Qazaqstan halyqaralyq deńgeıde dinaralyq dıalogty belsendi dáriptep keledi – Áshimbaev
ASTANA. KAZINFORM – Parlament Senatynyń tóraǵasy, Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleri Sezi hatshylyǵynyń basshysy Máýlen Áshimbaev Birikken Ulttar Uıymynyń Jahandyq konferentsııasynda sóz sóıledi. Іs-shara dinı nysandardy qorǵaý máselelerine arnaldy. Bul týraly Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń baspasóz qyzmeti habarlady.
Máýlen Áshimbaev óz sózinde kıeli dinı nysandar adamzattyń mentalıtetin, etıkasyn, ótkenin tanýǵa qajetti mańyzdy rýhanı jáne tarıhı-mádenı mura ekenin atap ótti. Olar aıryqsha ulttyq jáne órkenıettik kodty saqtaýǵa yqpal etedi. Sondyqtan Senat spıkeri BUU Órkenıetter alıansynyń jáne Portýgalııa Úkimetiniń bastamasymen ótip jatqan Jahandyq forýmnyń kún tártibi qazirgi syn-qaterler aıasynda erekshe mánge ıe ekenin aıtty.
Bul rette BUU-nyń dinı rámizderdi qorlaýdy aıyptaıtyn qarary týraly sóz bolǵanyn atap ótken jón. Qazaqstan 2023 jyly BUU-ǵa múshe basqa 47 elmen birge atalǵan qujattyń teń avtory boldy. Qararda dini nemese nanym-senimine baılanysty adamdarǵa qarsy zorlyq-zombylyqtyń, sondaı-aq dinı rámizderge, qasıetti kitaptarǵa, mádenı ortalyqtar men ǵıbadat oryndaryna nuqsan keltiretin kez kelgen árekettiń aıyptalatyny týraly aıtylǵan.
«Bolashaq urpaq úshin qolymyzdaǵy baǵa jetpes qundy jádigerlerdi saqtaý asa mańyzdy. Osy oraıda búgingi konferentsııa atalǵan jahandyq maqsatqa jetý jolyndaǵy mańyzdy qadam ekeni anyq. Qazaqstan BUU Bas Assambleıasynyń konfessııaaralyq dıalogqa yqpal etý, dinı rámizderdi qorlaýdy aıyptaý týraly qararyn jáne BUU-nyń 2023 jylǵy Dinı nysandardy qorǵaý jónindegi is-qımyl josparyn qoldaıdy. Bizdiń elimiz atalǵan mańyzdy qujattardy ázirleýge belsendi qatysty. Halyqaralyq qaýymdastyq onda kórsetilgen qaǵıdattardy ustanýy kerek. Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev osy máselege únemi basa mán berip keledi», - dedi Máýlen Áshimbaev.
Sonymen qatar ol Úkimetterdiń, azamattyq qoǵamnyń, din kóshbasshylarynyń jáne álemdik qoǵamdastyqtyń kúsh-jigerin ortaq iske jumyldyrýdyń mańyzdy ekenin aıtty. Sondaı-aq qazirgi syn-qaterlerdi eńserý, halyqtar, mádenıetter men dinder arasynda dıalog qalyptastyrý, óńirlik qaqtyǵystardy, dinı janjaldar men etnosaralyq alaýyzdyqty týdyratyn, dinı nysandardy qorlaýǵa úndeıtin rýhanı toqyraýdy boldyrmaý úshin qajetti keshendi tásilderge de nazar aýdaryldy.
«Ekstremızm aktileri men dinaralyq shıelenister kóbinese alalaýdyń saldarynan jáne dıalogtyń bolmaýynan týyndaıdy. Bul faktorlar yqtımal qaqtyǵystardy odan ári arttyra túsedi. Alaıda, osyndaı konferentsııa sııaqty jahandyq dıalogtar ózara túsinistik pen senimge yqpal ete alady. Búginde zardap shekken dinı nysandardy qalpyna keltirý isinde qarjy tapshylyǵy mańyzdy problema bolyp otyr. Óıtkeni bul jumys kóbine qymbat jáne tehnıkalyq jaǵynan kúrdeli ekeni belgili. Osyǵan baılanysty halyqaralyq deńgeıde qarjylaı qoldaýdyń mańyzy zor. Jalpy, memleketter aldyn alý sharalaryn ázirleý jolynda bir-birimen, ıÝNESKO-men, BUU-nyń Terrorızmge qarsy basqarmasymen jáne basqa da uıymdarmen tyǵyz yntymaqtastyq ornatýy qajet dep esepteımiz», - dedi Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleri Sezi hatshylyǵynyń basshysy.
Odan bólek, Máýlen Áshimbaev Qazaqstannyń rýhanı dıplomatııany ilgeriletý, eldegi konfessııaaralyq beıbitshilik pen birlikti saqtaý, dinı nysandardy qorǵaý jolynda atqaryp kele jatqan jumystaryna jáne Parlamenttiń osy baǵyttaǵy zań shyǵarý qyzmetine toqtaldy.
«Qazaqstanda 100-den astam etnıkalyq top turady jáne 18 konfessııanyń 4 000-ǵa jýyq dinı birlestigi bar. Sondaı-aq elde meshitter, pravoslavıe, katolık, protestant shirkeýleri, sınagogalar, bahaı men krıshnaıtterdiń ǵıbadat úıleri jáne Býdda hramdary sııaqty 4 000-ǵa jýyq dinı nysan qyzmet kórsetedi. Biz osyndaı áralýandyqty baǵalaımyz jáne dinı nysandardy qorǵaý úshin quqyqtyq bazamyzdy únemi jetildirip otyramyz. Sonymen qatar Qazaqstan Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń Sezin ótkizý arqyly dinaralyq dıalogty halyqaralyq deńgeıde belsendi túrde dáriptep keledi. 2025 jyly ótetin kelesi Sezd «Dinder dıalogy: bolashaq jolyndaǵy sınergııa» taqyrybyna arnalady jáne ol dinaralyq toleranttylyq pen ózara túsinistikti odan ári nyǵaıtýǵa yqpal etedi dep senemiz», - dedi Máýlen Áshimbaev.
