Qazaqstandyq ǵalym energetıka salasyna arnalǵan jańa býyn qorǵanysh jabyndaryn ázirlep jatyr
ÓSKEMEN. KAZINFORM — S.Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan ýnıversıtetiniń professory energetıka salasyna arnalǵan jańa býyn qorǵanysh jabyndaryn ázirlep jatyr. Bul týraly Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi málim etti.
Professor Manarbek Qylyshqanov metall bólshekterdi joǵary temperatýra men agressıvti ortadan qorǵaý máselesin sheshýge baǵyttalǵan mańyzdy jobany júzege asyryp jatyr.
Memlekettik grantqa ıe bolǵan bul joba energetıkalyq jabdyqtyń qyzmet etý merzimin uzartýǵa jáne jóndeý shyǵyndaryn azaıtýǵa múmkindik beretin berik antıkorrozııalyq jabyndardy jasaýǵa arnalǵan ınnovatsııalyq tehnologııalyq protsesti ázirleýdi kózdeıdi.
— Biz eki zamanaýı ádisti biriktiretin keshendi tehnologııa ázirlep jatyrmyz: gazotermııalyq búrký jáne lazerlik óńdeý. Bul tásil arqyly nıkel, hrom, bor jáne kremnıı negizindegi ózdiginen aǵyp, tyǵyz jabyn túzetin qorytpalardy (Ni-Cr-B-Si) metalǵa jaǵýǵa múmkindik týady, — deıdi Manarbek Qylyshqanov. — Osyndaı materıaldar óńdeýden keıin tozýǵa tózimdi, tyǵyz ári ystyqqa berik qabat qalyptastyrady.
Energetıkalyq mashına jasaý — eń kúrdeli jáne joǵary talap qoıylatyn salalardyń biri. Mundaǵy jabdyqtar óte joǵary temperatýra, qysym jáne hımııalyq áser jaǵdaıynda jumys isteıdi. Kez kelgen aqaý óndiristiń toqtaýyna, tipti apatqa ákelýi múmkin. Sondyqtan metall bólshekterdi arnaıy jabyndarmen qorǵaý — jaı ǵana qajettilik emes, ónerkásip úshin mańyzdy qaýipsizdik sharasy.
Jańa jabyndardyń senimdiligin dáleldeý úshin professordyń komandasy halyqaralyq ASTM standarttaryna saı qatań synaqtar júrgizedi. Bul olardyń tájirıbede qoldanýǵa jaramdylyǵyn kórsetýge múmkindik beredi.
Atalǵan joba óziniń aýqymdylyǵymen de erekshe — ol materıaltaný, mehanıka, fızıka jáne hımııa sııaqty birneshe ǵylymı baǵytty biriktiredi. Osyndaı pánaralyq tásil shyn mánindegi ınnovatsııalar kóbine týyndaıtyn ǵylymnyń túıisý núktelerinde tyń sheshimder jasaýǵa jol ashady.
Sonymen qatar joba aıasynda jas mamandardy daıarlaý josparlanǵan. Ýnıversıtet qazirgi zamanǵy tehnologııalardy meńgerip qana qoımaı, olardy odan ári damyta alatyn jańa býyn ınjenerler men zertteýshilerdi tárbıeleýdi kózdep otyr. Bul — otandyq ónerkásiptiń bolashaǵyna qosylatyn qomaqty úles.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, elimizde «QAIST» ǵylymı-bilim berý jobasy ázirlenip jatyr.