Katonqaraǵaıdaǵy mal urlyǵy qalaısha Májilis minberine deıin jetti
ÓSKEMEN. KAZINFORM — Shyǵys Qazaqstan oblysy Katonqaraǵaı aýdanyndaǵy Shyńǵystaı aýylynyń shyrqy ketip tur. Mal urylarynyń maza bermeı, tóskeıdegi tórt túlikke qyrǵıdaı tııýi halyqty ábden qınap, bir tarynyń qaýyzyna syıǵyzǵan.
«Baýkespelerge toqtaý bolmaı tur»
Tabıǵattyń bar tamashasyn boıyna sińirgen Katonqaraǵaı aýdanynyń bul aýyly da týrıster kóptep keletin jer.
Sebebi Shyńǵystaı — qalamnyń qudiretin, sózdiń qasıetin pash etken qazaqtyń klassık jazýshysy Oralhan Bókeıdiń kindik qany tamǵan meken.
Alaıda búginde aýyl ishi tolqyp, halyq ashýǵa býlyǵyp tur. Oǵan sebep — mal urlyǵynyń tyıylmaýy.
— Aýylda 2013 jyldan beri mal urlyǵy beleń alyp ketti. Buryn mal ıesi men ury bir-birimen tatýlasyp, isti polıtsııaǵa jetkizbeıtin. Osylaı ury-qarylar kóbeıip, qunyǵa berdi. Sondyqtan dál bıyl ǵana urlyq órship ketti deýge kelmes. Odan keıin halyq arasynda polıtsııanyń isti tirkemeıtinin aıtyp jatqandar bar. Sóıtip, ábden ashynǵan halyq janaıqaıyn Prezıdentke úndeý retinde jetkizýge májbúr boldy, — deıdi aýdandyq ardagerler keńesiniń tóraǵasy Jánibek Qyzyr.
Shyńǵystaılyq Qojaqan Nursaparovtyń aıtýynsha, ótken jyldyń tamyz aıynda bir sıyry men bir buzaýy joǵalǵan. Al onyń aldyńǵy jyly 12 jylqysy izim-ǵaıym joǵalyp, sol kúıi tabylmady.
— Tártip saqshylaryna talaı bardyq. Alaıda esh nátıje joq. Olarǵa degen úmit úzildi. «Jaý alystan shappaıdy» demekshi, urylar osy aýdan ishinde dep oılaımyz. El arasynda urlanǵan maldyń eti osyndaǵy dámhanalarǵa satylǵan degen de sybys bar, — deıdi aýyl halqy.
Jánibek Qyzyrdyń aıtýynsha, birli-ekili urlanǵan maldyń esebi joq. ıAǵnı, tórt-túliktiń súmesin qorek etip otyrǵan jurt arasynda urymtal sátti ańdyǵan urylardyń kesiri tıip, kesapatyn sezbegender neken-saıaq.
— Ábden basynǵan urylar jylqylardy úıir-úıirimen áketip jatyr. Osyǵan toqtaý salý kerek qoı! Tek Shyńǵystaı emes, Órnek, Jańa Úlgi, Aqqaınar, Jambyl, Eńbek aýyldarynyń turǵyndary da baýkespelerden zardap shegip otyr, — deıdi aýdandyq ardagerler keńesiniń tóraǵasy.
Arnaıy reıd júrgizilýi tıis
Bara jatqannyń baltasyn, kele jatqannyń ketpenin qoımaǵan shyńǵystaılyq urylar jaıly máseleni taıaýda minberden Parlament Májilisiniń depýtaty Maqsat Tolyqbaev ta kóterdi.
— Aýyldaǵy jurt azyn-aýlaq malynyń arqasynda kún kórip, jan baǵyp júr. Biraq eldegi buqara baýkespe urylardan ábden záre-záp bolyp, Prezıdentten kómek suraýǵa májbúr. Shyǵys Qazaqstan oblysy Qatonqaraǵaı aýdany turǵyndarynyń áleýmettik jelige shyqqan vıdeoúndeýlerin kórgen shyǵarsyzdar? Shyńǵystaıdyń shyrqyn osy urylar buzyp bitirdi. Alaqandaı aýyl halqyna ury-qarynyń qorlyǵy ábden ótken. Áýre sarsańǵa túsken halyq aýdandyq, oblystyq ishki ister organdarynyń tabaldyryǵyn tozdyryp, bastaryn taýǵa da, tasqa da soǵyp ábden qajyǵan, — dedi depýtat.
Óz sózinde ol Іshki ister mınıstri Erjan Sadenovke bul máseleni jiti qadaǵalap, Qatonqaraǵaı aýdanynda arnaıy reıd júrgizip, mal urlyǵynyń aldyn alý men urylardy ustaý boıynsha keshendi sharalardy qolǵa alýdy surady.
Qylmystyq is qozǵaldy
Kazinform redaktsııasynyń resmı saýalyna jaýap bergen ShQO polıtsııa departamentiniń bastyǵy Erlan Omarbekov Katonqaraǵaı aýdanynyń polıtsııa bóliminde 2024 jyly mal urlyǵy boıynsha 4, al osy jyldyń basynan beri 3 quqyq buzýshylyq tirkelgenin málim etti.
— Shyńǵystaı aýyly turǵyndary bıylǵy qańtar aıynda 2003-2024 jyldar aralyǵynda 13 bas jylqy jáne 7 bas iri qara malynyń urlanǵany jóninde 12 aryz jazyp, sol boıynsha 1 qylmystyq is tirkelgen. Qazirgi ýaqytta istiń mán-jaıy jan-jaqty jáne tolyq júrgizilýin qamtamasyz etýge, qylmysty ashýǵa baǵyttalǵan qajetti tergeý amaldary qolǵa alynǵan, — dedi ol.
Tergeý barysy departament basshylyǵynyń baqylaýynda. Aýdanda jedel tergeý toby jumys istep jatyr.
— Turǵyndardyń barlyq ótinishi muqııat tekseriledi. Jalpy oblys boıynsha jyl saıyn múlikti qorǵaý jónindegi vedomstvolyq baǵdarlama sheńberinde mal urlyǵyna qarsy is-qımyl maqsatynda profılaktıkalyq jáne jedel-izdestirý sharalary júrgiziledi. Sondaı-aq mal urlyǵynyń aldyn alý maqsatynda mal jaıý jáne et ónimderin satý erejeleriniń saqtalýyn baqylaý boıynsha turaqty túrli tıisti sharalar ótkizilýde, — dedi Erlan Omarbekov.
Eske salsaq, osyǵan deıin Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdanynda er adam ózi jumys istegen qojalyqtyń 20-ǵa jýyq jylqysyn urlaǵanyn jazǵanbyz.
