Qazaqstannyń bes transshekaralyq haby: qorytyndylary men josparlary
ASTANA. KAZINFORM - «Ortalyq Azııa» halyqaralyq ónerkásip kooperatsııasy ortalyǵynda 8 óndiristik ǵımarattyń qurylysy bastalsa, «Alataý» ISLK-da 10 ınvestıtsııalyq joba anyqtalyp, 9 maýsymda Aqtaý portynda konteınerlik habtyń alǵashqy kesheni iske qosyldy.
Osy jáne basqa da málimetter vıtse-premer – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarınniń tóraǵalyǵymen Úkimette ótkizilgen transshekaralyq habtardy damytý máselesi jónindegi jedel jumys tobynyń otyrysynda aıtyldy.
Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń úılestirýimen Qazaqstanda 5 transshekaralyq hab iske asyrylýda:
1. Jambyl oblysyndaǵy «Alataý» ındýstrııalyq-saýda-logıstıkalyq kesheni (Qyrǵyzstanmen shekarada);
2. Túrkistan oblysyndaǵy «Ortalyq Azııa» halyqaralyq ónerkásiptik kooperatsııa ortalyǵy (Ózbekstanmen shekarada);
3. Batys Qazaqstan oblysyndaǵy «Eýrazııa» transshekaralyq saýda ortalyǵy (Reseımen shekarada);
4. Mańǵystaý oblysyndaǵy «Kaspıı toraby» haby;
5. Jetisý oblysyndaǵy «Qorǵas toraby» haby (QHR-men shekarada).
Jobalardy iske asyrý barysy
«Ortalyq Azııa» HÓKO-da ınjenerlik ınfraqurylymnyń qurylysy qyzý júrýde. 50 gektar ýchaskede elektr jetkizý jelisi, avtojol salynyp, gazben jabdyqtaý jumysy júrgizilýde. Aýdany 1580 sharshy metr bolatyn segiz óndiristik ǵımarattyń qurylysy bastaldy. Olar medıtsınalyq buıym, PVH ónimi, maqta óńdeý, organıkalyq qaldyq, tamshylatyp sýarý jáne basqa da óndiris boıynsha bıznes-jobalardy ornalastyrýǵa arnalǵan.
Greenfield modeli sheńberinde sonymen qatar toqyma klasteri, kúrish óńdeý, logıstıka jáne tamaq ónerkásibi úshin ýchaske bólý josparlanyp otyr. HÓKO-niń iske qosylýy 2026 jylǵy IV toqsanǵa josparlanǵan.
«Alataý» ISLK-ny basqarýshy kompanııa bolyp, naýryzda «ROMSEY HOLDINGS KZ» JShS anyqtaldy. Josparlanǵan ınvestıtsııanyń jalpy kólemi – $200 mln. Investor qazirdiń ózinde syrtqy ınfraqurylym boıynsha qujattamany ázirleýde. Málimdelgen 10 jobanyń ishinde maıly daqyl men bıdaıdy, plastıkti qaıta óńdeý, kabel jáne farfor ónimin óndirý, kókónisti qaıta óńdeý bar. Keleshekte avtozaýyt, balalar taǵamy óndirisi, kórme kesheni, qonaq úı jáne basqa da nysandar salynady. Іske qosý 2026 jylǵy II toqsanǵa josparlanǵan.
Kaspıı toraby
Mańǵystaý oblysynda Kaspıı torabynyń damýy qarqyndy júrip jatyr. Negizgi joba – Aqtaý portynyń bazasynda konteınerlik hab salý. Birinshi keshen 9 maýsymda iske qosylsa, ekinshisi jyl sońynda paıdalanýǵa berilmekshi. Joba 2026 jylǵy jeltoqsanda tolyq iske asyrylady. Ol porttyń konteınerdi ótkizý qabiletin 70-ten 240 myń JFE-ge deıin arttyrýǵa, sondaı-aq konteınerlerdi aýystyryp tıeý, saqtaý, jóndeý jáne temirjol ınfraqurylymy tolyqqandy konteınerlik park qalyptastyrýǵa múmkindik beredi.
Sondaı-aq Quryq portynda ártúrli júkke arnalǵan termınaldar men logıstıkalyq ortalyqty qamtıtyn «Sarja» kópfýnktsıonaldy teńiz termınaly (ınvestor – SEMURG INVEST) salynýda. Onyń qýattylyǵy shamamen 10 mıllıon tonna. Nysan 2026 jyly aıaqtalady.
«Eýrazııa» ortalyǵy jáne Qorǵas
«Eýrazııa» TSO-ny iske asyrý úshin «AQJAIYQ ÁKK» AQ basqarýymen ındýstrııalyq aımaq quryldy. Munda asfalt betony zaýytynyń qurylysy boıynsha joba júzege asyrylýda. Josparda bıtým qoımasy, shınalar men plastmassalardy qaıta óńdeý, gazdalǵan beton kirpish óndirisi jáne t.b. bar.
Alaıda, odan ári damýǵa «Orynbor – Samara – Shyǵys Eýropa» baǵytyndaǵy júk aǵyndarynyń negizgi toraby retinde habtyń bolashaǵyn aıqyndaıtyn tolyqqandy ınfraqurylym men biryńǵaı Tujyrymdamanyń bolmaýy kedergi keltirýde. Otyrysta vıtse-premer Kazakh Invest kompanııasyna ortalyq ınfraqurylymynyń aǵymdaǵy jaı-kúıine tolyq baǵalaý júrgizýdi tapsyrdy.
Osyndaı jaǵdaı «Qorǵas» HÓKO-da baıqalady. Ol Qazaqstannyń tranzıttik áleýetin damytýdyń mańyzdy elementi jáne Qytaıdyń «Bir beldeý – bir jol» bastamasynyń bóligi. «Qorǵas HÓKO» AEA aýmaǵynda 258 mlrd teńge somasyna 45 joba iske asyrylýda. Onyń 25-i praktıkalyq iske asyrý kezeńine (213 mlrd teńge) ótti.
Sonymen qatar otyrysta Uıǵyr aýdanynda Halyqaralyq tsıfrlyq kólik-logıstıkalyq hab pen «Kóljat» agroónerkásiptik aımaǵyn qurý jobasy talqylandy.
Jumys toby otyrysynyń qorytyndysy boıynsha Serik Jumanǵarın memlekettik organdarǵa 1 tamyzǵa deıin eki habty — «Qorǵas» HÓKO jáne «Eýrazııa» TSO damytý tujyrymdamalaryn daıyndaýdy tapsyrdy. Bul qujattar olardyń el ekonomıkasyndaǵy jáne halyqaralyq logıstıkadaǵy róli men qajetti qarjylandyrý kólemi týraly naqty paıymdy anyqtaýy qajet.