Qazaqstan GFR-ǵa 850 mıllıon dollar bolatyn shıkizattyq emes qosymsha 100 túrli taýar eksportyn ulǵaıtýǵa daıyn
Qasym-Jomart Toqaev Ortalyq Azııa memleketteri basshylarynyń Germanııa Kantsleri Olaf Sholtspen kezdesýine qatysty, dep habarlaıdy QazAqparat Aqordanyń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Memleket basshysy qonaqjaılyq kórsetkeni jáne sammıtti joǵary deńgeıde uıymdastyrǵany úshin Olaf Sholtske alǵys aıtty. Qasym-Jomart Toqaev «S5+Germanııa» dıalogyn ótkizý óte ózekti ekenin atap ótti.
Prezıdent yntymaqtastyqty damytýdyń basym baǵyttaryna egjeı-tegjeıli toqtalyp, saýda-ekonomıkalyq kooperatsııany keńeıtýdi basty mindet retinde atady.
– Germanııamen jalpyaımaqtyq saýda-sattyq qarqyndy damyp keledi jáne ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha onyń kórsetkishi 11 mıllıard dollardy qurady. Osy taýar aınalymynyń 80 paıyzdan astamy Qazaqstanǵa tıesili. Biz GFR-ǵa jalpy somasy 850 mıllıon dollar bolatyn qosymsha 100 shıkizattyq emes taýar túri boıynsha eksportty ulǵaıtýǵa daıynbyz. Bul jerde munaı hımııasy, metallýrgııa, tamaq ónerkásibi ónimderi týraly sóz bolyp otyr, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń pikirinshe, ózara taýar aınalymynyń ósimi aımaq elderinen ımporttalatyn ónimderge qatysty uzaqmerzimdi kelisimshart jasaýǵa, sondaı-aq Eýropa odaǵynyń Bas júıesindegi jeńildikter (GSP+) sııaqty Ortalyq Azııa memleketterine de arnaıy saýda jeńildikterin usynýǵa yqpal ete alady.
Prezıdent saýda sharttaryn jeńildetý jóninde usynystar ázirleý úshin salalyq vedomstvolardyń basshylary deńgeıinde birlesken jumys tobyn qurýdy usyndy.
Memleket basshysy sanktsııalyq teketiresterdi aıyptap, shekteýsiz jáne kedergisiz saýda-sattyqty jaqtady
– Qazaqstan sanktsııalyq teketiresterge qarsy. Óıtkeni saıası turǵyda negizdelgen shekteýler halyqaralyq qatynastardaǵy jalpy ahýalǵa syzat túsiredi jáne memleketter arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń damýyna keri áser etedi. Sonymen birge biz aımaqtyq saıasattaǵy sanktsııalyq shekteýlerdi eskerýge májbúrmiz. Beıbitshilik pen yntymaqtastyqtyń ózara tıimdi formýlasyn tabý úshin syndarly dıplomatııanyń ýaqyty keldi dep sanaımyz. Men bul týraly jýyrda ótken BUU Bas Assambleıasy sessııasynyń minberinde sóılegen sózimde aıttym. Qazaqstan barlyq múddeli memleketpen aradaǵy kedergisiz saýdany damytýdy jáne ınvestıtsııalyq yntymaqtastyq ornatýdy jaqtaıdy. Qurmetti Kantsler, keshe ekonomıkalyq yntymaqtastyq máseleleri jóninde Sizben jáne Germanııanyń jetekshi kompanııalarynyń basshylarymen tabysty kelissóz júrgizdim. Mundaı yqpaldastyqtyń keleshegi jarqyn bolady dep sanaımyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Qazaqstan Prezıdenti aýyl sharýashylyǵyn kelesi basym baǵyt retinde atap ótti. Memleket basshysy germanııalyq seriktesterdiń qoldaýymen Qazaqstanda Ornyqty eginshiliktiń aımaqtyq ortalyǵyn qurýdy usyndy. Onyń aıtýynsha, atalǵan ortalyq teorııalyq ázirlemeler boıynsha tájirıbe almasýǵa, sondaı-aq olardy qoldanysqa engizýge jáne kommertsııalandyrýǵa septigin tıgize alar edi.
Memleket basshysy ınvestıtsııalyq seriktestikti odan ári damytýdyń perspektıvasy zor ekenine nazar aýdardy.
– Germanııa 30 jyldan astam ýaqyt el ekonomıkasynyń negizgi ınvestorlarynyń qatarynda keledi. Qazaqstan GFR-men ózara tıimdi yntymaqtastyqty jalǵastyrýdy kózdeıdi jáne ESG qaǵıdattaryn saqtaı otyryp, nemis ınvestorlary úshin barlyq qajetti jaǵdaıdy jasaýǵa daıyn, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev aımaqqa Germanııanyń iri bankterin tartý ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqqa tyń serpin beretinin atap ótti.
Prezıdent kólik-tranzıt salasynda tıimdi yqpaldastyq ornatý qajet ekenine toqtaldy.
– Búginde Ortalyq Azııa aımaǵy jahandyq tasymaldyń negizgi bóligine aınalyp keledi. Osy rette óńir «Soltústik – Ońtústik», «Shyǵys – Batys» baǵyttary boıynsha qurlyq kópiri retinde mańyzdy ról atqarady. Ásirese, Transkaspıı baǵdaryn damytýdyń jáne ony Global Gateway strategııasymen ushtastyrýdyń mańyzy arta tústi. Ortamerzimdi perspektıvada atalǵan dáliz arqyly júk tasymaldaý aǵynynyń kólemi bes ese artar edi. Osy baǵytta josparly jumystar júrgizilýde. Germanııalyq seriktesterdi Transkaspıı baǵdary men Kaspıı teńizi porttaryn damytýǵa, sondaı-aq birlesken keme óndirisin qolǵa alýǵa jáne logıstıkalyq ortalyqtar ashý isine belsendi atsalysýǵa shaqyramyz, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, Qazaqstan kásiporyndary álemdik naryqtaǵy tıtan men basqa da materıaldarǵa degen tapshylyqtyń ornyn toltyrýǵa ázir. Memleket basshysy ekologııa salasy men «jasyl» ekonomıkany damytýdy yqpaldastyqtyń kelesi mańyzdy baǵyty retinde atap ótti.
Prezıdent Astanada aımaqtaǵy barlyq eldi qamtıtyn Sýtegi dıplomatııasy keńsesin ashqany úshin nemis tarapyna rızashylyǵyn bildirdi.
Sondaı-aq Germanııa Úkimetiniń «Jasyl Ortalyq Azııa» bastamasyna joǵary baǵa berdi. Bul «Ortalyq Azııaǵa arnalǵan sý bastamasy» jobasynyń jalǵasy sanalady.
Qasym-Jomart Toqaev terrorızm, dinı ekstremızm, esirtki tasymaly, transulttyq qylmys sııaqty Ortalyq Azııa aımaǵy úshin asa qaýipti syn-qaterlerge nazar aýdardy.
Memleket basshysy Germanııanyń jeke jobalary arqyly, sondaı-aq Eýropa Odaǵy, Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymy men basqa da halyqaralyq qurylymdar aıasynda osy jáne ózge de qaýip-qaterlerge toıtarys berý jónindegi kúsh-jigerin oń baǵalady.
Qazaqstan Prezıdenti Aýǵanstandaǵy jaǵdaıǵa arnaıy toqtaldy. Onyń pikirinshe, bul eldegi gýmanıtarlyq daǵdarystyń aldyn alý úshin halyqaralyq qoǵamdastyqtyń, ásirese Ortalyq Azııa memleketteriniń kúsh-jigerin qoldaýdy jalǵastyrý qajet. Osy rette Prezıdent Almatyda Ortalyq Azııa men Aýǵanstan úshin BUU-nyń Ornyqty damý jónindegi aımaqtyq ortalyǵyn ashý mańyzdy ekenin aıtty.
Memleket basshysy sózin qorytyndylaı kele, Germanııanyń saıası yqpaly men ekonomıkalyq múmkindigin Ortalyq Azııa elderiniń orasan zor áleýetimen ushtastyrý aımaqtyń ornyqty damýyna eleýli úles qosa alatynyna senim bildirdi.
Sonymen qatar kezdesýde Kantsler Olaf Sholts, Qyrǵyzstan Prezıdenti Sadyr Japarov, Tájikstan Prezıdenti Emomalı Rahmon, Ózbekstan Prezıdenti Shavkat Mırzıeev, Túrikmenstan Halk Maslahatynyń tóraǵasy Gýrbangýly Berdimuhamedov sóz sóıledi.
Eske salsaq, keshe QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń Germanııa Federatıvtik Respýblıkasyna resmı sapary bastaldy.
