Qazaqstan men Túrkııa ǵylymı yntymaqtastyqty kúsheıtedi - Senat
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda «Qazaqstan Úkimeti men Túrkııa Úkimeti arasyndaǵy ósimdikter karantıni jáne olardy qorǵaý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Zańy maquldandy.
Kelisimniń negizgi maqsaty - fıtosanıtarııalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne eki memlekettiń aýmaǵynda karantındik zııandy organızmderdiń ákelinýi men taralýyn bolǵyzbaý úshin ósimdikter karantıni jáne olardy qorǵaý salasyndaǵy ekijaqty yntymaqtastyqty damytý.
- Ósimdikter karantıni boıynsha halyqaralyq yntymaqtastyq eki eldiń fıtosanıtarııalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý úshin mańyzdy. Bul Kelisim karantındik sharalardy jetildirý jáne qajetti ózara qarym-qatynasty damytý máselelerin qamtıdy. Mysaly, normatıvtik-quqyqtyq aktilermen, karantındik zııandy organızmderdiń ulttyq tizbesimen, sondaı-aq basqa da erejelermen almasý, ósimdikter karantıni jáne olardy qorǵaý salasyndaǵy ǵylymı-zertteý ınstıtýttary men uıymdary arasyndaǵy ǵylymı yntymaqtastyqty damytý qarastyrylǵan. Budan basqa, Kelisim ákelinetin júkterge, fıtosanıtarııalyq sertıfıkattaýǵa jáne júkterdiń tranzıtine qatysty talaptardy belgileıdi, - senator Ernur Áıtkenov.
Onyń aıtýynsha, sońǵy úsh jylda Qazaqstannan Túrkııaǵa 700 myń tonna ósimdik ónimi eksporttaldy, al Túrkııadan 40 myń tonnaǵa jýyq aýyl sharýashylyǵy daqyly men 2,7 myń tuqym ımporttaldy. Barlyq karantınge jatqyzylǵan ónimder fıtosanıtarııalyq baqylaýdan ótedi.
- Ótken úsh jylda Túrkııadan ákelingen ónimderdiń 76 partııasynda fıtosanıtarııalyq talaptarǵa sáıkes kelmeý deregi anyqtaldy. Eger karantındik zııandy organızmder anyqtalsa, olardyń taralýyn boldyrmaý úshin tıisti sharalar qabyldanady. Bul sharalar halyqaralyq mindettemeler men ulttyq zańnamaǵa sáıkes júzege asyrylady. Osy zańdy qabyldaý eki el arasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa jáne karantın qyzmetteriniń jumysyn jaqsartýǵa múmkindik beredi. Zańnyń qabyldanýy áleýmettik-ekonomıkalyq nemese quqyqtyq máseleler týdyrmaıdy jáne bıýdjetten qosymsha shyǵyndardy talap etpeıdi, - dedi E. Áıtkenov.
Óz kezeginde senator Sultan Dúısembınov Túrkııa Qazaqstannyń eń iri bes saýda seriktesiniń biri ekenin atap ótti. Sonymen qatar, basty 10 ınvestordyń qataryna kiredi. Byltyr eki eldiń taýar aınalymy 6 mlrd dollar, eksport kólemi 3,6 mlrd dollar, al ımporttalǵan túrkııalyq taýarlar kólemi 2 mlrd dollarǵa jetken. Qarym-qatynasymyzdyń áleýeti óte zor.
Byltyr kúzde Úkimette fıtosanıtarııalyq baqylaý júıesin reformalaý jobasy tanystyryldy.