Qaıǵyly jaǵdaı qaıtalanbas úshin: Óskemen mektepterinde fýtbol qaqpalary berik tur ma – reportaj
Tamyz aıynyń basynda Astanadaǵy №10 mektep aýmaǵynda 10 jasar balanyń ústine fýtbol qaqpasy qulap ketken edi. Oqýshy alǵan jaraqatynan sol jerde kóz jumǵan. Osyǵan baılanysty polıtsııa qylmystyq is te qozǵaǵan. Qaıǵyly jaǵdaıdan keıin tek elordada emes, muqym memleket boıynsha mektepterdegi sporttyq jabdyqtardyń qaýipsizdigi máselesi kún tártibine shyqty.
Shyǵys Qazaqstan oblysynyń halqy da balalary úshin ýaıymdap, bilim ordalaryndaǵy temir qaqpalardyń qanshalyqty berik turǵandyǵyn bilgileri keldi. Jalpy óńir boıynsha 343 mektepke 98 myńnan astam oqýshy bar.
Taıaýda ShQO ákimdiginde ótken jınalys barysynda aımaq basshysy Ermek Kósherbaev mektepterdegi balalardyń qaýipsizdigi árqashan basty nazarda bolýy kerektigin jetkizdi. Ol Zaısan aýdanynyń ákimine «Qansha mektepti tekserdińiz, ózińiz týrnıkke shyǵyp kórdińiz be?» dep surady. Jóndi jaýap ala almaǵannan keıin aýdandardaǵy árbir mektep stadıonynyń qaýipsizdigin jeke tekseretinin aıtqan.
«Ózim mektepke baryp tekserip, eger bir kemshilik anyqtasam jýrnalısterdi shaqyryp, kórsetip, «Osy ákim balalardyń qaýipsizdigin oılamaıdy» dep aıtamyn. Sosyn saılaýǵa qalaı túsesizder!? Sol úshin aýyl ákimderi ár mekteptegi týrnıkke ózderi shyǵyp, tekserýi, jaǵdaıdy óz baqylaýynda ustaýy kerek», - dedi sol kezde ákim.
Osy másele tóńireginde málimet jınaý úshin Óskemendegi mektepterge baryp, ShQO Bilim basqarmasynan jáne oblystyq Bilim salasynda sapany qamtamasyz etý departamentinen birneshe suraqqa jaýap alyp kórdik. Mektepti ádeıilep tańdap almaı, qalanyń eki jaǵyndaǵy jolymyz túsken eki bilim ordasyna bas suqtyq.
Birinshisi – Q. Qaısenov kóshesinde ornalasqan Shákárim Qudaıberdiuly atyndaǵy №1 orta mektep. Munda 697 bala oqıdy. Jalpy syıymdylyǵy – bir aýysymda 554 bala. Ekinshi aýysymda 6, 7, 8 synyp oqýshylary bilim alsa, qalǵandary mektepke tańerteńnen keledi. Qazaq tildi mektepke tek jaqyn mańdaǵy kóshelerden emes, qalanyń ár buryshynan balalar kelip oqıdy eken.
Mektep dırektory Ádil Saılaýbek bizdi birden sportzalǵa alyp bardy. Іshi taza, jaryq. Qulaıyn dep turǵan eshteńe baıqalmady.
«Jýyqta ǵana bizdiń mektepti quzyrly basqarma qyzmetkerleri kelip tekserip ketti. Eshqandaı buzýshylyq tirkelmedi. Oqýshylardyń qaýipsizdigi tolyqtaı saqtalǵan. Bıyl bizge jóndeý jumystaryna aqsha bólingen joq. Ózimiz jaz boıy árleý, ákteý jumystaryn júrgizdik», - deıdi dırektor.
Sodan keıin syrttaǵy sporttyq jabdyqtardy kórdik. Týrnık pen fýtbol qaqpasyn qolmen ustap, ıterip-tartyp baıqap edim, berik tur. Biraq fýtbol oınaıtyn alańda kógal joq.
«Qudaıǵa shúkir, mektebimizde Astanadaǵy sııaqty jaǵdaı bolyp kórgen emes. Ózderińiz kórip turǵandaı, balalardyń densaýlyǵyna qaýip tóndiretindeı eshteńe joq. Dese de aldaǵy ýaqytta fýtbol alańyna jasandy kógal tósep, oınap júrip jyǵylǵanda aıaqtary aýyrmaıtyndaı jaǵdaı jasaǵymyz keledi. Soǵan qarjy bólinse deımiz. Jańa oqý jylynyń qarsańynda dene shynyqtyrý sabaǵyna qajetti doptar jáne basqa da sporttyq kerek-jaraqtardy satyp aldyq», - deıdi Ádil Saılaýbek.
Odan keıin Jibek matalar kombınaty yqsham aýdanyndaǵy Sátbaev kóshesinde ornalasqan №24 orta mektepke taban tiredik. Orys tildi bilim ordasy 1988 jyly salynǵan. 787 oqýshyǵa shaqtalǵan mektepte qazir 1510 bala bilim alyp jatyr. ıAǵnı, bala sany negizgi syıymdylyqtan eki ese asyp ketken. Alaıda bul Óskemende qazaq synyptary tolmaı, al orys tildi mektepterge oqýshy syımaı jatyr degen sóz emes. Bul jalpy osy yqsham aýdanyndaǵy túgel derlik mektepterde qalyptasqan jaǵdaı. Sebebi qurylys jumystary qarqyndy júrgizilip jatqan aýdanda mektep jasyndaǵy bala óte kóp.
№24 orta mektep dırektory Lázzat Máýithan jyl saıyn syrttaǵy sporttyq alańǵa aǵymdaǵy jóndeý jumystary júrgiziletinin aıtty.
«Jabdyqtar ár túrli túske boıalǵan, tehnıkalyq talaptarǵa saı, balalarǵa yńǵaıly. Oqys oqıǵalar bolyp kórgen joq. Mektep ishinde eki birdeı sportzalymyz bar. Dene shynyqtyrý sabaǵy qyrkúıekte jáne mamyrda dalada bolsa, qalǵan aılarda ishte ótkiziledi», - deıdi ol.
Dırektormen birge sportzaldardy, syrttaǵy alańdy túgel aralap shyqtyq. Munda da oqýshylardyń ómirine qaýip tóndiretindeı eshteńe baıqamadyq.
Alaıda bári muntazdaı, minsiz deýge kelmes. Fýtbol oınaıtyn alańǵa tóselgen kógaldyń jaǵdaıy nasharlaý eken. Arasy ashylǵan, tesilgen tustary bar. Týrnıktegi ızolentanyń shetteri shyǵyp tur.
Jerge qadalǵan dóńgelekter de qatty berik emesteı kórindi. Biraq ádeıilep kúsh salmasa, qulaı qoımaıdy. Sarapshy bolmaǵannan keıin naqty aıta almaımyz.
Mektep shetine bireýlerdiń salǵan sýretteri men jazýlary da óshirilmegenin baıqadyq. Fýtbol alańynyń qasynda, mektep qorshaýynyń ishinde jabyq muz aıdyny bar eken. Sonyń qazaqsha jazýyndaǵy bir áribi túsip qalypty. Alaıda bul mektep basshylyǵynyń olqylyǵy emes. Sebebi muz aıdyny oblystyq Dene shynyqtyrý jáne sport basqarmasyna qaraıdy.
Odan keıin jalpy oblys mektepterindegi jaǵdaıdy bilý úshin ShQO Bilim salasynda sapany qamtamasyz etý departamenti basshysynyń esigin qaqtyq. Alaıda qazir basshylary Zeınep Maqsutova basqa qyzmetke aýysyp ketipti. Bizdi departament basshysynyń orynbasary Jumabek Qambetov qarsy aldy. Suraqtarymyzdy tyńdap shyqqannan keıin:
«Búgingi tańda óńir boıynsha 19 bilim berý uıymynda sportzal joq. Bizdiń paıymdaýymyzsha, olarda dene shynyqtyrý sabaqtary beıimdelgen bólmelelerde nemese mektep dálizderinde ótýi múmkin. Al mektep sportzaldaryna júrgizilgen tekserý jumystary týraly aqparatty Bilim basqarmasynan surata alasyzdar», - dep qysqasha jaýap berdi.
Oblystyq Bilim basqarmasynyń basshysy Innesa Chernyshevamen de kezdestik. Ol Shyǵys Qazaqstandaǵy barlyq qala, aýdanda ornalasqan mektepterde, balabaqshalar men qosymsha bilim berý uıymdarynda sporttyq alańdar men qural-jabdyqtarǵa tolyqqandy tekserý júrgizilgenin jetkizdi.
«Osy maqsatta arnaıy monıtorıngilik toptar quryldy. Onyń quramyna basqarma qyzmetkerlerinen bólek, Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń, Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń ókilderi kirdi. Sportzaldardy, syrtqy qorshaýlardy, sport alańdarynyń jabdyqtalýyn, aýmaqtyń sanıtarlyq jaǵdaıyn, beınebaqylaý kameralarynyń bolýyn, fýtbol qaqpalarynyń, voleıbol baǵanalarynyń, arqandardyń beriktigin muqııat tekserdi. Sonyń nátıjeleri sportzaldardyń, oıyn jáne sport alańdaryndaǵy qural-jabdyqtardyń oqýshylar men búldirshinderdiń boıyna jáne jasyna sáıkes keletindigin jáne talapqa sáıkes jaǵdaıda saqtalǵandyǵyn kórsetti», - deıdi Innesa Chernysheva.
