«Qazaqstanda otqa janbaıtyn úıler paıda bolady» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, Mańǵystaý oblysynyń Quryq kenti aýmaǵynan otandyq verfte qurastyrylǵan tuńǵysh burǵylaý qondyrǵysy sýǵa jiberildi. Ózdiginen kóteriletin «Sátti» qondyrǵysy Kaspıı teńiziniń Qazaqstanǵa tıesili aımaǵynda jumys istemek. Aımaqtaǵy keme jasaıtyn eki kompanııa arasynda 2012 jyly qol qoıylǵan kelisimshart negizinde qurastyrylǵan tehnıka barlaýmen ári burǵylaýmen aınalysady jáne elimizdiń teńiz aımaǵyna arnalyp jasalǵanmen, qazaqstandyq kompanııalar bolashaqta Iran, Túrkimenstan shekarasyna shyǵarýǵa, ıaǵnı tapsyrys qabyldaýǵa nıetti. Eni - 72, bıiktigi 64 metrlik qondyrǵynyń 119 metrlik úshburyshty tireýleri bar. Teńizdiń 5-80 metrlik taıaz ári óte tereń tustarynda 6 myń metr tereńdikke deıin burǵylaý júrgize alatyn, quny 270 mln. dollardy quraıtyn qondyrǵy amerıkalyq tehnologııa boıynsha eki verfte - alǵashynda «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵy aýmaǵynda ornalasqan burynǵy «Keppel» zaýytynda jınalyp, sońynan Quryq eldi mekenindegi Ersaı verfinde úsh jylda qurastyryldy. Bul maqala «Otandyq tuńǵysh teńiz burǵylaý qondyrǵysy» degen taqyryppen berilgen.
Bas basylymda «Sý tasyp, seń kóshken» atty maqala jarııalandy. Shyǵys óńirinde tótenshe jaǵdaıdyń aldyn alý jumystary qarqyndy júrgizilýde. Elimizdiń birqatar óńirlerinde kóktemgi sý tasqyny oryn alyp jatqanda, Reseıdegi Sibir ormandarynyń otqa oranýy - qaı kezde de beıqam bolmaýdy, tótenshe jaǵdaıdyń tas-túıin daıyndyqty talap etetinin taǵy bir eske saldy. Kórshiles eldiń aqparat quraldarynyń málimetinshe, ormandy sharpyǵan qyzyl jalyn irgeles memleketterge de taraýy múmkin. «Osy oraıda, Tótenshe jaǵdaılar komıtetiniń Shyǵys Qazaqstan oblysy boıynsha departamentiniń basshysy Rýslan Nurbatshanovqa habarlasyp, tilsiz jaýdyń yqtımal qaýpi jóninde suraǵan edik. Departament basshysy ázirge óńir turǵyndary úshin órt qaýpiniń alys ekenin, qazirgi kezde barlyq kúsh tasqynǵa tosqyn qoıýǵa jumyldyrylyp jatqanyn jetkizdi»,-dep jazady maqala avtory.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Qazaqstanda órtti azaıtýǵa bolady. Bul úshin jańa ınnovatsııalyq qurylys materıaldary qoldanylýy tıis. Búginde álemde qyzyl jalyn joıa almaıtyn zamanaýı materıaldar oılap tabylǵan eken. Elimizde olardyń birazy elordadaǵy EKSPO - 2017 jahandyq kórmesi qurylysynda synalyp kórmek. Osy jerden búkil elimizge tájirıbe bolyp taraıdy degen úmit bar.
Álemdegi damyǵan elder óz elderiniń ozyq ǵylymı-tehnıkalyq jańalyqtaryn Qazaq eliniń bas qalasyndaǵy kórme aıasynda pash etýge endigi kirisip ketipti. Árıne, ázirge olar respýblıkamyzǵa jahandyq kórme keshenin turǵyzýda kerek bolatyn ınnovatsııalyq sheshimderin usynýda. Olardy baǵamdap, qaı úzdigin bilý úshin keshe Astanada «EKSPO - 2017 - zamanaýı qurylysqa baǵdar» atty eki kúndik halyqaralyq konferentsııa óz jumysyn bastady. Bul jaıynda «Qazaqstanda otqa janbaıtyn úıler paıda bolady» degen maqaladan oqı alasyzdar.
Osy basylymda «Baǵdarlamadaǵy basty ózgeris - shet tiline qatysty» atty maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Memlekettik hatshy Gúlshara Ábdiqalyqova Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵyna at basyn buryp, «Bolashaq» baǵdarlamasymen tanysty. Memhatshy áýeli ortalyqty aralap kórdi, sodan keıin baǵdarlamany júzege asyrýshy ujymmen áńgime-dúken qurdy. Baǵdarlama sheńberinde shetelde oqyp, elge oralǵan túlekterdiń qaıda, qalaı jumys istep júrgeni týraly monıtorıng jasaýdyń mańyzyna toqtaldy.
«Bolashaq» halyqaralyq baǵdarlamasy boıynsha jalpy 7900-den astam túlegimiz bar. Búgingi tańda úsh myńǵa jýyq stýdent bilim alyp jatyr. Qazirgi tańdaǵy basty máselelerdiń biri - osy baǵdarlamanyń oryndalý barysyna, elge oralǵan túlekterdiń qalaı jumys istep jatqanyna monıtorıng jasaý. Ekinshi, 2016 - 2020 jyldar aralyǵynda osy baǵdarlamany tolyqtyryp, jańa sapaly deńgeıge kóterýimiz kerek. Sebebi qazirgi zaman talaby joǵary. Elimizde «Qazaqstan-2050» strategııasy, «Nurly jol» baǵdarlamasy qabyldandy. Sondyqtan osy baǵytta jumys istep, jańa usynystar engizýimiz qajet», dedi Memlekettik hatshy.
Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵynyń dırektory Ǵanı Nyǵymetov Memlekettik hatshy Gúlshara Ábdiqalyqova, Bilim jáne ǵylym mınıstri Aslan Sárinjipov jáne ujym qyzmetkerleri aldynda «Bolashaq» baǵdarlamasynyń iske asyrylý barysymen tanystyryp, 2016 - 2020 jyldarǵa arnalǵan stıpendııany damytý josparyn ázirleý jóninde baıandama jasady. Onyń aıtýynsha, búginge deıin «Bolashaq» baǵdarlamasy aıasynda bilim alǵan 8 myńǵa jýyq stýdenttiń 3 myńy ınjener-tehnolog, 600-ge jýyǵy dáriger, 1500-den astamy muǵalim bolyp elge oralǵan. Sondaı-aq baǵdarlama aıasynda 81 PhD doktory daıarlanǵan.
***
«Ekspress-K» gazetinde «Evro zarýbılsıa s rýblem» degen maqala jarııalandy. ranking.kz portaly sarapshylarynyń esepteýlerine qaraǵanda, bıylǵy jyldyń alǵashqy eki aıynda aqsha aıyrbastaý oryndary eýrony azdaý satqan eken. Satylym jaǵynan reseılik rýbldiń ózi eýrodan asyp túsken. Belgili bolǵandaı, alty aı boıy eýropalyq valıýtanyń rýblge qaraǵanda suranysy tómendeý bolyp keledi.
