Qazaqstanǵa kóship kelý qaǵıdalary qandaı
Onyń aıtýynsha, 2023-2027 jyldarǵa arnalǵan kóshi-qon saıasaty tujyrymdamasyn iske asyrý nátıjesinde sońǵy 11 jylda alǵash ret kóshi-qonnyń oń úrdisi qalyptasqan. Elimizge negizinen TMD elderinen Qytaı jáne Mońǵolııa memleketteriniń azamattary turaqty turýǵa keledi. Onyń ishinde eńbekke qabiletti azamattar sany 7059 adam boldy.
Turaqty turýǵa kelgen 2520 adamnyń joǵary bilimi bar. Al 1655 adamnyń orta kásiptik bilimi bar. 2884 adamnyń orta bilimi bar. Sonymen birge, tehnıkalyq, ekonomıkalyq, pedagogıkalyq jáne medıtsınalyq mamandyqtary bar shetel azamattary kóbirek kelip jatyr.
Іshki kóshi-qon turaqtaldy deýge bolady. Jyl basynan beri 160 myńnan astam turǵyn el ishinde qonys aýdarǵan, bul kórsetkish ótken jylmen salystyrǵanda 11% tómen. Mysaly 2022 jyldyń birinshi toqsanynda 179 myń adam qonys aýdarsa, bıylǵy birinshi toqsanda 160 myń azamat el ishinde kóshken. Bul rette eldegi iri qalalarǵa kósh basyn burǵan adamdar kóp, olardyń úles salmaǵy – 40 paıyz
, - dedi A. Ertaev Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken baspasóz máslıhatynda.
Sondaı-aq, spıker kóshi-qon saıasaty tujyrymdamasyn iske asyrýdyń negizgi baǵyttaryna egjeı-tegjeıli toqtaldy.
Birinshi baǵyt – bilim ımmıgratsııasy, onyń maqsaty – Qazaqstandy ǵalymdar men mamandarǵa tartymdy el retinde, óńirlik bilim berý haby retinde aıqyndaý. Ol úshin zamanaýı kampýstary, ǵylymı zerthanalary bar salalyq ýnıversıtetterdi qurý boıynsha keshendi jumys júrgizilýde. Sońǵy eki jylda qazaqstandyq joǵary oqý oryndarynyń bazasynda sheteldik joǵary oqý oryndarynyń 6 fılıaly quryldy. Qabyldanǵan sharalar nátıjesinde bıyl sheteldik stýdentter úlesi barsha stýdentterdiń 4,1 paıyzynan 4,4 paızyyna deıin artady
, - dedi komıtet basshysy.
Ekinshi baǵyt – bıznes-ımmıgratsııa aıasynda eldiń ınvestıtsııalyq tartymdylyǵyn keńeıtý boıynsha sharalar qabyldanýda.
Biz A-5 sanatyndaǵy ınvestorlardy sheteldik jumys kúshine ruqsat alýdan bosattyq. Jyl basynan beri mundaı ınvestorlyq vızalar 76 sheteldik azamatqa berildi. Áleýetti ınvestorlar úshin «bir ótinish» qaǵıdaty boıynsha sheteldik mekemelerde JSN jáne ETsQ berý rásimi ońaılatyldy. Oǵan qosa, ınvestıtsııalyq vızalyq shekti 300 AQSh dollaryna deıin tómendetý josparlanýda. Oǵan qosa, A-6 dep atalatyn uzaq merzimdi jańa ınvestorlyq vıza túri engizilýde. Mundaı vıza ıelerine elimizdiń aýmaǵynda turaqty úshin yqtııarhat alý quqyǵy beriledi
, - dedi A. Ertaev.
Shetelde tabysty bıznes-keısteri bar etnıkalyq qazaqtar úshin «Ata joly» kartasyn berý tártibi bekitilgen. «Ata joly» kartasynyń basty ereksheligi – sheteldik qazaqtar ózge memlekettiń azamaty bolǵanymen, óz azamattarymyzben birdeı quqyqtarǵa ıe bolady.
Úshinshi baǵyt – Qazaqstanǵa bilikti sheteldik mamandardy tartý. Bıyl 1 shildeden bastap ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip, suranysqa ıe kásipterdiń bekitilgen tizbesi aıasynda naqty jumys bastaldy. Endi osy tizimde kásipteri bar sheteldikter jeńildetilgen tártippen turýǵa yqtııarhat alýǵa ótinish bere alady.
Ruqsat berýdiń jańa qaǵıdalary qabyldandy. Onyń basty jańalyǵy – endi bir ruqsatnamamen birneshe óńirde jumys isteýge bolady. Jumys berýshi korporatıvishilik aýys-túıis aıasynda sheteldik jumys kúshin tartpas buryn aldymen sol orynǵa jergilikti mamandy izdeýi kerek degen talap alynyp tastaldy. Joǵary bilikti sheteldik qyzmetkerleriń sapasy 81 paıyz deńgeıinde ósti. Ulttyq eńbek naryǵy qorǵalady. Qazir ondaǵy qazaqstandyq mamandar úlesi 95 paıyz bolyp otyr
, - dep túsindirdi komıtet basshysy.
Tórtinshi baǵyt – etnostyq ımmıgratsııa sheńberinde «qandas» mártebesin alýǵa ótinishterdi qabyldaý tetigi qaıta qaraldy. Máselen, 1 shildeden bastap Qazaqstannyń konsýldyqtary sheteldegi qazaqtardyń ótinishterin «Bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qaraı bastady.
Qandastardy qonystandyrýdyń jańa algorıtmi qabyldandy. Endi qabyldaý úshin óńirdi aıqyndaý 4 negizgi sanat boıynsha júzege asyrylady: jumys berýshilerdiń suranysy boıynsha qajetti kásip ıelerin tartý; otbasyn qaýyshtyrý; Úkimet aıqyndaǵan óńirlerge joldama berý; damý áleýeti bar eldi mekenderge qonystandyrý. Jyl basynan beri Qazaqstanǵa barlyǵy 15 547 myń qandas keldi, onyń 9,6 myńy eńbekke qabiletti. Olardyń barlyǵy áleýmettik qoldaý jáne beıimdeý, jumysqa ornalastyrý sharalarymen qamtyldy
, - dedi Asqarbek Ertaev.