QazAqparatqa – 100 jyl: Valentına Esimbekova agenttikke qalaı kelgenin aıtyp berdi
- Siz QazAqparatqa 25 jyl ǵumyryńyzdy arnapsyz. Aldymen korrektor bolyp jumysqa turǵan ekensiz. Odan keıin kóp jyldar boıy tilshiler jelisiniń meńgerýshisi qyzmetin atqardyńyz. Ózińiz Ýkraına jaqtyń týmasy ekensiz. Qazaqstanǵa qalaı keldińiz?
- Almatyǵa 1975 jyly keldim. Men 3 aıda qalany túgel jaıaý aralap shyqtym. Sebebi ol kezde orys tili muǵalimi laýazymyna jumysqa turmaq bolyp, búkil qalany aralap shyqqam. Joldasym Maratty áskerge shaqyrdy. Al men páter aqysyn tólep, tirlik etýim kerek boldy. Barlyq mektepter, tehnıkýmdardy biletinmin. Balabaqshada oryn tabylmady. Osylaısha ne isterimdi bilmeı tabanymnan tozyp, Dostyq kóshesimen tómen túsip kele jatyp bir oryndyqqa jaıǵasyp kóz jasyma erik berdim. Sosyn kósheniń boıyndaǵy «Lensmena» redaktsııasynyń dırektoryna ashýmen kirip bardym. Meni kórip esi shyǵyp ketken er adamǵa bárin aıtyp berdim. Sosyn ol bir mekenjaıdy meńzedi. Sol mekenjaıǵa barǵanymda meni Nurmahan Orazbekov qarsy aldy. «Lensmenadan» keldiń be dep surady. Iá dedim. Sosyn bir kabınetke kirgen soń kadr bólimi maǵan korrektor laýazymyn usynyp, sary paraqty tekserýge berdi. Ary qarap beri qarap geografııalyq ataýdan qate taptym. Ol beldi jýrnalıstiń baspaǵa ketip bara jatqan aqparaty edi. Búkil redaktsııa tik kóterilip qateni jóndeýge ketti. Osylaısha men redaktsııada korrektor bolyp qaldym.
- Siz aqparat agenttiginiń mańyzdy bólimin basqardyńyz. Sol ýaqyttaǵy jumystyń qıyndyǵy qandaı boldy?
Men basty shyǵarylymda 8 jyl korrektor bolyp isteppin. Keıin ózimniń Qazaqstan Kommýnıstik partııasynyń barlyq bıýrolaryn, basshylaryn, ınıtsıaldaryn jattap alǵanymdy sezindim.
Mınıstrler keńesin, Respýblıkanyń basshylyq quramyn, 19 oblystyń basshylyǵyn túnde oıatsa taqyldap aıtyp beretin boldym.
QazTAG ol kezde jańalyqtardyń barlyǵyn respýblıkalyq gazetterge jiberetin. Qatelik bolsa, basyń ketedi. Qatelikten qatty qorqatynbyz.
Keıin Arkadıı Davydovıch meni túrli qyzmet basshylarynyń ornyna aýysymǵa qoıa bastady.
Tilshiler jelisiniń redaktor-hatshysynyń orny bosaǵanda basshylyq meni soǵan aýystyrdy.
Ár oblysqa QazTAG tilshisi taǵaıyndalatyn. Ol adamǵa páter, kólik, barlyq jaǵdaı jasalatyn.
Men osy laýazymǵa kelgende tek oblystan kelgen teletaıpty qabyldap, redaktsııalarǵa taratamyn dep qana oıladym. Sonda Belotserkovskıı maǵan oblystyq tilshilerden talap etetin bolasyń dedi. Men ómirimde olarmen sóılesip kórmegenmin, talap etý degen múlde qolymnan kelmedi. Sonda tilshilerdiń dostarymen, áıelderimen dostasa bastadym. Demalatyn jerleriniń telefonyn aldym. Maǵan únemi baılanysta bolý kerek boldy. Qazir jańa týǵan náresteniń ózi telefondy shyr aınaldyratyn zamanda bul kúlkili estiletin shyǵar. Biraq men sol kezde kez kelgen ýaqytta, kez kelgen adammen baılanysta bolýym kerek boldy. Biraq men sol talap etýdi úırene almaı-aq kettim.
- Siz birneshe jyl qatarynan oblystyq arnaıy tilshilerdiń bas ofıspen baılanystyratyn dáneker qyzmetin atqardyńyz. Osy tájirıbeńizdi eskere otyryp, qazirgi QazAqparatqa qandaı keńes berer edińiz?
1975 jyly men kelgende ardagerler aıtyp otyratyn. Soǵystan keıingi ýaqytta jańalyqtardy mashınkaǵa 7 dana etip basyp shyǵyp eski alańǵa, Kók bazarǵa, Gorkıı parkine, Tastaqqa aparyp iledi eken.
Keshke ol taqtaıshalardy jınap, erteńgi jańalyq ilýge daıyndaıdy eken. Odan keıin jarty etajǵa sozylǵan monıtory kishkentaı úlken protsessor bizdiń kóz aldymyzda quryldy. Sol kezde biz úshin úlken progress bolatyn. Keýdemizdi maqtanysh kerneıtin. Qazirgimen salystyrǵanda bul kúlkili nárse. Bar-joǵy jarty ǵasyrda tehnologııalyq tóńkeris boldy.
- QazAqparattyń 100 jyldyǵy osy agenttikpen baılanysty adamdardyń esteligin jarııalaýdyń basty sebebi. Osy oraıda agenttikke eńbegi sińgen taǵy qandaı azamattardy aıtqyńyz keledi?
Agenttik ujymy eren eńbek sińirdi. Men bul jerde 2-3 aýysymda istegen júrgizýshilerdiń, paraqtyń artynan paraq shyǵarǵan telegrafıst qyzdardyń, ár aqparat úshin jaýapty bolǵan redaktorlardyń eńbegin erekshe ataǵym keledi. Qazir de QazAqparattyń lentasyn qarap otyramyn. Operatıvtilik pen jyldamdyq bizdiń agenttiktiń jumysynyń mańyzyn kórsetedi. Qazir aqparatty der kezinde alyp jatsaq, ol ózinen ózi bolýy tıis nárse sııaqty kórinedi. Biraq, onyń artynda korrespondentter men redaktorlardyń úlken jumysy jatqanyn túsine bermeıdi.
