Qazaqstan mal sanyn Nıderland ádisimen retteýi múmkin
ASTANA. KAZINFORM – Astanada Nıderland Koroldiginiń aýyl sharýashylyǵy, balyq sharýashylyǵy, azyq-túlik qaýipsizdigi jáne tabıǵatty paıdalaný mınıstrliginiń bas hatshysy (vıtse-mınıstri) ıAn-Keıs Hýd júr.
Vıtse-mınıstr bastaǵan delegatsııanyń maqsaty - ekijaqty jumys tobynyń aıasynda qolǵa alynǵan agroónerkásip jobalaryn alǵa jyljytyp, jańalaryna jol ashý. Osy sapar aıasynda vıtse-mınıstrler deńgeıinde kelissózder josparlanǵan.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń orynbasary Azat Sultanov ekijaqty jumys tobynyń arqasynda qolǵa alynǵan jobalar sátti jumys isteı bastaǵanyn aıtady.
- Úsh jyl buryn Nıderland Koroldigi men Qazaqstan arasynda aýyl sharýashylyǵyn birlesip damytýǵa baǵyttalǵan ekijaqty jumys toby qurylǵan bolatyn. Jalpy Nıderland táýelsiz Qazaqstan tarıhynda eń kóp ınvestıtsııa salǵan memleket ekenin bilesizder.
Nıderlandta tuqym sharýashylyǵy, jylyjaıda kartop ósirý jaqsy damyǵan. Aqtóbe, Almaty sııaqty qalalarda, Túrkistan oblysynda Nıderland tehnologııasymen jumys isteıtin birneshe jylyjaı bar. Veterınarııa salasy boıynsha da birlesip jumys istep jatyrmyz. Nıderland tarapynan birneshe usynys aıtylǵan. Wageningen ýnıversıteti men Almatydaǵy Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıteti arasynda stýdentterdi, magıstranttar men ǵalymdardy daıyndaý baǵytynda memorandým bar. Sol memorandým aıasynda Nıderland ǵalymdary onlaın rejımde Almatydaǵy stýdentterge sabaq beredi, - dedi ol.
Vıtse-mınıstrdiń aıtýyna qaraǵanda, Qazaqstanǵa Nıderland eliniń veterınarııalyq retteý jáne qadaǵalaý júıesi qyzyqty bolyp otyr.
- Óıtkeni bul memleket veterınarııalyq ahýaly turaqty el bolyp esepteledi. Vaktsına óndirisi de jaqsy damyǵan. Maldy tirkeý, esepke alý, esepten shyǵarý júıesi jetilgen. Osy salalardaǵy tájirıbesin muqııat zerttedik. Tájirıbe almasý jumystaryna veterınarlar da, agrarlyq bilim berý ortalyqtary da qatysyp jatyr. Bul Nıderland eliniń ozyq tájirıbelerin sol qalpynda engize salamyz degen sóz emes. Olardyń jer aýmaǵy shaǵyn bolsa, bizde alqap kóp. Mal sany boıynsha da aıyrmashylyqtar bar. Sonyń bárin eskerip, eń ońtaıly degen tásilderdi beıimdep engizýdi oılastyryp otyrmyz. Ásirese maldyń naqty sanyn bilý, tirkeýge alý, etke jiberilgen maldy esepten shyǵarý, jalǵan statıstıkany boldyrmaý sııaqty baǵyttarda tájirıbe almasý kerek. Mal sanyn qujatqa qoldan qosyp jazý deıtin másele bar ekenin Prezıdent te aıtqanyn bilesiz. Nıderland tásili boıynsha veterınarlardy «Tórt túlik» aqparat júıesine planshet, smartfondar arqyly qostyq, arnaıy planshetter berildi. Bul mamandardy kompıýterge kiriptarlyqtan, ár faktini keńsege baryp júrmeı, oqıǵa ornynda tirkep otyrýǵa múmkindik beredi, - deıdi Azat Sultanov.
Sondaı-aq, ol Qazaqtan Nıderland fermerlerinen kartoptyń joǵary ónimdi tuqymdaryn, túrli daqyldardyń kóshetterin kóp ala bastaǵanyn aıtty.
Al Nıderland eliniń ókili robot kómegimen jer óńdeý sııaqty ozyq tehnologııalar qazirdiń ózinde azyq-túlik qaýipsizdiginiń mańyzdy bólshegine aınalǵanyn aıtty.
- Qazaqstan men Nıderland jylyjaı sharýashylyǵy, tehnologııalar men tuqym sharýashylyǵy, baý-baqsha sharýashylyǵy salalarynda ornyqty áriptestik qarym-qatynas ornatyp otyr. Osy maqsatqa qol jetkizý úshin eki tarap ta birdeı úles qosý kerek dep esepteımin.
Biz bıznes deńgeıinde de, memleket deńgeıinde de, akademııalyq salada da kópjaqty áriptestikti damytamyz dep úmittenemiz.
Azyq-túlik óndirisin damytýda ınnovatsııalar jetekshi mańyzǵa ıe bolyp otyr. Robot kómegimen jer óńdeýge, tsıfrlandyrýǵa, jer basqarýdyń ornyqty tásilderine uzaq merzimdi ınvestıtsııa tartý ózekti máselege aınaldy.
Osy aptanyń ishinde men Qazaqstanda birneshe mańyzdy kezdesý ótkizemin. Osynyń bári ekijaqty yntymaqty damytady dep úmittenemin, - dedi ol.
Nıderland delegatsııasynyń quramynda GroenPact, Aires, Lentis jáne Has qoldanbaly agrarlyq ınstıtýttary, Nıderland bilim berý mekemeleriniń ókilderi bar.
Sondaı-aq, delegatsııa quramyna gúl eksporttaıtyn 40 astam Nıderland kompanııasy kiripti. Olar Ekspo ortalyǵynda 8-10 sáýir aralyǵynda ótip jatqan Grow Expo & Flora Expo halyqaralyq agrarlyq kórmesine qatysýda.
Eske salsaq, ótken jyldyń alty aıynda Qazaqstan men Nıderland arasyndaǵy taýar aınalymy 2,5 mlrd dollarǵa jetken edi.