Qazaqstanda halyq densaýlyǵynyń negizgi kórsetkishteri jaqsartyldy
«2015 jyly QR densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2011-2015 jyldarǵa arnalǵan «Salamatty Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrý aıaqtaldy. Onyń negizgi jetistikteri: qazaqstandyqtardyń kútiletin ómir súrý uzaqtyǵy 2010 jylmen salystyrǵanda 3,6 esege ósip, 2015 jyldyń qorytyndysy boıynsha 71,8 jasty qurady (2010 jyly - 68,41), halyqtyń negizgi densaýlyq jaǵaıynyń kórsetkishteri artty, ana men sábı ólimderiniń kórsetkishi 1,8 esege tómendetilip, jalpy ólim kórsetkishi 16,2%-ǵa azaıdy. Qaterli isik aýrýlarynan bolatyn ólim-jitim 15,4%-ǵa, týberkýlezden - 2,8 esege tómendedi», - dep habarlady Alekseı Tsoı.
2010 jyldan bastap Densaýlyq saqtaýdyń biryńǵaı ulttyq júıesiniń aıasynda «statsıonardy erkin tańdaý» qaǵıdasy júzege asyryldy, medıtsınalyq qyzmettiń sapasyna oń áser etetin tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemin (ári qaraı - TMKK) usynýshylar arasynda básekelestik damı tústi. 2015 jyldyń nátıjesi boıynsha TMKK-ny derbes usynýshylarynyń úlesi shamamen 30%-ǵa jetti, 2010 jylǵa deıin múlde bolmaǵan.
«Turaqty qarjylandyrý men tólem júıesiniń jańa ádisteri elimizdegi halyqaralyq deńgeıde engiziletin joǵary ári biregeı tehnologııalardyń damý tetigin qalyptastyrdy. Jyl saıyn respýblıkada 75 myńnan astam kardıohırýrgııalyq otalar jasalady. Asqyný saldary ólim-jitim men múgedektikke ákeletin mıynyń qanaınalymy jiti buzylǵan aýrýlarǵa joǵarǵy sanatty kómek kórsetiletin 40 ınsýlt ortalyǵy ashyldy. Joǵarǵy tehnologııalardy engizý - júrek- qantamyrlar aýrýlarynan bolatyn asqynýlar men ólim-jitim kórsetkishin aıtarlyqtaı azaıtty. Nátıjesinde qan aınalymy júıesi aýrýlarynan bolatyn ólim-jitim sońǵy 5 jylda 2 esege azaıdy. Aǵzalar men tinderdi transplanttaý belsendi túrde damyp keledi. Sońǵy 5 jylda júrek, ókpe, baýyr, uıqy bezin aýystyrý boıynsha 700-den astam ota jasaldy», - dep atap aıtty Alekseı Tsoı.
QR DSÁDM qaterli isik aýrýlarymen kúres boıynsha úlken jumys atqarýda. Qaterli isik aýrýlaryn erte kezeńde anyqtaý úshin skrınıngti engizýmen birge, qajettilikke saı hımııalyq preparattarmen qamtamasyz etýge qomaqty qarjy bólindi. Onkologııalyq aýrýhanalardyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy kúsheıtildi, qymbat qural-jabdyqtar satyp alyndy. Radıatsııalyq onkologııanyń 5 joǵarǵy tehnologııaly ortalyǵy quryldy. Astanada sheteldik áriptestermen birlese otyryp, zamanaýı talaptarǵa saı, syrqattanǵan adamdarǵa tegin joǵarǵy bilikti kómek kórsetiletin Ulttyq ǵylymı onkolgııalyq ortalyqty qurý josparlanyp otyr.
«Sapaly medıtsınalyq kómek degenimiz - birinshi kezekte medıtsınalyq kadrlardyń joǵarǵy biliktiligi degen uǵymdy bildiredi. Sondyqtan medıtsınalyq qyzmetkerlerdiń bilimin úzdiksiz kásibı jetildirý júıesi jańǵyrtylýda. 2015 jyly respýblıkalyq bıýdjet esebinen 14 myńnan astam maman, onyń ishinde 90 adam shetelde oqytyldy», - dep habarlady Alekseı Tsoı.
Sondaı-aq, Vıtse-mınıstr QR DSÁDM kásibı birlestiktermen birlese otyryp medıtsınalyq kómek standarttaryn jetildirý boıynsha jumystar júrgizýde. Sapany basqarý tetikteriniń biri bolyp tabylatyn akkredıtteý júıesi qazirgi tańda kepildik berilgen kómek kólemi boıynsha memlekettik tapsyrysty alý barysynda basym mánge ıe. Búginde ulttyq akkredıtteý standarttary halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keledi. Atap aıtý kerek, Ulttyq medıtsınalyq holdıngtiń birneshe emhanasy halyqaralyq akkredıtteý kýáligin aldy. Bul medıtsınalyq týrızmdi damytýǵa, bizdiń aldyńǵy qatarly emhanalarymyzda shetel azamattaryn emdeýge yqpal etedi.
Dárilik zattardyń qoljetimdiligi qamtamasyz etildi - 2012 jyldan bastap aýrýlardyń jeke sanattary 48 aýrýdyń túri men 400-den astam dárilik zattardyń ataýymen tegin qamsyzdandyrylyp keledi.
«100 mektep jáne 100 aýrýhana» jobasynyń aıasynda 99 densaýlyq nysany salyndy. «350 dárigerlik ambýlatorııa, feldsher-akýsherlik pýnktter men emhanalar qurylysy» jobasynyń aıasynda 5 jyldyń ishinde 310 densaýlyq saqtaý nysany salyndy. 2016 jyly 40 nysan salý josparlanyp otyr, búginde onyń 5 nysanyn salý aıaqtaldy.
Halyqaralyq sarapshylardyń qatysýymen daıyndalǵan 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan QR densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy «Salamatty Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasynyń logıkalyq jalǵasy bolyp tabylady. Ol atalǵan saladaǵy jetistikterdi damytý men bekitýge baǵyttalyp, ulttyq densaýlyq saqtaý júıesin 2050 jylǵa deıin josparly túrde damytýǵa negiz bolady.
Sonymen qatar, Memleket basshysy aıqyndaǵan bes ınstıtýtsıonaldy reformany júzege asyrýǵa baǵyttalǵan «100 naqty qadam» Ult jospary densaýlyq saqtaý salasyndaǵy keshendi sharalardy qarastyrady. Bul - jeke sektordaǵy medıtsınany damytý, korporatıvti basqarýdy engizý, mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrýdy engizý, Medıtsınalyq qyzmetterdiń sapasy boıynsha biriktirilgen komıssııany qurý.
EYDU elderi tájirıbesiniń negizinde qoǵamdyq densaýlyq saqtaý qyzmeti qurylady. Ol sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qyzmetti, salaýatty ómir salty jáne durys tamaqtaný qyzmetterin biriktiretin bolady.
«Alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómekti basym túrde qamtamasyz etý, onyń profılaktıkalyq baǵytyn kúsheıtý ári qaraı jalǵastyrylady. Statsıonar deńgeıinde medıtsınalyq kómek kórsetý aımaqtandyrý qaǵıdasy boıynsha júzege asyrylady - bul medıtsınalyq kómek kórsetýdiń biriktirilgen úlgisi. Munda negizgi áleýmettik mańyzy bar, juqpaly emes aýrýlar men eldiń demografııalyq ahýalyna aıtarlyqtaı áseri bar aýrýlar: mıokardtyń jiti ınfarkti, mıdaǵy qan aınalymynyń aýyr aýytqýlary (ınsýlt), qaterli isik aýrýlary, synyqtar, júktilik jáne balalyqqa basymdyq berilgen», - dep málimdedi Alekseı Tsoı.
Otandyq medıtsınalyq JOO-daǵy kadrlardy daıyndaý sapasyn arttyrý maqsatynda álemdegi 500 úzdik ýnıversıtetter qataryna kiretin strategııalyq áriptesterdi shaqyrý boıynsha jumystar júrgizilýde. Olar: AQSh, Ulybrıtanııa, Germanııa, Ońtústik Koreıa, Fınlıandııa jáne t.b. elderdegi medıtsınalyq mektepter. Sondaı-aq, aǵymdaǵy jylǵy qyrkúıek aıynan bastap 6 medıtsınalyq kolledjde meıirbıkelerdi daıyndaýdyń fındik úlgisi engiziletin bolady.
Dárilik qamsyzdandyrýdy jetildirý maqsatynda ótken jyly sheteldiń sarapshylarmen birlese otyryp Ulttyq dárilik formýlıar ázirlenip, engizildi. Oǵan respýblıkada tirkelip, barlyq klınıkalyq tıimdiligi dáleldengen jáne árbir dáriniń shektik baǵasy kórsetilgen dárilik zattar kiredi. Kepildik berilgen tegin medıtsınalyq kómek aıasynda satyp alynatyn dárilik zattardyń tizimi jańartylyp, referenttik baǵa qurýdy engizýdiń birinshi kezeńi qamtyldy. Otandyq dári-dármekterdi óndirýdi tıisti farmatsevtıkalyq praktıka standarttaryna (GXP) ótkizý boıynsha jumys atqarylýda. Bul 2018 jyldan bastap mindetti bolmaq.
Brıfıng sońynda Alekseı Tsoı QR DSÁDM jáne elimizdiń barsha medıtsınalyq sala ókilderi medıtsınalyq qyzmet kórsetý sapasyn arttyrý men azamattardyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa bar kúsh-jigerlerin salatynyn atap aıtty.