Qazaqstan halqy Assambleıasy: Bolashaqqa jasalǵan qaryshty qadam
«Bıyl elimiz Táýelsizdiktiń otyz jyldyǵyn atap ótedi. Ótken otyz jyldar halqymyzdyń tarıhyndaǵy eń jaýapty kezeń boldy. Otyz jyl ishinde biz ekonomıkanyń jańa túrin qalyptastyryp, saıası jańǵyrtýdy júzege asyryp, áleýmettik ınstıtýttardy nyǵaıta aldyq. Alaıda, eń mańyzdysy, biz ulttyq birlikti qamtamasyz etý baǵytynda biregeı tájirıbe jınaqtadyq. Búginde etnosaralyq tatýlyq pen kelisimniń qazaqstandyq modelin álemdik qaýymdastyq dúnıejúzindegi eń tıimdilerdiń biri retinde tanıdy. Bul fakt ıÝNESKO jáne EQYU sııaqty bedeldi halyqaralyq qurylymdarmen QHA-nyń XXIX sessııasyna úndeýinde taǵy da rastaldy», - deıdi ınstıtýt dırektory.
Onyń sózinshe, beıbitshilik pen kelisim kópetnosty elimizdiń barlyq azamattarynyń kúsh-jigeriniń nátıjesi. Biraq, birinshi kezekte – bul QR Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń eńbegi. Táýelsizdik tańynda Elbasy qabyldaǵan sheshimderdiń mańyzdylyǵyn ótken ǵasyrdyń 90-jyldaryna tán áleýmettik-psıhologııalyq jáne etnosaıası faktorlardy eskermeı baǵalaý múmkin emes. Keńestik ıdeologııanyń ydyraýy, ósip kele jatqan etnonatsıonalızm jáne etnokratızmge degen umtylys aıasynda qoǵamnyń kóp ultty quramy jas memleketterdiń turaqtylyǵyna qaýip tóndirdi. Osy kúrdeli kezeńde Elbasy bul jaǵdaıǵa qaǵıdatty túrde túbegeıli jańa kózqaras usyndy – qazaqstandyq qoǵamnyń polıetnıkalyq quramy – qaýip emes, ol orasan zor baılyq pen basymdyq. Sol kezeńde, 1992 jyly Qazaqstan halqy Assambleıasyn qurý ıdeıasy paıda boldy. Bul ıdeıa 1995 jylǵy 1 naýryzda Memleket basshysynyń janyndaǵy konsýltatıvtik-keńesshi organ mártebesi bar Qazaqstan halqy Assambleıasyn qurý týraly Prezıdenttiń Jarlyǵy shyqqan kezde praktıka júzinde iske asyryldy.
«Búginde Assambleıa shyn máninde ınklıýzıvti qoǵamǵa qaraı ilgerileýimizdi qamtamasyz etetin kóp ólshemdi jáne tıimdi ınstıtýt. Bul – barlyq azamattar onyń saıası jáne áleýmettik-ekonomıkalyq damý protsesterine belsendi qatysatyn qoǵam. Tarıh belesteri kórsetkendeı, árbir áleýmettik baǵdarlanǵan ınstıtýt qurylǵannan beri shırek ǵasyrdan astam ýaqyttan keıin óziniń ózektiligi men suranysymen «maqtana» almaıdy. Bul, árıne tabıǵı nárse, álem ózgerýde, qoǵamnyń sharttary men qajettilikteri ózgerýde. QHA qupııasy nede? Bul onyń qoǵammen birge damý qabiletinen, áleýmettik damýdyń shynymen paıdaly quraly bolýǵa umtylýynan aıqyn kórinedi.
Konsýltatıvtik-keńesshi organ retinde paıda bola otyryp, 26 jyl ishinde Assambleıa konstıtýtsııalyq mártebe men parlamenttik ókildik alý quqyǵyna ıe boldy. QHA qyzmetiniń zamanaýı mindetteri men baǵyttary bastapqyda belgilengen sheńberden asyp túsedi. Búginde Assambleıa – bul tek konsýltatıvtik organ jáne etnomádenı birlestikter ǵana emes. QHA – bul Dostyq úıleriniń keń jelisi, Qoǵamdyq kelisim keńesteri, Ǵylymı-saraptamalyq keńester, Analar keńesteri, Jastar uıymdary, Medıatsııa keńesteri jáne taǵy basqalar»,-deıdi Zarema Shaýkenova.
Onyń sózine qaraǵanda, Assambleıanyń aldyna qoıǵan mindetteri etnosaralyq beıbitshilik pen kelisimdi saqtaý úshin ǵana emes, sondaı-aq jalpyulttyq biregeılikti nyǵaıtý jáne áleýmettik máselelerdi keń maǵynada sheshý úshin qolaıly jaǵdaılar jasaýǵa baǵyttalady. Pandemııa kezindegi áleýmettik daǵdarysty jeńýge Assambleıanyń qosqan úlesin eske túsirý jetkilikti. QHA eriktileri qıyn jaǵdaıdaǵy qazaqstandyqtarǵa kómek kórsetti, «Biz birgemiz!» jáne «#bizúıdemiz» qaıyrymdylyq aktsııalaryn nasıhattady, aqparattyq keńistikte karantın kezeńinde bos ýaqytty sapaly ótkizý úshin jaǵdaılardy jáne taǵy basqalardy qamtamasyz etti.
Qazaqstan halqy Assambleıasynyń ıdeıalyq shabyttandyrýshysy onyń Tóraǵasy – Nursultan Ábishuly Nazarbaev boldy. Onyń kúsh-jigeriniń arqasynda QHA árqashan qoǵamnyń suranystaryna sáıkes ýaqyt talabyna saı júrdi. 28 sáýirde ótken QHA-nyń XXIX sessııasy kezinde Elbasy ómir boıy tóraǵalyq etý quqyǵynan bas tartatynyn jáne QHA Tóraǵasynyń ókilettigin QR Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevqa tapsyratynyn málimdeı otyryp, óziniń kóregen jáne pragmatıkalyq saıasatker mártebesin taǵy da rastady.
«Elbasy bul sheshim Assambleıa qyzmetiniń múddelerine qyzmet etetinin jáne bizdiń Prezıdentimizge barlyq aǵymdaǵy jumystar men azamattarymyzdyń, qoǵamymyzdyń jáne memleketimizdiń bolashaǵyna arnalǵan josparlardy birizdendirýge kómektesetinin atap ótti»,-dedi ınstıtýt basshysy.
