Qazaqstan joldaryn jóndeýge kómir paıdalanylady

AQTÓBE. QazAqparat - Qazaqstannyń avtojoldaryn jóndeýge qarapaıym kómir paıdalanylýy múmkin. Qazaqstan jol ǵylymı-zertteý ınstıtýty jańa ǵylymı jańalyqty tanystyrýǵa daıyndalyp jatyr, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Aqtóbede «Jol salasyndaǵy ınnovatsııalyq tehnologııalardy qoldaný» taqyrybynda semınar ótti. Semınarǵa elimizdiń alty oblysynan birneshe memlekettik qyzmetker men merdiger kompanııa ókilderi qatysty. Avtojoldy salý jáne jóndeý kezindegi qoldanylatyn materıaldar, kúkirt asfaltbeton, rezeńke asfaltbeton sekildi qospalar týraly aıtyldy. Qazaqstan úshin kómirden jasalǵan qospamen jol jóndeý úlken jańalyq bolmaq. Jańa jetistik qarasha aıynda tanystyrylady. 

«Nanotehnologııany paıdalanyp, kómir men bıtýmdy aralastyramyz, jol jóndeımiz. Kómir ıneniń jasýyndaı bólshekke bólingen kezde jabysqysh bolady. Bul - Qazaqstan ǵalymdary ashqan jańalyq. Álemdik tájirıbede bolǵan, biraq úlken nátıje ala almady. Sebebi, nanotehnologııany paıdalanǵanda jetistikke jete almady, ǵalymdar túsindirmedi. Biz aıtarlyqtaı nátıjege qol jetkizdik. Patent alyp, ǵylymı jańalyq retinde jarııalaımyz. Bul tehnologııany akademık Aısultan Qalybaev ómirge ákeldi. Ótken jyly kelip, bıtýmǵa salyp, tájirıbeden ótkizýge keńes berdi. Biz Qaraǵandynyń kómirin paıdalanamyz»,- dedi «Qazaqstan jol ǵylymı-zertteý ınstıtýty» AQ prezıdenti Baǵdat Teltaev. 

Sonymen qatar, eski asfalt jabyndysyn qaryp alyp, qospamen qaıta tóseý tehnologııasy qoldanysqa endi.

«Qazaqstan jol ǵylymı-zertteý ınstıtýtymen birge Aqtóbe-Bolgarka-Shubarqudyq jolyn salyp jatyrmyz. Úsh ýchaskege bólip, Kaspıı bıtýmyn paıdalandyq. Ári Qytaı, Reseı, Qazaqstan polımeri qosyldy. Endi qystyń aıazy men kóktemniń jańbyryna tózimdiligi tekseriledi. Tájirıbe qorytyndysy 2019 jyly belgili bolady»,- deıdi oblystyq jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynyń basshysy Aıazbaı Osmanǵalıev.

Aıta keteıik, elimiz boıynsha Astana-Býrabaı tasjolyna tsementbeton ádisi qoldanyldy. Bul ádis «Batys Qytaı - Batys Eýropa» halyqaralyq dálizin salý kezinde de paıdalanyldy. Jalpy, sońǵy 10 jylda jol salý jumystarynda 30-dan astam jańa tehnologııa kádege jaratyldy.

Elimizde respýblıkalyq mańyzy bar 24 myń shaqyrym jol bar. Onyń 80-85 paıyzy jaqsy saqtalǵan. 

«Qazaqstan bıtýmǵa táýeldi emes. Jylyna 700-800 tonna bıtým qoldanylady. Bárin ınstıtýt óz baqylaýyna alǵan. Bıtým nashar bolsa, jol qurylysyna paıdalanbaımyz. Tek bıtýmdy tasymaldaý men saqtaý tehnologııasy saqtalmaı, jol qurylysy synǵa iligedi»,- dedi Baǵdat Teltaev.