Kavasakı men mýltıjúıeli qabyný sındromynyń aıyrmashylyǵy qandaı

ALMATY. QazAqparat – Sońǵy ýaqyttary Qazaqstanda Covid-19 vırýsyn juqtyrǵan balalarda Kavasakı sındromy paıda bolǵany týraly habar taraı bastalǵaly, ata-analarda alańdaýshylyq kóbeıdi. Onyń ústine el arasynda indet endi balalarǵa tisin batyrady eken degen áńgimeniń tarap jatqanyna tipten, úreı týǵyzýda. Covid-19 kesirinen sımptomdary baıqalyp jatqan sırek kezdesetin Kavasakı qandaı aýrý? Bul týraly Pedıatrııa jáne balalar hırýrgııasy ǵylymı ortalyǵynyń basqarma tóraǵasy, medıtsına ǵylymdarynyń doktory Rıza Boranbaeva jan-jaqty maǵlumat berdi.

- Sırek kezdesetin Kavasakı sındromnyń qazirgi qaýipti indetpen qabattasyp kórinýi qaı kezden baıqaldy?

- 2020 jyldyń sáýir aıynan bastap COVID-19 aýrýynyń joǵary deńgeıi baıqalǵan elderde koronavırýstyq ınfektsııadan keıingi balalarda pedıatrııalyq mýltıjúıeli qabyný sındromy túrinde jańa aýrý tirkele bastady. Balalar men jasóspirimderdegi COVID-19-ben ýaqytsha assotsıatsııalanǵan mýltıjúıeli qabyný sındromy (MVS) – bul COVID-19 ınfektsııasynan keıingi qabynýmen baılanysty keıinge qaldyrylǵan ımmýnologııalyq qubylys. Bul patologııa COVID-19-dan 3-5 aptadan keıin balalarda damıtyn ınfektsııadan keıingi sındrom bolyp tabylady, bul osyndaı naýqastarda qandaǵy antıdenelerdi anyqtaý arqyly kórinedi.

– Mýltıjúıeli qabyný sındromy men Kavasakı aýrýynyń aıyrmashyly qandaı?

– Mýltıjúıeli qabyný sındromynyń taǵy bir ataýy – Kavasakı tárizdi sındrom, óıtkeni ol Kavasakı aýrýymen klınıkalyq uqsastyqqa ıe, biraq belgili bir aıyrmashylyqtary bar. Olardyń negizgisi – Kavasakı aýrýy tek erte balalyq shaqta damıdy, al MQS 21 jasqa deıingi jasóspirimder men jastarda da tirkeledi. Kavasakıdiń shynaıy aýrýy búkil álemde óte sırek kezdesetin patologııa, Qazaqstanda jyl saıyn 2-5 jaǵdaı anyqtaldy.

Aıta ketý kerek, COVID-19-ben baılanysty MQS balalardaǵy jappaı aýrý emes, biraq keıbir balalar koronavırýstyq ınfektsııadan keıin Kavasakı aýrýyna uqsas klınıkalyq belgilerdi kórsetýi múmkin jáne júrek bulshyq etiniń qabyný belgilerimen aýrý aýyr túrde ótip, koronarlyq arterııalardyń anevrızminiń damýy jáne basqa organdar men júıelerdiń zaqymdanýy múmkin. Sondyqtan balalarda COVID-19 aýrýynyń aldyn alý sharalary áli de ózekti bolyp otyr. Mýltıjúıeli qabyný sındromyn sátti emdeý úshin erte dıagnostıka jáne ýaqtyly bastalǵan terapııa mańyzdy.

–Mýltıjúıeli qabyný sındromynyń negizgi klınıkalyq belgileri qandaı?

− 24 saǵat ishinde 38,5-ten joǵary temperatýranyń bolýy, asqazan-ishek jolynyń zaqymdanýy – ishtiń aýyrýy, qusý, júrek aınýy, dıareıa. 50%-da tynys alý júıesiniń zaqymdanýy múmkin – jótel, aýyr pnevmonııanyń damýyna baılanysty entigý týyndaıdy. Aıqyn biliný dárejesi ártúrli denedegi bórtpe daq, daqty-papýlez, konıýnktıvıt, lımfa túıinderiniń ulǵaıýy, alaqannyń, aıaqtyń isinýi múmkin. Júrek tusynda aýyrsyný túrindegi kardıovaskýlıarlyq sımptomdar bolady. Sonymen qatar, tildiń qyzyl tańqýraı tárizdi qyzarýy, erinniń qyzarýy baıqalady.

– Eger COVID-19-ǵa assotsıatsııalanǵan mýltıjúıeli qabyný sındromyna kúdik bolsa ne isteý kerek?

– Mundaı jaǵdaıda, bala mindetti túrde kóp salaly balalar aýrýhanasyna jatqyzylýy kerek, onda ol dıagnostıkalyq sharalardyń tolyq kólemin jáne qajetti terapııany alady. MQS bar naýqastardy dıagnostıkalaý men emdeýdi ártúrli pedıatrııalyq profıldegi mamandardyń mýltıdıstsıplınarlyq toby júzege asyrady: ınfektsıonıster, revmatologtar, kardıologtar, gematologtar, reanımatologtar. Erte dıagnostıka jáne ýaqtyly medıtsınalyq kómek kóbinde bala jaǵdaıynyń jaqsarýy men saýyǵýyna ákeledi.

- Qazirgi ýaqytta qansha bala mýltıjúıeli qabyný sındromyna, qanshasy koronavırýs ınfektsııasyna shaldyǵyp otyr?

- Búgingi tańda respýblıkada balalar arasynda COVID-19-ben assotsıatsııalanǵan MQS-nyń 31 jaǵdaıy anyqtaldy, onyń ishinde 18 bala qolaıly nátıjemen shyǵaryldy, qalǵandary kópbeıindi balalar aýrýhanalarynda emdelýde jáne respýblıkalyq deńgeıdegi sarapshylar tobynyń baqylaýynda.

Al, koronavırýstyq ınfektsııamen Qazaqstanda barlyǵy 2500-ge jýyq bala aýyrǵan, onyń ishinde 111-i jańa týǵan. Balalardyń 80%-ynda COVID-19 sımptomsyz jáne jeńil túrde ótti, patsıentterdiń 20%-y aýrýdy ortasha jáne aýyr túrde bastan ótkerdi. Bul negizinen aýyr sozylmaly aýrýlary bar balalar boldy, bul COVID-19 aǵymyn nasharlatty. Balalar arasynda ólim jaǵdaılary baıqalǵan joq. Balalar COVID-19 koronavırýs ınfektsııasymen eresekterge qaraǵanda sırek aýyrady. Olardyń klınıkalyq belgileri az jáne aýrý kóbinese sımptomsyz nemese jeńil túrde ótedi, degenmen aýyr aǵym jaǵdaılaryn da joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy.

- Áńgimeńizge rahmet!