Qazaq dzıýdosynyń keleshegi qandaı

ASTANA. KAZINFORM — Dzıýdodan Qazaqstan ulttyq quramasy 2025 jylǵy álem chempıonaty qandaı nátıje kórsetti? Kazinform atalǵan taqyrypta oı qozǵap kórgen edi.

Buıyrǵany — kúmis medal…

Vengrııa jerinde ótken dúbirli dodaǵa el quramasyny attanar aldynda kóńilge túrli oı keldi. «Bıyl bizge bas júlde buıyra ma?» degen saýal kókeıde turǵany ras. Qazir álemde sporttyń atalǵan túri keńinen damyp keledi. Odan alatyn úlesimiz qandaı? Balýandar jankúıer kóńilinen shyǵarlyq deńgeıde el namysyn qorǵaı ala ma?

Álem chempıonatynda Romana Dıkko (Frantsııa), Patrısııa Sampaııý (Portýgalııa), Lýka Mheıdze (Frantsııa), Dıstrııa Krasnıchı (Kosovo), Tara Babýlfat (Shvetsııa), Amandın Bıýshar (Frantsııa), Kım Mındjon (Ońtústik Koreıa), ıAn ıÝn Veı (Taıbeı), Shırın Býklı (Frantsııa) jáne basqa da kóptegen myqty dzıýdoshy baq synady.

Aıta ketsek, 13-20 maýsym aralyǵynda ótken álem chempıonatynda 92 elden kelgen 566 sportshy 14 salmaqta júldege talasty. Otandastarymyzdyń enshisine bir kúmis medal buıyrdy. Bul jóninen Qazaqstan quramasy medaldar kestesinde on birinshi orynǵa taban tiredi. Kósh basynda 15 medalmen (6 altyn, 4 kúmis, 5 qola) Japonııa quramasy tursa, odan keıingi oryndardy Beıtarap elder (3-0-2) jáne Grýzııa (2-2-1) quramalary ózara bólisti.

Dúbirli dodaǵa elimizden tájirıbeli balýandar attandy. Degenmen áıelder quramasynan Ǵalııa Tynbaeva (48 keli), Esmıgúl Kýıýlova (63 keli) júldeniń aýylynan tys qaldy. Al Ábıba Ábýjaqynova (48 keli) jarystyń alǵashqy kúninde fınalǵa deıin jetti. Qazirge deıin Ábıba 3 jyl qatarynan álemdik dodada jartylaı fınalǵa shyǵyp, 2 márte qola júldeger (2022, 2024) atanǵan edi. Bıyl sol jetistigin jaqsartýǵa múmkindik týdy. Sheshýshi synda Ábıba byltyrǵy fınalda oıyn kórsetken ıtalııalyq Assýnta Skýttomen sheberlik baıqasqan edi. Degenmen qarsylasyna ese jiberip, bıyl kúmis medaldy qanaǵat tutty.

— Eń qıyn qarsylasym fınalda beldesken ıtalııalyq balýan boldy. Shynymdy aıtsam, onyń qandaı ádis qoldanatynyn aldyn ala bilip, daıyndyǵymdy da soǵan qaraı qurǵan edim. Biraq beldesýdiń qyzý sátinde kútpegen jerden dál sol ádiske túsip qalyp, qarsylasym ıýko upaıyn enshiledi. Ol sát men úshin óte mańyzdy ári sheshýshi boldy. Ýaqyt ta taýsylýǵa jaqyn edi. Sondyqtan táýekelge bel baılap, barymdy salyp shabýylǵa kóshtim. Sońyna deıin kúresip, qolymnan kelgenniń bárin jasadym, — dedi Ábıba Olympic.kz saıtyna bergen suhbatynda.

Erler quramasynda Maǵjan Shamshadın, Sherzod Davlatov (60 keli), Ǵusman Qyrǵyzbaev (66 keli), Eset Qýanov (73 keli), Abylaıhan Jubanazar (81 keli), Meıirlan Maksım (90 keli), Nurlyhan Sharhan men Marat Baıkamýrov (100 keli), Erasyl Qajybaev (100 keliden joǵary) el namysyn qorǵady. Olardyń arasynda 2024 jylǵy Parıj Olımpıadasynyń qola júldegeri Ǵusman Qyrǵyzbaev ta bardy. Ol Olımpıada júldesinen bólek 2021 jylǵy álem chempıonatynyń kúmis júldegeri bolsa, 2019 jáne 2022 jyldary ótken Azııa birinshilikterinde qola medal aldy.

Ǵusman shırek fınalǵa deıin jetti. Aldymen qytaılyq Sıýe Tszyıan, ızraıldik barǵan Gaı Gýtmandy jeńse, shırek fınalda tájikstandyq Nýralı Emomalıge ese jiberdi. Sál úzilisten keıin dzıýdoǵa qaıta oralǵan Ǵusman bul joly jankúıerlerge qýanysh syılaı alǵan joq.
Jalpy, álem chempıonatynda Maǵjan Shamshadın, Ǵusman Qyrǵyzbaev jetinshi orynǵa taban tirese, Abylaıhan Jubanazar, Meıirlan Maksım, Marat Baıqamýrov 1/8, Eset Qýanov, Sherzod Davlatov, Nurlyhan Sharhan, Erasyl Qajybaev 1/16 fınaldan árige bara alǵan joq.

Basty maqsat — Olımpıada

Dúbirli doda bastalar aldynda ulttyq quramanyń jattyqtyrýshysy Qalen Qalıuly aldaǵy álem chempıonatyna naqty maqsat qoıylǵanyn atap ótken edi.

«Ulttyq quramaǵa úlken kólemdegi júkteme jasaldy. Biz sportshylarǵa únemi «Qyzdar, jigitter, basty maqsat — Olımpıada. Qalǵan jarystar — sol joldaǵy daıyndyq kezeńi» dep aıtyp kelemiz. Sol sebepti balýandar qysymsyz, erkin kúresti. Sonymen qatar tek negizgi quramǵa ǵana senim artyp qoımaı, jas býynǵa da múmkindik berýimiz qajet» degen edi.

Álem chemıonatynda elimizdiń atynan negizinen tájirıbeli balýandar baq synap qaıtty. Dese de úlken sporttaǵy qadamyn endi bastap jatqan Meıirlan Maksımdi erekshelep aıtýǵa negiz bar. Eresekter sapyndaǵy alǵash ret álem chempıonatyna qatysyp otyrǵan 21 jastaǵy Meıirlan óziniń joryǵyn úshinshi aınalymda aıaqtady. Atalǵan kezdesýde ol jaraqat alyp qaldy. Saldarynan jarys jolynan shyqty. Ol álem chempıony japonııalyq Gokı Tadjımaǵa qarsy beldesýde belsendi kúres kórsetip, qarsylasynan eki shıdo basym turdy. Alaıda, Gokı Tadjımanyń (o soto gaeshi) qarsy ádisine sátsiz túsip, jaraqat alýyna baılanysty jeńis japonııalyq dzıýdoshyǵa berildi.

Jastardyń sany arta tústi

Ras, ulttyq qurama sapynda jas balýandardyń qatary artyp kele jatqany qýantady. Bul elimizdiń dzıýdo sportynyń bolashaǵyn aıǵaqtaıdy. Óıtkeni, olardyń jas kezinen úlken dodada baq synaýyna jol ashý tájirıbesin arttyra túsetini daýsyz.

— Búginde dúnıe júzinde talantty jas dzıýdoshylar qatary kóbeıip keledi. Sondyqtan biz de oǵan bet burýymyz tıis. Jastarǵa kóbirek múmkindik berý qajet. Óıtkeni, alda 2028 jylǵy Olımpıada jaqyndap keledi. Onda kimderge úmit artamyz? Sondyqtan jastardy qazirden bastap tárbıeleı bilýimiz qajet dep sanaımyn. Úsh jyldyń ishinde olar mol tájirıbe jınaqtap, sheberligin shyńdaı túsedi. Osyǵan baılanysty bapkerlerdiń álem chempıonatyna Meıirlandy dúbirli dodaǵa alyp barǵanyn qýana quptaımyn. Ol mundaı aýqymdy jarysqa alǵash ret qatysqanyna qaramastan ózin jaqsy qyrynan tanyta bildi. Aldaǵy ýaqytta ulttyq quramada Meıirlan sekildi jastardyń kóbeıetinine senim artamyn, — deıdi sport jýrnalısi Teljan Kúderov.

Sondaı-aq álem chempıonatynda Sherzad Davlatov, Nurlyhan Sharhan, Abylaıhan Jubanazar syndy 23-25 jastaǵy balýandar bar. Olardyń arasynan Nurlyhan men Abylaıhan byltyr Parıj Olımpıadasynda el namysyn qorǵap qaıtty. Sondyqtan elimizdiń dzıýdo quramasynyń bolashaǵy alda degen úmittemiz.

Ras, kóńilde balýandar kórsetkishi jaqsara tússe degen tileýlestik bolǵanyn nesine jasyramyz? Degenmen enshimizge buıyrǵan bir kúmis medaldy kóńilimizge demeý etemiz be? Onyń ózin jylma-jyl júldegerler qatarynan kórinip júrgen Ábıba Ábýjaqynova aldy. Basqa balýandar nege joǵary deńgeıdegi jetistikten tys qalyp qoıdy? Endigi kezekte osy baǵytta oılanǵanymyz artyq emes.