Qazaqstan men Túrikmenstan prezıdentteri BAQ ókilderi úshin birlesken brıfıng ótkizdi
ASTANA. KAZINFORM - Qasym-Jomart Toqaev pen Serdar Berdimuhamedov kelissózder qorytyndysy boıynsha buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi aldynda birlesken málimdeme jasady, dep habarlaıdy Aqordanyń baspasóz qyzmeti.
Memleket basshysy Túrikmenstanǵa resmı sapary barysynda qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtar men qabyldanǵan ekijaqty qujattar jóninde pikir bildirdi. Olardyń arasynda Dostyqty nyǵaıtý jáne kópjaqty strategııalyq seriktestikti tereńdetý týraly deklaratsııa aıryqsha mańyzǵa ıe.
– Bul qujatta biz baýyrlas halyqtardy jaqyndastyrýǵa, qazaq-túrikmen qatynastaryn múldem jańa deńgeıge kóterýge eki taraptyń da nıetti ekenin taǵy bir márte rastadyq. Sonymen qatar 2027 jylǵa deıingi tıisti Keshendi jospar qabyldandy. Aldaǵy ýaqytta týysqan qos halyqtyń ıgiligi úshin aıtýly sharalardy kóbirek ótkizýge ýaǵdalastyq. Kezdesýde ekijaqty saýda-sattyq máselesine aıryqsha mán berildi. Birlesken kúsh-jigerdiń arqasynda ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha ózara taýar aınalymy 28 paıyzǵa artyp, jarty mıllıard dollardan asty. Bıyl da oń dınamıka baıqalady. Biz taýarlar nomenklatýrasyn keńeıtý jáne saýda-sattyqty odan ári órkendetý úshin qolaıly jaǵdaı jasaý múmkindikterin qarastyrý jóninde kelistik. Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy ónimderin, eń aldymen, bıdaı jetkizý kólemin ulǵaıtýǵa bolady. Elimizge eksportty arttyrýǵa jáne bizdiń naryqta uzaq merzimge turaqtap qalýǵa túrikmen bıznesiniń de áleýeti jetedi. Ekijaqty taýar aınalymyn taıaý keleshekte bir mıllıard dollarǵa deıin jetkizýge bolady dep sanaımyz. Qazaqstan tarapy saýda-ekonomıkalyq múmkindikterimizdi tolyq paıdalaný úshin óńiraralyq yqpaldastyqty birlese nyǵaıtýdy usyndy. Búgin osy formattaǵy ózara tıimdi seriktestiktiń bastamasy retinde Mańǵystaý oblysy ákimdigi men Balqan ýálaıatynyń ákimshiligi arasynda yntymaqtastyq josparyna qol qoıyldy,– dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń aıtýynsha, taraptar ekonomıkanyń basty sektorlarynda birlesken kásiporyndar qurý perspektıvasyn zerdeleý jóninde ýaǵdalasqan.
– Energetıka salasyndaǵy yqpaldastyqty keńeıtý basym mindet retinde belgilendi. Sońǵy jyldary bul baǵytta aıtarlyqtaı ilgerileý bar. Qazaqstan Túrikmenstannyń gaz-kondensat ken oryndaryn ıgerý, sondaı-aq qubyr ınfraqurylymyn keńeıtý jobalaryna belsendi qatysýǵa nıetti. Búgin QazaqGaz kompanııasy men «Túrikmengaz» memlekettik kontserni arasynda gaz salasyndaǵy yntymaqtastyqty damytý týraly kelisimge qol qoıyldy. Eki el úkimetterine osynaý asa mańyzdy baǵyttaǵy ýaǵdalastyqtardyń sapaly ári ýaqtyly oryndalýyn qamtamasyz etý tapsyryldy. Qazaqstannyń munaı-gaz kompanııalary Kaspıı teńizinde munaı servısi qyzmetterin kórsetý úshin túrikmen áriptesterimen yntymaqtastyqty jolǵa qoıýǵa múddeli. Birlesken kúsh-jigerdiń nátıjesinde kólik-tranzıt baılanystaryna qolaıly jaǵdaı jasalyp jatyr. Osy rette elderimizdiń aýmaǵy arqyly ótetetin júk tasymalynyń kólemi turaqty túrde artyp kele jatqanyn kórip otyrmyz. Byltyr elderimiz arasynda temirjol arqyly tasymaldanatyn júk kólemi 20 paıyzǵa artyp, 1,5 mıllıon tonnaǵa jýyqtady. Bul iste, ásirese, «Soltústik – Shyǵys» kólik dáliziniń mańyzdy bólshegi sanalatyn «Qazaqstan – Túrikmenstan – Iran» temirjol baǵyty aıryqsha ról atqarady. Budan bólek, eki memlekettiń ortasyndaǵy «Túrikmenbashy – Garabogaz – Qazaqstan shekarasy» baǵyty boıynsha jol ınfraqurylymyn bir-birimen jalǵaý jumystary júrgizilýde. «Qazaqstan – Túrikmenstan – Aýǵanstan» temir jolyn salý perspektıvasy talqylandy. Taraptar bul taqyrypta naqty kelissózder júrgizýde. Sonymen qatar biz elderimiz arasyndaǵy áýe qatynasyn tezirek qalpyna keltirý múmkindikterin qarastyrýǵa kelistik. Bul sharalardyń bári eki el arasyndaǵy kólik qatynasyn odan ári nyǵaıta túsýge ońtaıly jaǵdaı týǵyzady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Kelissózde talqylanǵan mańyzdy taqyryptyń biri – mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy nyǵaıtý. Budan bólek, taraptar bilim salasyndaǵy yntymaqtastyqty tereńdetýge múddeli ekenderin rastap, Túrikmenstanda qazaqstandyq joǵary oqý oryndarynyń fılıaldaryn ashý perspektıvasyn qarastyrýǵa ýaǵdalasty.
Sondaı-aq Ortalyq Azııadaǵy turaqtylyq pen qaýipsizdikti qamtamasyz etý máselesine aıryqsha mán berildi.
Túrikmenstan Prezıdenti brıfıngte yntymaqtastyqtyń qazirgi ahýaly jáne perspektıvti baǵyttaryna toqtalyp, túrikmen-qazaq dıalogi syndarly sıpatta damyp kele jatqanyn atap ótti.
– Búgingi kezdesý barysynda ekijaqty qatynastardyń qazirgi jaı kúıi men keleshegi, sondaı-aq ózara múddemizge saı keletin óńirlik jáne halyqaralyq saıasat máseleleri talqylandy. Eki el yqpaldastyǵynyń naqty baǵyttary aıqyndaldy. Kelissózder ózara senimge jáne ashyqtyqqa negizdelgen qarym-qatynas dástúrinen aınymaı, syndarly ári mazmundy sıpatta ótti. Saıasat, ekonomıka jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardyń barlyq baǵyty boıynsha qalyptasqan ekijaqty dıalogtiń qazirgi deńgeıine joǵary baǵa berildi, – dedi Serdar Berdimuhamedov.
Prezıdentter qazaq-túrikmen qatynastaryn odan ári kúsheıtýge baǵyttalǵan kelissózder qorytyndysyna kóńilderi tolatynyn jetkizdi.
