Qaterli isikti endoskopııalyq tásilmen emdeýdiń ereksheligi nede
Aldymen onkolog maman qazaqstandyqtarǵa medıtsınalyq kómekke ýaqytynda júginýge keńes beredi. Dertti ýaqyt sozbaı anyqtaý emdeýde oń nátıjege kepil. Qaterli isiktiń kúsheıe túsýi dárigerler men mamandar úshin emdeýdiń jańa, tıimdi jáne zamanaýı tásilin oılap tabýǵa yqpal etýde.
QR Prezıdenti Іs Basqarmasyna qarasty medıtsınalyq ortalyǵynyń aýrýhanasynda zamanaýı, qaýipsiz tehnologııalardy paıdalana otyryp, qaterli isikti erte satyda anyqtaý jáne emdeý tájirıbesi bar.
«Álemde jyl saıyn 8 mıllıonǵa jýyq adam qaterli isikten qaıtys bolady. Ótken jyly qaterli nemese qaterli emes isikke shaldyqqan 20 mıllıonǵa jýyq jaǵdaı anyqtaldy. Bıyl bul kórsetkish 20 mıllıonnan asady dep kútilýde. Shynynda da, adamdar aýrý asqynǵannan keıin kelip em izdep jatady. Qaterli isikti erte dıagnostıkalaý emniń nátıjeli bolýynyń kepili. Densaýlyqqa asa mán berý kerek, adamdardyń deni dárigerge kesh, aýrýdy asqyndyryp baryp júginip jatady. Bul jaýapsyzdyq», - dedi onkolog Nasrýlla Shanazarov.
Sondyqtan dáriger áıelderge mindetti túrde mammografııa, sút beziniń ýltradybystyq zertteýi, jambas, ish, qalqansha bezi, skrınıngten ótýdi usynady. Er adamdar ókpeniń rentgenografııasyn, terini teksertýi kerek.
«Bul protsess qaterli isik aýrýyn erte anyqtaý úshin qajet. Qaterli isik kenetten paıda bolmaıdy. Ol aǵzadaǵy ózgerister men sozylmaly aýrýlardyń saldarynan paıda bolady. Taza, saý asqazanda qaterli isik paıda bolmaıdy. Eger adam temeki shekpese, zııandy óndiriste jumys istemese, taza aýamen tynys alsa, ókpeniń qaterli isigine shaldyǵý qaýpi tómen», - dep túsindirdi Nasrýlla Shanazarov.
Onkologııalyq aýrýlarmen kúreste endoskopııa jáne fotodınamıkalyq terapııa eń tıimdi ári senimdi ádis ekenin dáleldep otyr.
QR Prezıdenti Іs Basqarmasy medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynyń endoskopııa bólimshesinde kóptegen protsedýra bar. Osy oraıda bólimshe meńgerýshisi Ársen Túsipbaev zamanaýı optıkalyq aspaptardyń múmkindikteri jáne patsıenttiń jazylýyna áseri týraly aıtyp berdi.
«Biz jaryqishilik dıagnostıkalyq jáne operatsııalyq qyzmetterdiń barlyq spektrin oryndaımyz. Endoskoptyń kómegimen dertti zetteý men odan emdeýdi qatar júrgize alamyz. Mamandar óńesh, asqazan jáne on eki eli ishek, toq ishek, joǵarǵy tynys joldary men traheıany tekseredi. Endoskopııalyq protsedýrany qoldaný onkologııalyq dertti erte anyqtap, sharalar qabyldaýǵa múmkindik beredi. Nátıjesinde onkologııalyq aýrýlardyń jıiligi men ólimi tómendeıdi», - dedi endoskopııa bóliminiń meńgerýshisi.
Onyń aıtýynsha, atalǵan qurylǵynyń kómegimen adamnyń ish qurylystaryn anyq kórip tekserýge bolady. Sondaı-aq, úlkeıtkish optıka shyryshty qabyqtyń aýmaǵy, ólshemi men ózgerýin naqty kórsetedi.
«Asqazan-ishek joldarynyń joǵarǵy bóliginen basqa, toq ishekti tekserýge bolady. Toq ishek onkologııasynyń bastapqy kezeńi asımptomatıkalyq sıpatta, ıaǵnı adam eshqandaı ózgeristi baıqamaıdy. Asqynǵan jaǵdaıda klınıkalyq kórinister paıda bolady, ondaı kezde radıkaldy emdeý tıimdi emes. Sondyqtan bizde toq ishekti tekserýge arnalǵan arnaıy endoskop qurylǵysy bar. Jińishke ishekti enteroskoptyń kómegimen tekseredi. Onyń kómegimen ash ishek aýrýlaryn anyqtaýǵa, bıopsııa jasaýǵa, emdeý protsedýralaryn júzege asyrýǵa múmkindik beredi», - dep túsindirdi dáriger.
Sondaı - aq, ash ishekti tekserýdiń kapsýla endoskopııasy atty balama tásili bar. Bul ádis patsıentke yńǵaıly, óıtkeni tek kapsýlany jutý kerek. Kapsýla ash ishektiń shyryshty qabyǵyn sýretke túsiredi, sodan keıin dáriger ol sýretti sensordan kompıýterge júktep alyp qaraıdy. Patologııa anyqtalǵan jaǵdaıda, naqtylaý úshin endoskoptyń kómegimen bıopsııa jasaýǵa bolady.
Dárigerdiń aıtýynsha, uıqy beziniń qaterli isigin dıagnostıkalaý óte mańyzdy. Prezıdenttik klınıkanyń mamandary endoskopııalyq ýltradybystyq dıagnostıka (EndoÝZI) sııaqty biregeı zertteý júrgizedi. Ýltradybystyq baqylaýmen onkologııa qaýpin anyqtaý úshin uıqy beziniń bıopsııalyq materıaly alynady. Sol sekildi dárigerler ókpe men lımfa túıinderinde tinderdiń bıopsııasyn jasaıdy.
«Bizde bronhtardyń endoskopııalyq ýltradybystyq dıagnostıkasyn jasaý múmkindigi bar. El boıynsha jalǵyz apparat bizde ǵana. Ýltradybystyq datchıkteri bar endoskopııalyq jabdyqpen bıopsııa jasaı alamyz. Jalpy halyq endoskopııalyq protsedýralarmen tanys. Gastroskopııa jasamaǵan naýqastardy tabý qıyn. Biz patsıentterge endoskopııa eshqandaı kesýsiz, sáýlelendirýsiz protsedýra ekenin únemi aıtamyz. Tek atalǵan protsedýra uzaq ýaqyt alady. ıAǵnı, asqyný nemese qan ketý yqtımaldyǵy nólge teń. Biz onkologııalyq aýrýlardy erte satyda anyqtaý saıasatyn ustanamyz. Sondyqtan da bizdiń kontıngentte aýrýdy asqynǵan deńgeıde anyqtaý joqtyń qasy. Bul dıagnostıkalyq qyzmettiń jaqsy jumys isteıtinin kórsetedi», - dedi endoskopııa bóliminiń meńgerýshisi Ársen Túsipbaev.
Endoskopııalyq qyzmettiń artyqshylyǵy, dertti ýaqytyly anyqtaý arqyly patsıentti aýrýhanaǵa jatqyzýdyń qajeti joq. ıAǵnı az ınvazıvti, hırýrgııasyz, naýqastyń ózine yńǵaıly bolý úshin jeńil anestezııamen oryndalady, nátıjesinde patsıenttiń ońalýy uzaqqa sozylmaıdy.
«Bizge ishek ótimsizdigi dıagnozy qoıylǵan naýqas keldi. Oǵan asqazanǵa tútik qoıý usynyldy (gastrostoma), ıaǵnı tamaqty shprıtspen qabyldaıdy. Patsıent gastrostomanyń ornyna stent qoıýǵa bolatynyn estigen. Naýqastyń qyzy maǵan qońyraý shaldy, sosyn klınıkaǵa shaqyrdym. Osylaısha gospıtalızatsııasyz stentteý týraly sheshim qabyldadyq. Stentti ornatqannan keıin synaq júrgizdik. Patsıent bir staqan sýdy tez iship jiberýi kerek. Sýdy ishkennen keıin patsıent «Bir stakan sý ishýdi armandadym» deıdi. Anyqtalǵandaı, onyń jaǵdaıy onkologııalyq aýrýdan emes, ash bolǵandyqtan nasharlaı túsken», - dep bólisti dáriger.
«Biz anyqtalǵan dertti dereý erte satyda joıamyz, al shetelde kerisinshe baqylaý maqsatynda qaldyryp jatady. Al bizde basqa taktıka. Іsikti nemese aýrýdy erte satyda joıǵanda patsıentti dertke qatysty jaman oılar mazalamaıdy»,- dep tolyqtyrdy Ársen Túsipbaev.
QR Prezıdenti Іs Basqarmasy medıtsınalyq ortalyǵynda em alýǵa elimizdiń túkpir-túkpirinen keledi. Solardyń biri Raıhan Aqbolatova klınıkadan kóterińki kóńil-kúımen ketip barady. 8 aıdyń ishinde isiktiń damýy baıqalmaǵan. Bul fotodınamıkalyq terapııanyń arqasynda múmkin bolyp otyr.
«Dárigerler óńesh qaterli isigin erte kezeńde anyqtady. Dıagnozdan qoryqqan joqpyn 75 jyl ómir súrip kelem. Oral qalasynan keldim. Oralda ota jasaıtyndaryn aıtty, biraq men hırýrgııalyq aralasýdan bas tarttym», - deıdi oraldyq patsıent Raıhan Aqbolatova.
Naýqasta basqa da aýrýlar qatar júrgen. Raıhan apa teledıdardan qaterli isikti endoskoppen emdeýge bolatynyn estip, oılanbastan prezıdenttik klınıkaǵa júgingen.
«Dárigerler fotodınamıkalyq terapııamen emdeýge bolatynyn aıtty. Naýryzda alǵashqy em, bir aıdan keıin ekinshi emdi qabyldadym. Ekinshi emnen keıin dárigerler qýanyshty jańalyqty habarlady, jaǵdaı aıtarlyqtaı jaqsardy. Dárigerler úsh aıdan keıin tekserýden ótýim kerektigin aıtty alaıda pandemııa bastalyp, endi ǵana kelýge múmkindigi týdy», - deıdi naýqas.
Fotodınamıkalyq terapııa - qaterli isikti hırýrgııasyz emdeý ádisteriniń biri. Atalǵan ádis fotosensıbılızatorǵa negizdelgen.
Fotodınamıkalyq terapııa qaterli jáne qatersiz isikke deıingi aýrýlary bar naýqastarǵa taǵaıyndalady. Prezıdenttik klınıka qazirdiń ózinde sút bezi, óńesh, teri qaterli isigi, kraýroz, leıkoplakııa, pıgmentti nevýspen aýyratyn naýqastarǵa kómektesti. Emdeýdi QR Prezıdenti Іs Basqarmasy medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynyń bas onkology Nasrýlla Shanazarov júrgizedi.
«Іshki aǵzalardy emdeý úshin endoskopty qoldanamyz. Fotodınamıkalyq terapııanyń biregeıligi qarapaıym ári salystyrmaly túrde arzan. Atalǵan ádisti qaterli isikti emdeýdiń klassıkalyq hırýrgııa, hımıoterapııa, sáýlelik terapııa tásilderimen birge qoldanýǵa bolady. Aýrý asqynyp qoldanystaǵy tásilder jaramaǵan sátte kómekke fotodınamıkalyq terapııa keledi», - dep túsindirdi Nasrýlla Shanazarov.
Aıta keteıik, QR Prezıdenti Іs Basqarmasynyń medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynyń fotodınamıkalyq terapııa ortalyǵy jumysynyń nátıjesi otandyq jáne sheteldik medıtsınalyq basylymdarda jarııalandy. Júrgizilgen zertteýlerdiń nátıjeleri respýblıkalyq jáne halyqaralyq konferentsııalarda da aıtyldy.
Sondaı-aq, klınıka qyzmetin medıtsınalyq kómekke muqtaj kez kelgen adam ala alady. Sondyqtan, kórsetiletin qyzmetterdiń barlyq spektrin jáne paıdalanylatyn zamanaýı qaýipsiz tehnologııalardy eskere otyryp, klınıkaǵa dıagnostıka men emdeý úshin eldiń ár túkpirinen azamattar júginip jatady.
EndoÝZI, enteroskopııa sııaqty dıagnostıkalyq qyzmetter medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynyń preıskýranty boıynsha aqyly negizde kórsetiledi. Al emdeý protsedýralaryn (polıpektomııa, rezektsııa, shyryshty dıssektsııa) kvota boıynsha nemese mamandandyrylǵan medıtsınalyq kómek baǵdarlamasy boıynsha tegin alý múmkindigi bar. Osylaısha, joǵary tehnologııalyq zertteýler elimizdiń ár azamaty úshin qoljetimdi.
Foto:udp-rk.kz