Qazaqstanda pedıatrııalyq ýchaskeler kezeń-kezeńimen qalpyna keltiriledi
Bul týraly búgin QR DSÁDM-de balalarǵa ambýlatorlyq-emhanalyq deńgeıde medıtsınalyq kómekti uıymdastyrý men mekteptegi medıtsınalyq qyzmetti bilim berý júıesinen densaýlyq saqtaý júıesine berý máseleleri jóninde ótken otyrysta QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenova málimdedi, dep habarlaıdy vedomstvonyń baspasóz qyzmetinen.
Sharaǵa QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary, Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy men ıÝNISEF ókilderi, beınekonferentsııa baılanysy arqyly aımaqtyq ákimderdiń orynbasarlary, densaýlyq saqtaý men bilim berý basqarmalarynyń basshylary, medıtsınalyq JOO rektorlary, pedıatrııa salasyndaǵy jetekshi mamandar qatysty.
QR DSÁDM basshysy Alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómek deńgeıinde (ári qaraı - MSAK) balalarǵa medıtsınalyq kómek kórsetýdi jaqsartý boıynsha usynymdar jasaýǵa negizdelgen jumys toby 3 aıdyń ishinde densaýlyq saqtaý júıesindegi aǵymdaǵy jaǵdaıdy zerdeleý, ambýlatorlyq-emhanalyq deńgeıde medıtsınalyq kómek kórsetýdiń qoldanystaǵy úlgisin saralaý jáne MSAK ýchaskeleriniń qurylymy boıynsha birqatar jumys júrgizgenin habarlady.
«Qazirgi tańdaǵy kadr jetispeýshiligin nazarǵa ala otyryp, pedıatrııalyq ýchaskelerdi kezeń kezeńimen qalpyna keltirý jóninde sheshim qabyldandy», - dep málimdedi Tamara Dúısenova.
Otyrys qatysýshylaryna ambýlatorlyq-emhanalyq deńgeıde balalarǵa medıtsınalyq qyzmet kórsetýdiń jańa úlgisi týraly Densaýlyq saqtaýdy damytý respýblıkalyq ortalyǵy (ári qaraı - DSDRO) Bas dırektorynyń mindetin atqarýshy Rıza Boranbaeva habarlady.
«Pedıatrlyq ýchaskelerdi qalpyna keltirý eki kezeńde júzege asyrylmaq. Birinshi kezeńde (2017-2018 jj.) - MSAK-qa jalpy praktıka dárigerimen (ári qaraı - JPD) birlese otyryp jumys isteý maqsatynda pedıatr-konsýltanttardy engizý. Ekinshi kezeńde (2019-2024 jj.) - 0-5 jas aralyǵyndaǵy balalar úshin pedıatrlyq ýchaskeler ashý, kadrlardy daıyndaý aýqymyn keńeıtý men ıntern-pedıatrlarlardy daıyndaýdyń bilim berý baǵdarlamalaryn kúsheıtý esebinen ambýlatorlyq-emhanalyq qyzmettegi pedıatrlar sanyn arttyrý», - dedi ol.
Rıza Boranbaeva 0-5 jas aralyǵyndaǵy balalardyń densaýlyǵy osal bolyp keletindikten (barsha balalar sanynyń 50%-y), dál osy jas aralyǵyndaǵy balalarǵa qyzmet kórsetýdi engizýge sebep bolyp otyrǵanyn atap aıtty.
DSDRO basshysy 2017 jyldyń qyrkúıeginde QR Premer-mınıstriniń tapsyrmasymen elimizdegi medıtsınalyq JOO-da pedıatrııalyq fakýltetter qalpyna keltiriletinin málimdedi. Sonymen birge, atalǵan merzimnen bastap ýchaskelik pedıatrlar jańa bilim berý baǵdarlamalary boıynsha ınternatýrada daıyndalyp, ári qaraı MSAK deńgeıinde jumys isteý quqyna ıe bolady.
Talqylaý barysynda aımaqtardaǵy ákim orynbasarlary men densaýlyq saqtaý basqarmalarynyń basshylary pedıatrlyq ýchaskelerdi qalpyna keltirý úlgisin qoldap, ony engizýge daıyn ekenderin bildirdi.
Óz kezeginde Tamara Dúısenova jergilikti atqarý uıymdaryna qajetti kásibı daıyndyǵy bar jalpy praktıka dárigerlerin pedıatr-konsýltanttarǵa aýystyrý jóninde barlyq máselelerdi sheshýdi usyndy.
«JPD-dan aýysatyn pedıatrlar jalaqysynyń tómendemeýi týrasyndaǵy máseleni sheshý kerek. Medıtsınalyq qyzmetke aqy tóleý komıtetiniń málimeti boıynsha, búgingi tańda pedıatrlar jalaqysy jalpy praktıka dárigerlerinen tómen. Sizderge ústemaqy berý múmkindigin qarastyrý qajet», - dedi ol.
Mekteptegi medıtsınalyq qyzmetti bilim berý júıesinen densaýlyq saqtaý júıesine berý protsesi jóninde QR DSÁDM Medıtsınalyq kómekti uıymdastyrý departamentiniń dırektory Ajar Tóleýǵalıeva habarlady.
«Mekteptegi medıtsınalyq qyzmetti bilim berý júıesinen densaýlyq saqtaý júıesine berý qajettiligi keıingi kezdegi jasóspirimder densaýlyǵynyń nasharlaýynan týyndap otyr. Profılaktıkalyq tekserýler barysynda alǵashqy ret anyqtalǵan aýrýlar qurylymynyń 1-ornynda - ishek-qaryn joldary aýrýlary (24,5%), 2-orynda - kóz aýrýlary (16,2%), 3-orynda tynys alý men qantúzý músheleriniń (13,9% ı 13,8%) aýrýlary oryn alyp otyr», - dep málimdedi ol.
«Keıbir zańnamalyq aktilerge densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik-eńbek salasy máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» QR Zańyn júzege asyrý aıasynda aǵymdaǵy jyldyń qańtarynda mektepterdegi medıtsınalyq qyzmetkerler emhanalardyń shtattyq sanyna, medıtsınalyq pýnktter - qurylymdyq bólimsheler qataryna engizildi. Qazirgi tańda medıtsınalyq kadrlardyń daıyndyq deńgeıi, olardy sertıfıkattaý baǵalanyp, bilim alý kestesi jasalýda. Bilim berý uıymdarynda oqýshylarǵa medıtsınalyq kómek kórsetý, shtat normatıvteri men medıtsınalyq pýnktterdi jabdyqtaý tártipteri ázirlendi. Medıtsınalyq pýnktter men emhanalardyń ýchaskelik bólimsheleriniń (pedıatrlar, beıindi mamandar) ózara tyǵyz jumysy uıymdastyrylýda. Medıtsınalyq pýnktter tehnıka jáne kompıýterlermen qosymsha jabdyqtalyp, oqýshylardyń biryńǵaı regıstri jasalýda.
«Ári qaraı jalpy bilim beretin mektepterde densaýlyq saqtaıtyn tehnologııalar, onyń ishinde: músin men kórýdiń buzylýyn aldyn alý sharalary; qosymsha dárýmendeý; fızıoterapııalyq protsedýralar kesheni; fızıoterapııalyq protsedýralar; dene shynyqtyrý mınýttary; músin men kózge arnalǵan, tynys alý joldarynyń gımnastıkasyn jasaý; oqýshylardyń durys tamaqtanýy men aýrýlardyń aldyn alý sharalary boıynsha muǵalimder jáne ata-analarmen túsindirý jumystaryn júrgizý sharalaryn engizý josparlanyp otyr», - dedi Ajar Tóleýǵalıeva.
Mekteptegi medıtsınany damytý profılaktıkalyq jumysty kúsheıtýge; jasóspirimderdi psıhıkalyq jáne emotsıonaldyq birqalyptylyq mashyqtaryna úıretýge; minez-qulyq qaýip-qateriniń faktorlaryn azaıtýǵa; balalardy mezgildik jáne josparlyq ımmýndaýmen qamtamasyz etýge; oqýshylardyń sozylmaly aýrýlary bar 15%-ynyń densaýlyǵyn jaqsartýǵa; oqýshylardyń 30%-nyń kórý deńgeıin arttyrýǵa; balalardyń 60% tirek-qımyl apparatynyń jaǵdaıyn jaqsartýǵa; JRVI uzaqtyǵy men qaıtalaný kórsetkishin 50%-ǵa tómendetýge múmkindik beredi.