Qazaqstan: EAEO eksporty ishki naryqqa zııan tıgizbeýi kerek
EAEO elderiniń ózara saýdasyndaǵy kedergilerdi joıý joǵary deńgeıdegi talqylaýdyń ortalyq máselesi bolyp tabylady.
Aǵymdaǵy keńes barysynda metall synyqtary naryǵyn retteýge erekshe nazar aýdaryldy. Qazaqstan men Belarýsııadaǵy synyqtardyń eksportyn retteý sharalary kedergi dep tanylǵan alqa sheshimderiniń tóńireginde pikirtalas órbidi.
«Qazaqstan synyqtardy shyǵarý kezinde avtokólik quraldaryn paıdalanýǵa shekteý qoıdy. Shara Metall synyqtarynyń kóleńkeli aınalymyna qarsy keshendi kúrestiń bóligi bolyp tabylady jáne Shartqa múldem qaıshy kelmeıdi. Jyl saıyn synyqtardyń kóleńkeli aınalymy 3,5 mlrd.teńgeden astam somada memlekettik bıýdjettiń joǵalýyna ákep soǵady», - dep habarlady QR Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Baqyt Sultanov Eýrazııalyq úkimetaralyq keńes aıasynda. Ol, sondaı-aq, Qazaqstan Respýblıkasy EEK-tiń synyqtardy QR-dan avtomobıldermen áketýge tyıym salýdy kedergi dep taný týraly sheshimine veto qoıǵanyn túsindirdi.
Baqyt Sultanov túsindirgendeı, búginde EAEO elderiniń barlyǵy qara metall synyqtary men qaldyqtarynyń eksportyn shekteýdiń túrli sharalaryn qoldanýda. «Mysaly, Belarýssııada synyqtardy eksporttaý úshin Úkimettiń arnaıy ruqsatyn alý kerek. Armenııa men Qyrǵyzstan metall synyqtaryn jarty jylǵa shyǵarýǵa tyıym saldy».
Qazaqstandyq tarap EAEO-daǵy synyqtar aınalymynyń ishki naryǵyn qanaǵattandyrýǵa eksporttyq aǵyndardy elderdiń qaıta óńdeý kásiporyndarynyń qajettilikterine qaıta baǵyttaý esebinen qol jetkizilýge tıis dep sanaıdy. «Eger ishki naryqta tapshylyq bolsa, onda bizdiń elder birlesken kúsh-jigermen naryqty teńdestire alady. Biraq eger synyqtar tapshylyǵy bar jekelegen elder óz kásiporyndaryn júkteý úshin ony belsendi túrde Úshinshi elderge áketýdi jalǵastyrsa, onda synyqtardy EAEO boıynsha seriktesterden óz ónerkásibine zalal keltire otyryp, sózsiz jetkizýdi talap etýge negiz joq», - dep málimdedi Sultanov. QR, RA, KR, RB synyqtaryn kóbinese Reseı Federatsııasynyń kásiporyndary tutynady. Al reseılik synyqtar alys shetelge «ketedi».
Qazirgi ýaqytta Máskeý óz synyqtaryn Úshinshi elderge eksporttaýǵa tosqaýyl qoıa bastady: 31 qańtardan bastap 180 kúnge deıin synyqtardy eksporttaýǵa eksporttyq kedendik bajdyń joǵarylatylǵan stavkasy iske qosyldy, bul salanyń eksporttyq tartymdylyǵyn tómendetýi kerek.
Máseleni talqylaý qorytyndysy boıynsha Taraptar bestik úshin de, ekijaqty formatta da qosymsha konsýltatsııalar ótkizýge ýaǵdalasty, onyń barysynda elder osy strategııalyq shıkizattyń ishki teńgerimderi týraly ýaǵdalasýǵa tıis.
Kún tártibindegi taǵy bir ózekti másele EAEO eliniń saýda sharalaryna «veto» qoldaný taqyryby boldy.
«Qazaqstan» veto « quqyǵyn memlekettiń sózsiz egemendik quqyǵy retinde qarastyrady. Ol alqanyń bizdiń ekonomıkalyq múddelerimizge qaıshy keletin sheshimder qabyldaýyna jol bermeýge múmkindik beredi. Biraq bul rette saýda sharalaryna «veto« quqyǵyn qoldanýdyń túsinikti erejeleri bolýǵa tıis, óıtkeni mundaı sharalardy qoldaný DSU halyqaralyq quqyǵymen naqty rettelgen»,- dep túsindirdi Baqyt Sultanov.
Kelissózderdiń qorytyndysy elderdiń saýda sharalary jónindegi Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııanyń sheshimderine «veto» qoldaný reglamenti jobasynyń is júzinde barlyq tarmaqtary boıynsha ymyraǵa qol jetkizýi boldy.
Taraptar, sondaı-aq, asyl tuqymdy mal sharýashylyǵy salasyndaǵy selektsııalyq - asyl tuqymdyq jumysty úılestirý jáne taldamalyq qamtamasyz etý tártibin jáne EAEO elderindegi makroekonomıkalyq jaǵdaı týraly baıandamany kelisti. Bul ýaǵdalastyqtar EAEO naryǵynyń odan ári damýynyń kókjıegin aıqyndaýǵa múmkindik beredi.
Budan basqa, úkimet basshylary EEK ekonomıka jáne qarjy saıasaty jónindegi Alqa múshesi laýazymyna Rýslan Baqytjanuly Beketaevtyń kandıdatýrasyn maquldady.
Esterińizge sala keteıik, búgin Almaty qalasynda QR Premer-Mınıstri A.U. Mamınniń tóraǵalyǵymen Eýrazııalyq úkimetaralyq keńesiniń otyrysy ótti.
