Qazaqstan elektr energııasynyń tapshylyǵyn jabýǵa jyl saıyn qansha qarajat jumsaıdy
TAShKENT. KAZINFORM – Atom energetıkasyn aımaq elderimen birlesip ilgeriletý salanyń ınnovatsııalyq damýyna serpin beredi. «Atom energetıkasyn damytý: qıyndyq men múmkindik» ataýymen Ózbekstan astanasynda ótken halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferentsııaǵa qatysqan Qazaqstandyq energııa únemdeý uıymdary qaýymdastyǵynyń tóraǵasy Sergeı Agafonov osyndaı pikir bildirdi, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń Tashkenttegi menshikti tilshisi Álıhan Asqar.
Konferentsııaǵa halyqaralyq deńgeıdegi sarapshylar, Dúnıejúzilik ıadrolyq qaýymdastyǵynyń ókilderi, ÓR Energetıka mınıstrligi men Atom energııasy agenttiginiń mamandary qatysty. Olar atom energetıkasyn damytýǵa qolbaılaý bolyp otyrǵan máselelerge toqtalyp, sheshý joldaryn talqylady. Máselen, konferentsııada baıandama jasaǵan ózbekstandyq sarapshylar bul baǵytta aımaq elderimen birlesken jumys qajet ekenin atap ótti. Halyqaralyq is-sharaǵa Qazaqstan atynan qatysqan sarapshy Sergeı Agafonovtyń oıy da atom energetıkasy aımaq memleketteriniń yntymaqtastyǵy arqyly ilgerileıdi degenge saıady.
«Atom energetıkasy tek bir elge tıesili sala emes. Tıisinshe, bul baǵytta aımaq memleketteri arasynda kooperatsııa, birelsken jumys bolýy tıis. Óıtkeni, ıntegratsııa salanyń ınnovatsııalyq damýyna serpin beredi. Bul rette Qazaqstan men Ózbekstannyń yntymaqtastyqty nyǵaıta túsýine múmkindik bar. Máselen, bizdiń elimiz ýran óndirý boıynsha álemde kósh bastap tur. Sondyqtan biz bir-birimizdi resýrstar baǵytynda tolyqtyryp otyrýymyzǵa bolady», - dep pikir qosty Sergeı Agafonov.
Ol atap ótkendeı, Ózbekstanda elektr energııasynyń 80% gaz elektr stantsııalarynan alynsa, Qazaqstandaǵy tutyný kóleminiń 70% jylý elektr ortalyqtary jabady.
«Bul - elektr energııasyn óndirýdiń óte zııandy ári qymbat túri. Qazaqstan 2060 jylǵa qaraı kómirtegi beıtaraptyǵyna kóshýge nıetti. Buǵan atom energetıkasyn qoldanbaı, qol jetkizý múmkin emes. Men jańartylǵan enegrııa kózderin engizý bastamasyn qoldaýshylardyń birimin. Degenmen ol turaqty negizde elektr energııasymen qamtamasyz ete almaıdy. Sáıkesinshe, bul oraıda ázirge atom elektr stantsııasyna balama enegrııa kózi joq», - dedi sarapshy.
Sergeı Agafonovtyń aıtýynsha, keıingi 2 jylda elimizde elektr energııasynyń tapshylyǵy erekshe sezile bastady. Ony jabý úshin Qazaqstan jyl saıyn shamamen 60 mlrd teńge jumsaıdy.
«Buǵan deın Qazaqstanda elektr energııasynyń tapshylǵy bolmaǵan. Alaıda, keıingi 2 jylda defıtsıt baıqalyp otyr. Osy salanyń mamany retinde men shyǵyndardy eseptep kórdim. Máselen, biz jetispegen elektr energııasyn satyp alýǵa jáne enegrobalansty saqtap turýǵa jyl saıyn shamamen 60 mlrd teńge jumsaımyz. Bul Qazaqstan sııaqty elge az soma bolýy múmkin, degenmen atalǵan shyǵyn tek bastapqy kezeńde sezilip jatqan tapshylyqty jabýǵa baǵyttalǵanyn eskerý kerek. Aldaǵy jyldary onyń kólemi arta túsýi bek múmkin», - dep bólisti Sergeı Agafonov.
Sarapshy keltirgen derekke saı, byltyr kúz ben qys mezgilderinde tapshylyqty jabý úshin Qazaqstan 2,5 GVt elektr energııasyn satyp alǵan.
«AES 10-12 jyl ishinde salynady. Olardyń ortasha qýaty 2,4 GVt bolady. Al bizde jyl saıyn tutyný kólemi artyp barady. Osyǵan baılanysty Qazaqstan aldaǵy ýaqytta da jylý elektr ortalyqtaryn qoldanady. Máselen, elimizde 3 JEO salynady. Sondyqtan josparlanyp otyrǵan atom elektr stantsııasyn atalǵan baǵytqa bastaǵan alǵashqy qadam dep sanaý kerek. Óıtkeni, bir AES barlyq qajettilikti jaba almaıdy. Meniń oıymsha, Qazaqstanda elektr energııasynyń tapshylyǵy bolmaýy úshin kem degende 3 AES salynýy tıis. Alǵashqysy - Balqashta, ekinshisi - shyǵysta, úshinshisi batysta boı kóterýi qajet. Óıtkeni, AES-ti teńiz sýyn tuşytý úshin de paıdalanýǵa bolady, sáıkesinshe Aqtaýdy aýyz sýmen qamtamasyz etý máselesi sheshiledi», - dep túıindedi Sergeı Agafonov.
Qosa ketsek, buǵan deıin QR Premer-Mınıstriniń birinshi orynbasary Roman Sklıar atom elektr stantsııasynyń qurylysyna 10 jyl ýaqyt ketetin málimdep edi.
Sonymen qatar ol atap ótkendeı, AES qurylysy boıynsha konsortsıýmǵa ary ketkende 5 el kirýi múmkin.
