Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy taýar aınalymy 5 mlrd dollarǵa jete alady - sarapshy
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy saýda-sattyq úlken áleýetke ıe jáne birneshe ese artýy múmkin. Yntymaqtastyqtyń osy baǵytyn damytýǵa elder arasyndaǵy odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shartqa qol qoıý kómektese alady. Sonymen qatar transshekaralyq syn-qaterlerge qarsy is-qımyldy kúsheıtýge múmkindik beredi. Mundaı pikirdi Qyrǵyz Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi Djamın Akımalıev aıtty, dep habarlaıdy kazinform agenttigi.
«Qyrǵyzstan men Qazaqstan — jaqyn kórshiler. Bizdi ortaq ótkenimiz ben mádenı dástúrlerimiz biriktiredi. Qysqa merzimde kórshi memlekettermen dostyq baılanys ornatýǵa múmkindik týdy. Bul óńirimizdiń turaqtylyǵyna oń áserin tıgizdi», — dedi ol.
Degenmen, spıkerdiń aıtýynsha, áleýmettik-ekonomıkalyq baılanystardyń qazirgi deńgeıi bizdiń múmkindikterimizden óte alys.
Eger 2023 jyly Qyrǵyzstannyń jalpy syrtqy saýda aınalymy 15,6 mıllıard dollar bolsa, onyń ishinde Qazaqstanmen saýda-sattyǵy tek 1,3 mıllıard dollardy nemese 8,3 paıyzdy qurady. Bul rette Reseı, Belarýs, Qazaqstan, Qyrǵyzstan jáne Armenııa kiretin EAEO elderi saýdasynyń jalpy aınalymy 2023 jyly 100 mıllıard dollardan astam kólemde bolady dep kútililedi.
«Menińshe, jaqyn bolashaqta Qyrǵyzstan men Qazaqstan arasyndaǵy saýda kólemin 5 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıtý úshin barlyq múmkindikke ıemiz. Saýdalaıtyn dúnıelerimiz bar — aýyl sharýashylyǵy, ónerkásip, qurylys ónimderi, qymbat metall kontsentrattary jáne basqalary. Osy órshil maqsattarǵa jetý úshin, baýyrlas eki eldiń shekaralary árqashan ashyq jáne ádil bolýy úshin qolymyzdan kelgenniń bárin jasaýymyz qajet. Bul adamı jáne qarjylyq resýrstardyń, taýarlar men qyzmetterdiń erkin qozǵalysyn qamtamasyz etý úshin kerek. Óıtkeni, negizsiz tekserýler men bıýrokratııalyq kedergilerge baılanysty shekarada taýarlarmen, keıde tez buzylatyn aýyl sharýashylyǵy ónimderimen aýyr júk mashınalarynyń birneshe shaqyrymdyq kezegi paıda bolady», — deıdi ol.
Djamın Akımalıev eger jaqyn arada Qazaqstan men Qyrǵyzstan odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shartqa qol qoısa, onda transshekaralyq syn-tegeýirinderge, qaterler men táýekelderge qarsy tıimdi is-qımyl maqsatynda shekara saıasaty máseleleri sheshiletinin, sondaı-aq qazaq-qyrǵyz shekarasyn qorǵaý salasyndaǵy yntymaqtastyq nyǵaıatynyn atap ótti. Sondaı-aq, sarapshy odaqtas memleket qurý artyq bolmas edi dep sanaıdy.
«Odaqtastyq qatynastardy tereńdetý jáne keńeıtý týraly shart jasasqannan keıin Qazaqstan men Qyrǵyzstan maqsaty birtutas ekonomıkalyq keńistik qurý bolatyn osy qujattyń tolyqqandy qatysýshy memleketter sanalady. Bul rette, Qyrǵyzstan men Qazaqstannyń seriktestigi memlekettik egemendikti jáne aýmaqtyq tutastyqty sózsiz saqtaý, taraptardyń halyqaralyq mindettemelerin jaýapty oryndaýy qaǵıdattary negizinde qurylady. Dál osyndaı shart baýyrlas halyqtarymyzdyń baıyrǵy múddelerine saı bolar edi», — dep qorytyndylady Djamın Akımalıev.
