Qazaqstandaǵy eń alǵashqy hospıs qalaı jumys istep tur — fotoreportaj
ALMATY. KAZINFORM — Almaty qalasyndaǵy pallıatıvtik kómek ortalyǵynda aıyqpas syrqaty bar adamdarǵa kómek kórsetiledi.
Almatynyń Bostandyq aýdanynda táýlik boıy aýyr jaǵdaıdaǵy azamattarǵa medıtsınalyq kómek kórsetetin qalanyń jalǵyz medıtsınalyq uıymy — qalalyq pallıatıvtik kómek ortalyǵy jumys istep tur.
Bul mekeme Qazaqstandaǵy alǵashqy hospıs retinde 1999 jyly maýsym aıynda ashylǵan.
Aıta ketken jón, pallıatıvtik kómek — mamandandyrylǵan emdeý múmkindigi shekteýli nemese múmkin emes jaǵdaıda aýyrsynýdy jáne basqa da aýrýdyń belgilerin jeńildetýge, naýqas pen onyń otbasyna psıhologııalyq, áleýmettik jáne rýhanı qoldaý kórsetýge baǵyttalǵan kómek túri.
Qalalyq pallıatıvtik kómek ortalyǵy dırektorynyń orynbasary Aısa Omarovanyń aıtýynsha, aýrýhana alǵashqyda aýyr onkologııalyq naýqastarǵa kómek kórsetý úshin ashylǵan. Óıtkeni bul naýqastar kútim men arnaýly em-domdy qajet etti.
Odan keıingi jyldary ortalyqqa qaterli isik aýrýlary, dekompensatsııa satysyndaǵy baýyr tsırrozy, asqynýlary bar qant dıabeti, tynys alý jáne dekompensatsııa satysyndaǵy júrek-qan tamyrlary aýrýlary, ınsýltten keıingi zardaptary men aýyr jaraqattary bar naýqastar jatqyzyla bastaǵan.
Al 2019 jyldan bastap hospıske qalalyq meıirbıkelik aýrýhana qosyldy.
— Pallıatıvtik kómek ortalyǵynyń negizgi maqsaty — adamnyń ómiriniń qıyn kezeńinde qoldaý kórsetý, osy kezeńde naýqastyń ómir súrý sapasyn jaqsartý. Jyl saıyn pallıatıvtik kómek pen meıirbıkelik kútimge muqtaj naýqastardyń sany artyp keledi. Bul halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵynyń jáne egde jastaǵy adamdar sanynyń artýyna baılanysty. Jasy men sozylmaly aýrýlardyń bolýyna baılanysty olar syrtqy kútimdi qajet etedi, — deıdi maman.
Tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi sheńberinde naýqastarǵa kómek kórsetetin hospıs búgingi kúni ortalyq qalalyq klınıkalyq aýrýhananyń janyndaǵy (Baızaqov kóshesi, 295) qalalyq klınıkalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń ǵımaratynda ýaqytsha ornalasqan.
Ortalyq 180 tósek-orynǵa eseptelgen jáne onda 200-ge jýyq adam jumys isteıdi. Pallıatıvti kómek sheńberinde qalalyq onkologııalyq ortalyqta emdelmeıtin qaterli isik dıagnozy bar adamdarǵa medıtsınalyq-psıhologııalyq kómek kórsetý boıynsha hospıstiń kóshpeli mobıldi brıgadasy da bar.
Aısa Omarovanyń aıtýynsha, pallıatıvti kómek ortalyǵy aldaǵy ýaqytta jańa ǵımaratqa kóshedi. Megapolıste kómektiń osy túrin qajet etetin adamdardyń artýyna baılanysty zamanaýı pallıatıvtik kómek ortalyǵynyń qurylysy josparlanǵan.
Onda aýyr sanattaǵy naýqastar kómek alýy úshin barlyq jaǵdaı jasalmaq: eki oryndy palatalar, keń dálizder, beıimdelgen sanıtarlyq toraptar salynyp, qajetti medıtsınalyq qural-jabdyq alynady.
— Ortalyqqa naýqastar josparly túrde qalalyq emhanalar men kópsalaly statsıonarlardyń joldamasy boıynsha jatqyzylady. Olarǵa tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi sheńberinde qyzmet kórsetiledi. Hospıste aqyly kómek alýǵa da bolady. Naýqastardyń ortalyqta jatýynyń naqty belgilengen kúni joq, kómek alý ýaqyty — olardyń jaǵdaıyna baılanysty sheshiledi. Ortalyqta emdeletin adamdardyń as-aýqaty olardyń dıagnozyna baılanysty beriledi. Dıetolog meıirbıke dárigerdiń keńesi boıynsha kúndelikti árkimge jeke mázir ázirleıdi. Odan bólek em alýshylar týǵan-týystarymen belgilengen ýaqytta kezdese alady, — dedi Aısa Omarova.
Elimizde ashylǵan alǵashqy hospıste aıyqpas syrqatqa shaldyqqan azamattarǵa, traheostomııa (jasandy tynys alý joly) jasalǵan adamdarǵa, zár shyǵarý kateteri jáne basqa da arnaıy kómekti qajet etetin naýqastarǵa kútim jasalady.
Sonymen qatar medıtsına qyzmetkerleri ortalyqta em alyp jatqan jalǵyzbasty patsıentterdiń týystaryn izdeýmen aınalysady.
Olardyń joǵalǵan qujattaryn, sonyń ishinde jeke kýálikterin qalpyna keltirýge járdem beredi jáne hospısten shyǵarylǵannan keıin áleýmettik qyzmet ortalyqtaryna (qarttar úıleri) ornalastyrady.
Pallıatıvti kómek ortalyǵynda 25 jyldaı jumys istep kele jatqan maman — ishki aýdıt jáne patsıentti qoldaý qyzmetiniń basshysy Galına Kotovanyń aıtýynsha, ortalyqtaǵy kútimnen keıin jaǵdaıy jaqsaratyn naýqastar da joq emes.
— Qalalyq pallıatıvti kómek ortalyǵynda jumys isteý qıyn deı almaımyn, biraq ońaı da emes. Ásirese, moraldyq turǵyda. Árdaıym naýqastarǵa barynsha kómek kórsetip, ońalyp, táýir bolyp ketse dep tileımiz. Olar bizdiń ortalyqtan óz aıaǵymen úılerine qaıtsa deımiz. Biraq patsıenttiń aýyr jaǵdaıyna baılanysty bul múmkin bola bermeıdi. Degenmen bizde em alǵan adamdardyń jaǵdaıy jaqsarǵan kezder de bar. Olar ortalyqtan shyqqannan keıin ózge emhanalarda emin jalǵastyrady. Keı naýqastardy ambýlatorııalyq em alýǵa úıge jiberemiz. Jalpy ortalyqta em alǵan azamattardan jıi alǵys alamyz, týǵan-týystary rızashylyǵyn bildirip jatady, — deıdi Galına Kotova.
Eske salaıyq, buǵan deıin Qazaqstanda sozylmaly aýrýlary bar patsıentterge pallıatıvtik kómekke qoljetimdilik artatynyn jazǵanbyz.