Qazaqstan el azamattaryn qamqorlyqsyz qaldyrmaıdy

ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan táýelsiz memleket retinde óz azamattaryna qamqorlyq jasaýǵa erekshe mán berip keledi. Konstıtýtsııanyń 11-babynda «Respýblıka óziniń odan tys jerlerde júrgen azamattaryn qorǵaýǵa jáne olarǵa qamqorlyq jasaýǵa kepildik beredi» delingen. Bul óz kezeginde memlekettik saıasattyń basty ustanymyna aınaldy.

«Jýsan» operatsııasy

Atap aıtqanda, Qazaqstannyń shıelenis aımaqtarynan óz azamattaryn alyp shyǵý boıynsha uıymdastyrǵan «Jýsan» gýmanıtarlyq arnaıy operatsııasy ózge memleketterge úlgi boldy. Osy jaıynda byltyr Azııadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq forýmynda sóz sóılegen BUU Qaýipsizdik keńesiniń Terrorızmge qarsy komıtetiniń atqarýshy dırektory Natalıa German málim etken edi.

«Qazaqstan álem elderi arasynda alǵashqylardyń biri bolyp shet elderdegi shıelenis aımaqtarynan óz azamattaryn shyǵarǵan memleket. «Jýsan» arnaıy operatsııasyn uıymdastyryp, Sırııadan qazaqstandyqtardy alyp shyqqanyn álem elderi biledi. Qazaqstannyń bul bastamasy qaqtyǵys aımaǵynan óz azamattaryn shyǵarmaǵan ózge shet memleketter úshin úlgi, mol tájirıbe. Qazir terrorızımnen tónetin qaýipke jeke emes, tek elderdiń birlesken kúsh-jigeri arqasynda tótep bere alamyz. Bul baǵytta BUU óz jumysyn jalǵastyryp, Ortalyq Azııa elderimen seriktestikte bolady», - dedi N. German.

2021 jyly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev memlekettik nagradalar tapsyrý rásiminde «Jýsan» arnaıy operatsııasy týraly pikir bildirdi.

«Armııa men kúsh qurylymdary eldiń egemendigi men ulttyq qaýipsizdiktiń basty kepili sanalady. Álemdegi jahandyq kataklızmder men geostrategııalyq qubylmaly jaǵdaıda áskerı qyzmetshilerdiń róli birneshe ese artady. Sizder Táýelsizdigimizdi qorǵaý isinde bekem tursyzdar. Sizderdiń kúsh-jigerlerińizdiń arqasynda Qazaqstan óńirlik jáne halyqaralyq turaqtylyqtyń donory retinde tanyldy. Bizdiń áskerı qyzmetshilerimiz Birikken Ulttar Uıymynyń bitimgershilik mıssııasy sheńberinde qoıylǵan mindetterdi tabysty oryndaıdy. «Jýsan» arnaıy operatsııasynyń minsiz ótýi ulttyq qaýipsizdik organdary qyzmetkerleriniń joǵary kásibıligi kórsetti», - dedi Memleket basshysy.

Aýǵanstandaǵy qandastar

2021 jyly Aýǵanystan aýmaǵyndaǵy qaqtyǵys kezeńinde Qazaqstan osy eldegi qandastarymyzdy qamqorlyqsyz qaldyrmady. Prezıdent tapsyrmasyna boıynsha Aýǵanstannan 35 qandas tarıhı otanyna oraldy. 

Keıin Aýǵanstannan kóship kelgen tórt otbasy Aqmola oblysyna qonystandyryldy. 

Sol kezde Qazaqstan Aýǵanstannan óziniń 25 azamatyn jáne Qyrǵyzstan, Reseı men Lıtvanyń 16 azamatyn evakýatsııalady. Budan basqa, Almatyǵa Kabýldan Aýǵanstanǵa kómek kórsetý jónindegi BUU Mıssııasy (UNAMA) jáne basqa da halyqaralyq uıymdardyń keńseleri ýaqytsha kóshirildi.

Ýkraınaǵy Qazaqstan elshiliginiń áreketi

Qazaqstan Reseı-Ýkraına qaqtyǵysyn beıbit jolmen retteý kerek ekenin únemi aıtyp kele jatyr.

2022 jyldyń basynda atalǵan eki el arasyndaǵy shıelenis kezinde Qazaqstannyń Ýkraınadaǵy elshiligi qazaqstandyqtardy evakýatsııalaýǵa kirisken edi. Kıevtegi elshiliktiń qyzmetkerleri kúni-túni jumys istedi. Qazaqstannyń azamattaryna kómek kórsetip qana qoımaı, ornalasqan elderindegi jaǵdaı jóninde mańyzdy aqparatty da jiberip turdy. Sol kezde QR Syrtqy ister mınıstrligi qaýipti aımaqtan elimizdiń barlyq azamatyn alyp shyǵatynyn málim etti. 

«Olar tizim boıynsha bizdiń azamattardy tekserip, odan ári shyǵaryp salady. Shekarada 2 eldiń de keden qyzmeti shuǵyl ári tótenshe rejımde jumys istep jatyr. Bastysy olar túsinistikpen qaraıdy jáne óte sypaıy. Bizdiń dıplomattar Ýkraına qalalary men Polsha shekarasy arasynda jantalasyp júr. Sondaı-aq, jedel jeli jumys istep turǵanyn eske salaıyn. Ýkraına shekarasyndaǵy uzynsonar keptelis 20-40 shaqyrymdy quraıdy. Biz eshkimdi qaldyrmaımyz, barlyq azamattardy alyp shyǵamyz», - dep aıtqan edi QR Syrtqy ister mınıstrliginiń resmı ókili Aıbek Smadııarov.

Bul rette dıplomattar qaýipti jerlerden Qazaqstan azamattaryn tez arada shyǵaryp alýǵa áreket etti.

Túrkııadaǵy zilzala

2023 jyldyń aqpanynda Túrkııa men Sırııadaǵy joıqyn zilzala myńdaǵan adamnyń ómirin qıdy. Bul turǵyda Qazaqstannyń Túrkııadaǵy Elshiligi el azamattaryn Otanǵa qaıtarý sharalaryna dereý kirisken edi. 

Elge oralǵan azamattar Gazıantep, Mersın, Kahramanmarash, Dıarbakyr, Shanlyýrfa jáne Elıazyk provıntsııalarynan keldi.

Sonymen qatar, Qazaqstan qutqarýshylary mingen bort 7 aqpan kúni Gazıantepke attanǵan bolatyn. 

Kóp uzamaı Qazaqstan mamandarynyń ekinshi toby Gazıantepke jetken edi. 

Sol kezde baýyrlas Túrkııa Respýblıkasyna baryp, zilzaladan zardap shekken adamdardy qutqarýǵa atsalysqan QR Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń qyzmetkerlerine shynaıy alǵys aıtylyp jatty. Bizdiń mamandarymyz kásibıliktiń joǵary deńgeıin kórsetip, bastaryn qaterge tigip, mártebeli mindetti abyroımen oryndady. Qazaqstan qutqarýshylary Túrkııada medıtsınalyq kómek kórsetý pýnktin ashty. 

Baspanasyz qalǵan Túrkııa halqyna jyldam kómek kórsetý maqsatynda Kahramanmarash qalasynda qazaqstandyqtar kıiz úıler jetkizip, ornatqan bolatyn. 

Quldyqqa tap bolǵandarǵa memleket qandaı kómek beredi

Keıingi jyldary joǵary tabys izdegen adamdar sheteldegi alaıaqtardyń aldaýyna túsip jatyr. Bul kezde olardy dereý anyqtap, elge qaıtarýda sheteldegi dıplomattardyń eńbegi zor. Kóbinese bizdiń azamattar shetelge joǵary jalaqyǵa qyzyǵyp jumysqa barady. 2-3 myń AQSh dollaryna deıin aılyq tóleımiz dep kompanııalar shaqyrǵan kezde, adamdar sharttyń mazmunyna mán bermeı jatady. Sonyń saldarynan keıin qıyn jaǵdaıǵa tap bolady. Shetelge barar aldynda búkil qujatty muqııat qarap shyǵý kerek.

Syrtqy ister mınıstrliginiń resmı ókili Aıbek Smadııarovtyń aıtýynsha, keıingi eki jylda Taıland elimen shekaralas elder aýmaǵynda 200-ge jýyq Qazaqstan azamaty eńbek quldyǵynda bolǵan. Olar negizinen Mıanma jáne Laos aýmaqtarynda anyqtaldy. 

Teksere kele quldyqqa túsken Qazaqstan azamattarynyń qalyń djýnglıdiń ishinde tutqynda júrgeni belgili bolyp jatady. Máselen, bıyl aqpan aıynda Taılandqa jumys isteýge baryp, quldyqqa túsken eki otandasymyz (áıelder) elge oraldy.

«Quldyqqa túsken eki qazaqstandyqtyń árqaısysynan 10 myń dollar talap etken. Jergilikti bılikpen kelisimge kelip, bir aı degende eki azamatymyzdy qutqardyq», - deıdi A. Smadııarov.

Keıingi kezderi Mıanma men Taılandtyń arasynda ornalasqan «Altyn úshburysh» degen aýmaqta Qazaqstan azamattary jumys quldyǵyna túsip jatyr. Osyǵan deıin eskertý aıtyp, aqparat taratylsa da, azamattarymyz sol jerge baryp jatyr. 

Іshki ister mınıstrliginiń Kazinform saýalyna joldaǵan jaýabynda quldyqqa tap bolǵandarǵa memleket tarapynan beriletin kómek túrleri týraly málimet berdi.

«Qazaqstanda adam saýdasynyń qurbandaryna memlekettik bıýdjet esebinen kómek kórsetiledi. Mundaı jábirlenýshilerge medıtsınalyq, psıhologııalyq, eńbek, mádenı, ekonomıkalyq jáne quqyqtyq sııaqty 8 túrli qyzmet kórsetiledi. Bul qyzmetter atalǵan fakti boıynsha qylmystyq is qozǵalǵanyna nemese qozǵalmaǵanyna qaramastan kórsetiledi. Bul normalar Qazaqstan azamattaryna, sheteldikterge, azamattyǵy joq jandarǵa birdeı qoldanylady. Buǵan qosa adam saýdasynyń qurbandary azamattyq zańnama aıasynda materıaldyq jáne moraldyq ótemaqy talap ete alady. Sotqa deıingi tergeý júrgizetin maman qurbanǵa bul týraly málimdeýge mindetti», - delingen mınıstrlik málimetinde.

Mınıstrliktegiler Qazaqstan azamattary shetelde júrip shetin jaıtqa tap bolsa, múmkindiginshe sondaǵy Qazaqstan elshiligine nemese konsýldyǵyna habarlasý kerektigin aıtady. Ondaı múmkindik bolmasa, jergilikti polıtsııaǵa júginý kerektigi de aıtylǵan. Jergilikti polıtsııa júgingen adamnyń qaı eldiń azamaty ekenine baılanysty tıisti elshilikke habar túsiredi.

Pandemııa: Qazaqstan óz azamattaryn Qytaıdan evakýatsııalady 

2020 jyly aqpan aıynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń qazaqstandyqtardy koronavırýsty juqtyrýdan qorǵaý jóninde is-sharalar qabyldaý týraly tapsyrmasyna sáıkes, QR Úkimeti QHR aýmaǵyndaǵy jáne Otanyna oralýǵa tilek bildirgen qazaqstandyqtardy evakýatsııalady. 

Sol kezeńde qazaqstandyqtardyń alǵashqy legi Qytaı elinen 2 aqpanda jetkizilgen bolatyn: 83 azamattyń 80-i stýdent. 

Eske salsaq, pandemııa kezinde QR Elshiligi QHR Bilim mınıstrligi jáne joǵary oqý oryndarymen birlesip, qazaqstandyqtardy qajet medıtsınalyq jabdyqtarmen, tamaqpen qamtamasyz etýdi júzege asyrdy. QR Syrtqy ister mınıstrligi men onyń QHR-daǵy barlyq sheteldik mekemelerinde Qazaqstan azamattaryna keńes berý úshin jedel jeliler quryldy.