«Qaterli dert: 150 myń naýqasty qalaı qutqaramyz?» - bacpasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetinde «Júzden astam baıqaýshy kelmek» degen materıal berildi. Keshe Ortalyq saılaý komıssııasynda TMD baıqaýshylar mıssııasy shtabynyń jetekshisi, TMD Atqarý komıtetiniń TMD-ǵa qatysýshy memleketterdegi baıqaýshylar mıssııasynyń uıymdastyrý-tehnıkalyq qamtamasyz etý bóliminiń basshysy Evgenıı Sloboda brıfıng ótkizdi. «Qazaqstandaǵy Senat depýtattarynyń saılaýy Táýelsiz Memleketter Dostastyǵy elderi tarapynan zor qyzyǵýshylyq týdyryp otyr, - dedi E.Sloboda brıfıngte. - Búgingi kúni TMD elderinen 100-den astam ókil baıqaýshy retinde akkredıtatsııalaýǵa ótinim berdi. Mine, bul Senat depýtattarynyń kezekti saılaýyna erekshe nazar aýdarylyp otyrǵanyn bildiredi».
Osy basylymda «Lıronnyń stsenarııi» atty maqala jarııalandy. H «Eýrazııa» kınofestıvaliniń bas júldesi Izraılge ketti. Apta sońyna qaraı Almatydaǵy «Eýrazııa» halyqaralyq kınofestıvali de máresine jetip, ataýly júldeler talantty kınematografısterdi tapty. Mereıtoılyq festıvaldiń bas júldesi Izraılge ketti. Respýblıka Saraıynda ótken saltanatty marapattaý rásiminde Halyqaralyq baıqaý qazylary men FIPRESSI jáne NETPAK qazylary jeńimpazdardyń esimderin atady. Rejısser Asaf Korman Kınofestıval aıaqtalýǵa jaqyndap, juldyzy janǵan akterler men rejısserlerdiń esimderi atalǵansha baspasóz máslıhattary ótip jatty. Oǵan deıin bas júlde buıyrǵaly turǵanyn bilmeıtin «Onyń janynda» kartınasynyń rejısseri Asaf Korman bul fılmniń túsirilýine jary - aktrısa Lıron Ben-Shlash tikeleı áser etkenin ári stsenarıı jazǵanyn, tipti, ıdeıa avtory ekendigin de baıandap bergen bolatyn. Rejısser bıylǵy «Eýrazııa» kınofestıvaliniń bas júldesin alyp turyp:- Lıron, seniń stsenarııiń boıynsha dúnıege kelgen kartına Qazaqstanda Gran-Prı alady dep elestete aldyń ba? Bul tańǵalarlyq! Óziń maǵan osy oqıǵany aıtyp bergenińde men bizdiń mahabbatqa toly alǵashqy kórkem fılmimiz dál osyndaı bolýy kerektigin túsingenmin, - dedi.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, elimizde ólim-jitim boıynsha júrek-qan tamyrlarynan keıin, «onkologııa naýqastary ekinshi orynda turǵanyn aıtady» onkolog dárigerler. Qazirgi ýaqytta respýblıkada 150 myńǵa jýyq onkologııalyq syrqattar bar. Al jyl saıyn oǵan 35 myńdaı naýqas qosylyp otyrady. Mundaı qaterli aýrýdyń aldyn alý - búginde kún tártibindegi basty másele. Sondyqtan medıtsına salasy mamandarynyń basty maqsaty - naýqastardy birinshi, ekinshi satysynda-aq taýyp, emdep, ary qaraı ómirin uzartý bolyp otyr. Bul turǵyda Elbasy onkologııa aýrýlaryna erekshe kóńil bólip, onkologııalyq kómekti damytýdyń 2012-2016 jyldarǵa arnalǵan arnaıy baǵdarlamasyn qabyldaǵan. Atalmysh baǵdarlamanyń aımaqtarda qalaı júrgizilip jatqanyn pysyqtaý maqsatymen 20 qyrkúıek kúni QR Premer-mınıstriniń adam damýy jónindegi suraqtary boıynsha orynbasary Gúlshara Ábdihalyqova men QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenova Almatyǵa kelip, medıtsınalyq mekemelerdi aralap, Qazaq onkologııa jáne radıologııa ǵylymı-zertteý ınstıtýtyna arnaıy kelip, onkolog mamandarmen kezdesti. Bul jaıynda «Qaterli dert: 150 myń naýqasty qalaı qutqaramyz?» atty maqalada tolyq berilgen.
Osy basylymda «Tarıhı jádigerlerimiz «tórkinine» qaıta ma?» degen maqala basyldy. Qazaqstan Lývrdaǵy jáne basqa álemdik ataqty murajaılardaǵy tól tarıhı jádigerlerin Otanǵa qaıtarýdy kózdeýde. Bul jóninde keshe Májiliste ótken «Úkimet saǵatynda» jarııa boldy. Qalaýlylar aldynda esep bergen Mádenıet jáne sport mınıstri Arystanbek Muhamedıuly bir qyzyqty jańalyq aıtty: Astanadaǵy EKSPO-2017 halyqaralyq kórmesinen keıin bosaıtyn keıbir ǵımarattar teatrǵa aınalýy múmkin. Mınıstrlik tıisti usynyspen Úkimetke shyǵypty. - 2017 jyly elordada halyqaralyq mamandandyrylǵan kórme ótedi. Biz birqatar usynystar berdik. Atap aıtqanda, EKSPO-2017 kórmesinen bosaıtyn ǵımarattardy mádenıet salasyna tapsyrýdy surap otyrmyz! - dedi A.Muhamedıuly. Ol elordada «Kongress-Holl», amfıteatry salynyp jatqandyǵyn jetkizdi. Keleshekte olarda Q.Qýanyshbaev atyndaǵy jáne A.Chehov atyndaǵy teatrlar ornalasa alady.
***
«Ana tili» basylymynyń sońǵy sanynda «Shákárimniń túpnusqa sýreti tabyldy» degen maqala jaryq kórdi. Buǵan deıin Shákárimniń búgingi kúnge deıin tabylǵan úsh sýreti bar bolatyn. Onyń biri - aqynnyń búrkit ustap túsken sýreti. Bul sýret týraly «Shákárim qajy dep otyrmyz», «Shákárimniń dál ózi», «Shákárimniń el kúmándanǵan sýreti týraly» degen maqalalar jaryq kórgen edi. Eldiń kúmándanýynyń basty sebebi, sýret jaryq kórgen kitapta «Ohotnık s berkýtom. Kazahı. Semıpalatınskıı ý. 1927 g »degen ǵana jazý bolatyn. ıAǵnı, Shákárim aqyn dep jazylmaǵan. Sol sebepten de Abaı murajaıy sýrettiń túpnusqasyn izdestirý jumystaryn jalǵastyrdy. «Kóp eńbekterde Fıelstrýptyń jeke muraǵaty Sankt-Peterbýrgtiń mýzeılerindegi etnografııalyq bólimderde saqtaldy degenmen de onyń Máskeýde ekendigine kóz jetkizgen soń, ǵylymı-zertteý jumystarymyzben Reseı astanasyna attandyq. Máskeýdegi Reseı Ǵylym akademııasynyń N.N.Mıklýho-Maklaı atyndaǵy Etnologııa jáne antropologııa ınstıtýtynyń muraǵatynda bir apta jumys jasap, etnograftyń 10 shaqty jeke muraǵatymen, túsirgen sýretterimen, jazbalarymen tanys boldyq. Shákárim sýreti de 54-qorda saqtalǵan eken. Sýret artynda «Kazahı. Semıpalatınskıı gýb., Semıpalat ý., Ýroch Kenbýlak, Shakpaktas. Shakarım kajı so svoıım berkýtom. Fıelstrýp. 1927 g. »dep jazylǵan. Sonymen qatar, Shákárim qajy aýylynyń kórinisteri, qazaqtyń turmys-salty men erekshelikterin kórsetetin ózge de kóptegen sýretter tabyldy»,-dep jazady maqala avtory.
Bul sýrettiń basty jańalyǵy, birinshiden, túpnusqa bolǵandyǵy, ekinshiden, fotonyń anyq Shákárimdiki ekendigi týraly jazbanyń bolǵandyǵynda. Buryn qoldanysta júrgen Shákárimniń búrkit ustap túsken osy sýreti gazet pen kitaptardan kóshirme jasalǵandyqtan anyq emes bolatyn. Sonymen qatar, Shákárimniń búrkitiniń jeke sýreti de elimizge alǵash ákelinip otyr.
***
«Ekspress-K» gazetiniń búgingi sanynda «Sabantýı - eto Prazdnık plýga» atty maqala berilgen. Astanada tatarlardyń Sabantoıy keńinen atalyp ótti. Aıta keteıik, Sabantoı aıasynda Tatarstannyń ónerkásiptik jáne aýylsharýashylyq áleýetin kórsetetin jáne sándik-qoldanbaly qolóner buıymdarynyń saýda-kórmeleri uıymdastyryldy. Onda baýyrlas memlekettiń aýylsharýashylyq óndirýshileriniń ónimderi satyldy. Sonymen qatar oǵan Qazannan kelgen 500-den astam ártis qatysty.
Astana men Qazannyń 10 jyldaǵy baýyrlastyǵy barysynda Sabantoı elordada birneshe márte ótkizilgen bolatyn. Osy joly bul merekeniń qurmetti qonaǵy retinde Astana ákimi Imanǵalı Tasmaǵambetov pen Tatarstan Prezıdenti Rýstam Mınnıhanov boldy. Baýyrlas eldiń basshysy qala ákiminiń basyna tatarlardyń dástúrli taqııasyn kıgizdi.
