Qazaqstanda ónimder quramyndaǵy transmaılar qadaǵalana bastady
Talaptar mynadaı maı ónimderine qatysty: margarınder, spredter, qorytylǵan qospalar, aspazdyq maılar jáne sút maıyn almastyrǵyshtar.
Endi margarınder, ósimdik maıy, sary maı jáne ósimdik-maı spredteriniń, qorytylǵan ósimdik-sary maı jáne ósimdik-maı, arnaıy maqsattaǵy maılar, onyń ishinde aspazdyq, kondıterlik, nan pisirý, sút maıyn almastyrǵyshtar jáne quramynda transmaılar bar basqa da ónimderdiń tutynýshy qaptamasynda quramyndaǵy qanyqqan maı qyshqyldary óniminiń maı fazasynda bolýy jáne maı qyshqyldary transızomerleriniń bolýy týraly qosymsha aqparatty qamtýy tıis (ónimdegi maı quramynyń paıyzymen).
«Maı ónimine arnalǵan tehnıkalyq reglament» talaptaryna sáıkes, ol tamaq ónimindegi maıdyń jalpy quramynan 2%-dan aspaýy tıis.
2018 jyldyń 1 qańtaryna deıin daıyndalǵan, quramynda 2,0 paıyzdan astam maı qyshqyldarynyń transızomerleri bar ónim jaramdylyq merzimi ishinde tutynýshylyq naryqta aınalymda bola alady.
Maı qyshqyldary transızomerleriniń quramyn tek zerthanalyq ádistermen ǵana anyqtaýǵa bolady, olardy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý komıtetiniń jáne Qazaq taǵamtaný akademııasynyń zerthanalyq ortalyqtary júrgizedi.
2018 jyldyń 1 qańtarynan keıin daıyndalǵan, tańbalaýynda maı qyshqyldary transızomerleriniń quramy týraly aqparat joq nemese olardyń úlesi belgilengen normatıvten (2 paıyzdan) asatyn ónimdi satyp alǵan jaǵdaıda tutynýshy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý komıtetiniń aýmaqtyq organyna júgine alady.
Tehnıkalyq reglamentter talaptaryn buzǵany, onyń ishinde sáıkes kelmeıtin ónimdi shyǵarǵany úshin kásipkerlik sýbektilerine 40-tan 200-ge deıin aılyq eseptik kórsetkish aıyppul salý kózdelgen.
Transmaılar qaıta óńdelgen tamaq ónimderinde, margarınder jáne býterbrod qospalary, qýyrylǵan taǵam, fastfýd jáne pisirilgen nanda, pıtstsalar, chıpsiler, pechene, frı kartoby, taýyq eti nagetsi jáne basqa da ónimde bolady. Olar maılardy ónerkásiptik qaıta óńdegen kezde - suıyq maılar qatty kúıge aýysatyn ishinara gıdrogenızatsııalaý protsesinde túziledi.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy transmaılardy tutyný júrek-qan tamyry aýrýlaryna, abdomınaldy semizdikke, dıabetke, Altsgeımer aýrýyna, ókpe obyryna, reprodýktıvtik fýnktsııalardyń buzylýyna, ót-tas aýrýlaryna alyp keletinin eskertedi jáne tamaq ónimderinen transmaılardy alyp tastaýdy jáne olardy balama maı kózderine almastyrýdy talap etedi.
Kóptegen elderde transmaılardy paıdalanýǵa tyıym salynǵan, onyń ishinde Shveıtsarııa, Avstrııa, Islandııa, Vengrııa, Norvegııa, Shvetsııa, Danııada ónerkásiptik transmaılar quramynyń joǵarǵy shegin 100 g maıǵa 2 g, ıaǵnı jıyntyq maıdyń 2%-y deńgeıinde belgilengen.
Osyndaı shek endi Qazaqstanda, sonymen birge Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqqa múshe memleketterde de belgilendi.