Qazaqstan onkonaýqastarǵa Ortalyq Azııada alǵashqy bolyp proton terapııasyn júrgizedi
Kelesi jyly Astanada zamanaýı joǵary tehnologııalyq qurylǵylarmen jabdyqtalǵan jańa Ulttyq ǵylymı onkologııa ortalyǵy (UǴOO) ashylady. Premer-Mınıstr Álıhan Smaıylov qurylys barysymen tanysty, dep habarlaıdy Kazinform.
Úkimet basshysynyń baspasóz qyzmetinen málim etkendeı, jańa ortalyq – bıýdjettik ınvestıtsııalyq joba. Ony júzege asyrý úshin Shveıtsarııanyń jáne AQSh-tyń halyqaralyq jetekshi kompanııalary tartylǵan. Búginde qurylys jumystary 90% oryndaldy. Atap aıtqanda, sáýlelik jáne ıadrolyq medıtsına ortalyqtary, protondyq terapııa ortalyǵy, ákimshilik jáne tehnıkalyq bloktary bar 210 tósek-oryndyq emdeý-dıagnostıkalyq korpýs salyndy.
Sonymen qatar sý, jylý jáne elektrmen qamtamasyz etý qalalyq ınjenerlik jelilerge qosylyp, kabınetter men palatalardy árleý jumystary aıaqtaldy. Qazirgi ýaqytta medıtsınalyq jabdyqtardy jetkizý, iske qosý-jóndeý jáne synaqtan ótkizý jumystary júrgizilip jatyr.
Ulttyq ǵylymı onkologııa ortalyǵynyń basshysy, onkolog Sanjar Shalekenovtiń aıtýynsha, jylyna 6 myń naýqasqa qyzmet kórsetetin jańa emdeý mekemesinde radıonýklıdti dıagnostıka, radıofarmatsevtıkalyq preparattar shyǵarý jáne radıonýklıdtik terapııa júrgizý josparlanǵan.
«Bizde radıo-sáýlelik emdeý qarastyrylǵan. Ol bes apparatpen usynylǵan: bireýi kontaktili sáýlelik terapııaǵa, ekinshisi kontaktisiz emdeýge arnalǵan. Bul – Edge, Turbine jáne Ethos sııaqty qurylǵylar. Olardyń keıbireýleri Qazaqstanda alǵash ret tanystyrylyp otyr», — dedi ol.
Bul rette mekemede postkeńestik keńistiktegi alǵashqy proton ortalyǵy jumys isteı bastaıdy. Ortalyqta jylyna 800-1000 naýqas em alady.
«Bizde onkogematologııa ortalyǵy da qarastyrylǵan. Munda súıek kemigin transplanttaýǵa arnalǵan 15 tósek-oryn bar. Bul – barynsha sterıldi, taza bólmeler, onda jylyna 180-den 200-ge deıin transplantatsııa jasaý josparlanǵan. Osylaısha, biz respýblıka boıynsha muqtaj naýqastardyń úshten bir bóligin qamtýǵa múmkindik alamyz», — dedi Sanjar Shalekenov.
Ol UǴOO-nyń ekinshi blogy ǵylymı-bilim berý ortalyǵy bolatynyn aıtty. Sonymen qatar munda 140 tósek-oryndyq aýrýhana, úsh operatsııalyq bólme jáne úlken dıagnostıkalyq emhana ornalasady.
Jańa medıtsınalyq ortalyqty aralaý barysynda Premer-Mınıstr elimizde jyl saıyn 37 myńnan astam qaterli isik aýrýy tirkelip, 13 myńnan astam adam qaıtys bolatynyn atap ótti.
«Jaǵdaıdy jaqsartý úshin biz Astanada Ulttyq ǵylymı onkologııa ortalyǵyn quryp jatyrmyz. Bul – kúrdeli nysan. Onyń halyqaralyq standarttarǵa saı bolýy úshin qurylysqa tıisti tájirıbesi bar halyqaralyq kompanııa tartyldy», — dedi Álıhan Smaıylov.
Úkimet basshysy densaýlyq saqtaý mınıstrligine bas merdigermen birlesip, 2024 jyldyń 1 tamyzyna deıin protondy terapııa ortalyǵyn iske qosa otyryp, nysandy paıdalanýǵa berýdi tapsyrdy.
UǴOO basshysynyń emdeý isi jónindegi orynbasary, hırýrg-onkolog Ádilbek Muqajanov arnaıy apparat–tsıklotronmen jabdyqtalǵan protondy terapııa ortalyǵy týraly tolyǵyraq aıtyp berdi.
«Bul Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy proton terapııasy júrgiziletin jalǵyz ortalyq bolady. Álemde mundaı ortalyqtardyń sany 100-den aspaıdy, olardyń biri – bizde», — dedi ol.
Onyń aıtýynsha, tsıklotron proton sáýlelerin shyǵaryp, emdik eki tolqyndy jetkizedi, sonyń arqasynda eki naýqasty bir ýaqytta sáýlemen emdeýge bolady.
«Bul protondy terapııanyń ereksheligi fotondy syzyqtyq údetkishterden aıyrmashylyǵy, munda sáýlelený neǵurlym maqsatty jáne jumsaq bolady. Bul ásirese balalar men álsiregen naýqastar úshin óte mańyzdy. ıAǵnı, munda sáýleniń mınımaldy áseri men qorshaǵan tinderdiń eń az zaqymdanýy qarastyrylǵan. Bul rette qaıtalama sáýlelik isikterdiń damý yqtımaldyǵy barynsha azaıady», — dep atap ótti Ádilbek Muqajanov.
Esterińizge sala keteıik, bıylǵy qazan aıynyń basynda Álıhan Smaıylov Úkimettiń 2023-2027 jyldarǵa arnalǵan onkologııalyq aýrýlarmen kúres jónindegi keshendi jospardy bekitý týraly qaýlysyna qol qoıǵan bolatyn.
Qujat Memleket basshysynyń tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda ázirlenip, QR onkologııalyq qyzmetin keshendi jańǵyrtýǵa baǵyttalǵan. Bul joǵary tıimdi erte dıagnostıkany engizýdi, mamandandyrylǵan emdeý men ońaltýdy damytýdy, sondaı-aq kadrlyq áleýet pen ǵylymdy nyǵaıtýdy kózdeıdi.
Ár óńirde sońǵy úlgidegi qondyrǵylardy ornatý arqyly naýqastar álemdik standart deńgeıinde zamanaýı sáýlelik em alý múmkindigine ıe bolady dep kútilýde. Bul rette qajetti dári-dármekterge qoljetimdilik qamtamasyz etiledi.