń biri 69 keli salmaqta judyryqtasqan boksshymyz Baqyt Sársekbaev bolsa, ekinshisi aýyr atletıkadan 94 keli salmaqta synǵa túsken sportshymyz Ilıa Ilın bolatyn. Alaıda, keıin Ilınniń jeńisin Halyqaralyq olımpıada komıteti dopıng qoldandy dep qaıtardy.
Kúmis medaldi dzıýdoshy Ashat Jitkeev (100 kelige deıin), jeńil atlet Olga Rypakova jáne grek-rım kúresiniń balýany Nurbaqyt Teńizbaev (60 kelige deıin) jeńip aldy. Bastapqyda ekeýi de qola júldeger bolǵan, keıinnen qarsylastarynyń dopıng qoldanǵandary belgili bolyp, olar kúmiske ıe boldy. Grek-rım kúresiniń balýany Elena Shalygına, erkin kúresten Marıd Mýtalımov, boksshy Erkebulan Shynalıev jáne taekvondoshy Arman Chılmanov qola júldeni enshiledi.
London Olımpıadasy - 2012 jyl
London olımpıadasy táýelsiz Qazaqstan tarıhyna altyn áriptermen jazylǵan edi. Onda qazaqstandyq sportshylar 7 altyndy qorjynǵa saldy. Alaıda, Halyqaralyq olımpıada komıteti taǵy da dopıng daýymen 4 sportshymyzdy medalinen aıyrdy. Olardyń ishinde óz ataqtaryn úsh atletimiz saqtap qaldy. Olar: veloshabandozymyz Aleksandr Vınokýrov, úsh qarǵyp sekirý saıysynan Olga Rypakova jáne dańqty boksshymyz Serik Sápıev.
Osy oraıda aıta keteıik, Serik chempıondyq ataqpen birge Vel Barker kýbogyna ıe bolǵan qazaq jerinen shyqqan úshinshi sportshy atandy. Al, aýyr atletıkadan Zýlfııa Chınshanlo (53 keli), Maııa Maneza (63 keli), Svetlana Podobedova ( 75 keli) jáne Beıjińde de chempıon atanǵan dańqty aýyr atletimiz Ilıa Ilınniń (94 keli) chempıondyq ataqtary kúshin joıdy. Buǵan basty sebep - dopıng daýy.
Qazaqstan quramasy úshin Sochıdegi XXII qysqy Olımpıada oıyndary aıtarlyqtaı sátti bolmady. Bul Olımpıada da jeńis tuǵyryna mánerlep syrǵanaýshy Denıs Ten ǵana shyqty. Ol qola medal oljalady.
Rıo Olımpıadasy - 2016 jyl
Qazaqstannan álemdik básekege 26 sport túrinen 104 sportshy qatysyp, baq synady. Qazaqstandyqtar barlyǵy 17 medal (3 altyn, 5 kúmis, 9 qola) alyp, el sporty tarıhynda kúmis jáne jalpy júldeler sany jóninen rekordtyq kórsetkishke qol jetkizdi.Altyny azdaý demesek, tórt jylda bir keletin dúnıejúzilik dodada el qorjynyna túsken bul júldelerdiń bási joǵary.
Altyn medaldi Nıjat Rahımov (aýyr atletıka), Dmıtrıı Balandın (júzý sporty), Danııar Eleýsinov (boks) jeńip aldy.
2018 jyly Ońtústik Koreıanyń Phenchhan qalasyndaǵy XIII qysqy Olımpıada oıyndarynda Qazaqstannyń namysyn sporttyń tórt túrinen 44 sportshy qorǵady. Biraq sońynda bir ǵana qola medal buıyrdy.
Tokıodaǵy 2020 jylǵy jazǵy Olımpıada oıyndary koronavırýs pandemııasyna baılanysty 2021 jyldyń jazyna aýystyryldy.
