Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń aınalymy úsh ese artty
Forým alańy agroazyq-túlik júıeleriniń transformatsııasy jáne qalyptasqan úrdister aıasynda óńirdegi elderdiń arasyndaǵy ózara túsinistikti jaqsartýǵa arnalǵan. Bıznes-forýmǵa otandyq jáne qytaılyq jetekshi kompanııalardyń ókilderi qatysty.
AShM basshysynyń aıtýynsha, Qytaı - aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń iri eksporttaýshysy jáne ozyq agrarlyq tehnologııalarǵa ıe. Búgingi tańda osy salada ekijaqty áriptestikti arttyrý úshin eleýli iske asyrylmaǵan áleýet bar.
Erbol Qarashókeev Memleket basshysynyń QHR-ǵa sapary aıasynda bıylǵy jyldyń mamyr aıynda burshaq pen jasymyq, kúnbaǵys tuqymy, soıa, maqsary men zyǵyr tuqymy, sondaı-aq balyq ónimderi eksporty boıynsha 3 hattamaǵa qol qoıylǵanyn eske saldy. Bul qazaqstandyq mal jáne ósimdik sharýashylyǵy ónimderiniń QHR-ǵa eksportyn ulǵaıtýǵa múmkindik beredi. Aıta keteıik, qańtar-maýsym aralyǵynda Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń taýar aınalymy 73%-ǵa artyp, 578,5 mln dollardy qurady.
Mınıstr áleýetti seriktesterge eldiń ınvestıtsııalyq tartymdylyǵy týraly málimet berdi. Jyl saıyn AÓK-ti óteýsiz negizde sýbsıdııalaýǵa respýblıkalyq bıýdjetten aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerdi qoldaýǵa resýrstar bólinedi.
Sonymen qatar, qarjylyq qoldaý sharalarynan bólek, ınvestorlar úshin ártúrli salalyq jeńildikter men preferentsııalar qarastyrylǵan. Máselen, ınvestıtsııalyq kelisimshart, onyń sheńberinde ınvestıtsııalyq jobalar birqatar salyqtan bosatylady. Strategııalyq ınvestorlar salyqtyń negizgi túrleri, sonyń ishinde múlik salyǵy, jer salyǵy, sondaı-aq qosylǵan qun salyǵy boıynsha erekshe jeńildikti sharttardǵa ıe bola alady.
Yntymaqtastyq perspektıvalary týraly aıta kele, Erbol Qarashókeev qazaqstandyq taraptyń aýyl sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeý salasyndaǵy jobalardy damytýǵa qyzyǵýshylyǵyn atap ótip, qytaılyq kompanııalardy AÓK salasyndaǵy birlesken kásiporyndardy iske asyrýǵa shaqyrdy.
Qytaı ınvestorlarynyń qatysýymen Qazaqstan aýmaǵynda SQO-da raps maıyn óndirý, Túrkistanda túıe jáne bıeniń qurǵaq sútin óńdeý jáne óndirý sııaqty mańyzdy jobalar sátti júzege asyryldy. Qazirgi ýaqytta Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń pýlynda 225 mıllıon dollar turatyn taǵy 6 ınvestıtsııalyq joba bar.
Sondaı-aq, QHR-ǵa sapary aıasynda QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi men Qytaıdyń tórt iri qaýymdastyǵy AÓK-te jan-jaqty yntymaqtastyq týraly kelisti. Tıisti memorandýmǵa aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy aınalymy jónindegi Qytaı qaýymdastyǵy, pestıtsıdter ónerkásibi qaýymdastyǵy, aralas Fosforly tyńaıtqyshtar ónerkásibi qaýymdastyǵy, tuqym saýdasy qaýymdastyǵynyń ókilderi men QR AShM basshysy qol qoıdy. Taraptar aýyl sharýashylyǵy yntymaqtastyǵy máseleleri jónindegi birlesken turaqty organ tetigin qurýǵa nıetti.
Atap aıtqanda, «aqyldy» aýyl sharýashylyǵynyń keshendi sheshimderiniń jergilikti demonstratsııalyq bazasyn qurý usynylyp otyr. Qytaı tarapy Qazaqstanda jergilikti jaǵdaılarǵa beıimdelgen zııatkerlik tehnologııalardy, onyń ishinde aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy, pestıtsıdter, tyńaıtqyshtar, tuqym jáne sý únemdeý júıelerin qamtıtyn zamanaýı tehnologııalardy qoldanýǵa járdemdesetin bolady.
Budan basqa, kelisim sheńberinde shóleıttengen jáne tuzdy-sortańdy jerlerdi basqarý jáne ıgerý, sý únemdeıtin sýarýdy engizý sııaqty AÓK damýyn tejeıtin máselelerdi birlesip sheshý úshin tsıfrlyq aýyl sharýashylyǵynyń jergilikti zertteý bazasyn qurý kózdelip otyr. Sondaı-aq, taraptar janýarlardyń zııankesterimen jáne aýrýlarymen birlesip kúresetin bolady.