Qazaqstan men Qytaıdyń bir-birin tolyqtyratyn ekonomıkalyq baılanysy bar – ıAo Saı
ALMATY. KAZINFORM – Qazaqstannyń Almaty qalasynda geosaıasat pen halyqaralyq ekonomıkanyń eń ózekti múmkindikteri men máselelerin sheshýge baǵyttalǵan «Jańa kózqaras 2024: Bıznestiń kúshi» halyqaralyq ekonomıkalyq forýmy ótip jatyr. Forým aıasynda Kazinform halyqaralyq aqparat agenttiginiń tilshisi Qytaıdyń Qytaı mádenıetin ilgeriletý qaýymdastyǵynyń tóraǵasy, «Jibek joly altyn kópiri» jasyl qarjy halyqaralyq yntymaqtastyq forýmynyń uıymdastyrý komıtetiniń tóraǵasy ıAo Saı myrzamen suhbattasty.
- Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy sońǵy saýda seriktestigi, sondaı-aq bolashaqtaǵy uzaq merzimdi damý perspektıvalary týraly oıyńyzben bólise alasyz ba?
- Qytaı men Qazaqstan sońǵy jyldary «Bir beldeý, bir jol» jáne «Nurly jol» sııaqty jańa ekonomıkalyq damý úlgilerin biriktirý arqyly ekonomıkalyq damý yntymaqtastyǵynda jemisti nátıjelerge qol jetkizdi. Ásirese taý-ken ónerkásibi, aýyl sharýashylyǵy, ınfraqurylymdyq qurylys jáne basqa da salalarda ilgerileýshilik bar. Qytaı men Qazaqstannyń bir-birin tolyqtyratyn kúshti ekonomıkalyq baılanystary bar. Onyń ústine Qazaqstan ekonomıkalyq órleý kezeńin kútip tur. Qytaıdyń orasan zor naryǵy jáne salystyrmaly túrde damyǵan tehnologııasy bar jáne eki el arasyndaǵy dostyq qarym-qatynastar bolashaqta da jańa bıikterge jetedi dep oılaımyn.
- Qazaqstan men Qytaıdyń ekonomıkalyq yntymaqtastyǵyna keletin bolsaq, jaqyn arada jáne bolashaqta jańa jobalar nemese yntymaqtastyq josparlary bar ma?
- Bul jaqsy suraq. Bizdiń Qazaqstanǵa bul jolǵy saparymyz Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy jan-jaqty ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý bolyp tabylady. Іri jobalardyń biri – Qazaqstan-Qytaı jasyl qarjylandyrý halyqaralyq forýmyn jáne Qazaqstan ulttyq kórmesin Qazaqstanmen birlesip ótkizý. Bul eki sharany aǵymdaǵy jyldyń qyrkúıek aıynda ótetin Qytaı halyqaralyq qyzmet saýdasy jármeńkesi aıasynda ótkizý josparlanýda. Kezdesýge Qazaqstan men Qytaıdyń iskerlik, akademııalyq jáne saıası toptarynyń ókilderi qatysýǵa shaqyrylady. Eki eldiń ǵylymy men tehnologııasy, ekonomıkasy men isker toptary tereń dokıng júrgizýi qajet. «Jibek joly altyn kópiriniń» uıymdastyrýshysy jáne elshisi retinde men ózimdi úlken qurmetpen sezinemin. Forým arqyly biz ekonomıkalyq jáne saýda kooperatsııasyn, óndiristik kooperatsııany, aýyl sharýashylyǵy kooperatsııasyn júzege asyra alamyz. Qyrkúıek aıyna deıin bizde Qazaqstanmen baılanysty taqyryptar boıynsha birqatar pikirtalas júrgizemiz.
- Sizdiń oıyńyzsha, Qazaqstannyń halyqaralyq qarjylyq ınvestıtsııa salasyndaǵy orny qandaı? Basqa qandaı áleýetti múmkindikterdi zertteý kerek?
- Men qarjy sarapshysy emespin, biraq keıbir ıntýıtıvti sezimder týraly aıta alamyn. Qazaqstannyń resýrstary mol, eńbekqor halqy bar, kúshti ǵylymı-tehnıkalyq ujymy bar. Meniń oıymsha, Qazaqstan ásirese Ortalyq Azııada jetekshi ról atqaratyn memleket. Jetkilikti irgetas pen keń aýqymdy halyqaralyq yntymaqtastyqtyń arqasynda Qazaqstan aldaǵy «altyn otyz jylda» budan da jaqsy damıtynyna senimdimin.
- Qytaı tóraǵasy Sı Tszınpın ShYU sammıtine qatysý úshin Astanaǵa kelmek. Osy sammıtke qatysty ne aıtar edińiz?
- ShYU sammıti 3-4 shilde aralyǵynda Qazaqstannyń astanasynda ótedi. Sammıtke Qytaı memleket basshysy men ShYU-nyń basqa elderiniń basshylary qatysady. Barlyq eldiń 27 jyldyq birlesken kúsh-jigerinen keıin ShYU qaýipsizdiktiń qalqanyna, yntymaqtastyqtyń kópirine, dostyqtyń baılanysyna jáne álem men aımaqtyń damýy úshin mańyzdy kúshke aınaldy. Qazaqstandaǵy bul sammıt keıbir jańa taqyryptardy talqylaıdy jáne ShYU damýdaǵy jańa bastamasy bolmaq. Bul sammıt ShYU-nyń damýy men aımaqtyq qaýipsizdikti ilgeriletýde orasan zor ról atqarady jáne sonymen birge Qytaı men Qazaqstan arasyndaǵy dostyqty, sondaı-aq eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq damýdy, mádenı-gýmanıtarlyq jáne ǵylymı-tehnıkalyq almasýdy odan ary ilgeriletedi dep úmittenemin.
